Η προεκλογική περίοδος ξεκίνησε εντυπωσιακά, με εκπλήξεις και νέα δεδομένα. Ο νέος γύρος δημοσκοπήσεων δείχνει ότι η ΝΔ εμφανίζει μια μεγάλη κάλυψη των απωλειών λόγω των Τεμπών της τάξης του 65%-70% σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Σημειώνεται δε, ιδιαίτερα ότι η διερεύνηση των προθέσεων των αναποφάσιστων μας φέρνει μπροστά στο συμπέρασμα ότι ενώ η κυβερνώσα παράταξη ανοίγει ήδη σημαντικά τη διαφορά από το ΣΥΡΙΖΑ, διαθέτει και μεγαλύτερα αποθέματα σε σχέση με αυτόν.
Υπάρχει δηλαδή μια δυναμική περαιτέρω ανάκαμψης των ποσοστών της και διεύρυνσης του προβαδίσματος. Σε αυτό συντελεί και η διόρθωση σε όλα τα μεγέθη που είχαν «πειραχτεί» στο πρώτο διάστημα μετά τα Τέμπη, όπως η ικανοποίηση από το κυβερνητικό έργο και η παράσταση νίκης.
Στην ερώτηση για το τι θα ψήφιζαν σε δεύτερες εκλογές (έρευνα OPINION POLL) η επίδοσή της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου δείχνει 35.6% επί των εγκύρων, διευρύνοντας τη διαφορά στο 7.1% από το 6.2% των πρώτων εκλογών και δείχνοντας ότι η αυτοδυναμία της δεν είναι κάτι τόσο μακρινό όπως περιγραφόταν ένα μήνα πριν.
Ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχουν τα ποσοστά στο ερώτημα για την καταλληλότητα πρωθυπουργού. Η πρωτιά του έναντι του Αλ. Τσίπρα δεν είναι κάτι καινούργιο. Ισχύει από την επικράτηση του Κυρ. Μητσοτάκη στις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία της ΝΔ.
Το καινούργιο είναι ότι η διαφορά αυτή διευρύνεται περαιτέρω. Την ώρα που η ΝΔ προηγείται σε όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις με 6%-6,5%, ο Κυρ. Μητσοτάκης προηγείται του Αλ. Τσίπρα στην καταλληλότητα ως πρωθυπουργός με ποσοστά που βαίνουν αυξανόμενα και κινούνται σε πάνω από 12%- 13% (έρευνες PULSE, OPINION POLL). Σημειωτέον ότι στις πρώτες δημοσκοπήσεις μετά τα Τέμπη, τα ποσοστά δημοφιλίας και καταλληλότητας του πρωθυπουργού είχαν τρωθεί, υποχωρώντας τέσσερις – πέντε μονάδες.
Σήμερα τα ποσοστά αυτά βρίσκονται στα προ της τραγωδίας επίπεδα. Τι ακριβώς συμβαίνει; Ο Κυρ. Μητσοτάκης φαίνεται ότι πείθει περισσότερο από τον Αλ. Τσίπρα, μία κρίσιμη μάζα κεντρώων ψηφοφόρων η οποία προσανατολίζεται στη ΝΔ, λόγω ακριβώς του ίδιου. Το ενδιαφέρον είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε προσανατολίσει όλη την αντιπολιτευτική του στρατηγική πάνω στον Μητσοτάκη, αλλά τα δημοσκοπικά ευρήματα δεν τον επιβεβαιώνουν.
Τα προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ δεν σταματούν εδώ. Η πρόταση Βαρουφάκη για το σχέδιο «Δήμητρα», δηλαδή ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών, με κλειστές τις τράπεζες – η οποία εμπλουτίστηκε χθες με το σχέδιο «Οδυσσέας» για τα κόκκινα δάνεια και τους πλειστηριασμούς – υπονομεύει το σχέδιο του Αλέξη Τσίπρα για κυβέρνηση συνεργασίας, ενώ την ίδια ώρα «ψαρεύει» σε ένα αντισυστημικό ακροατήριο, επιφυλακτικό απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο κινείται στην γκρίζα ζώνη των αναποφάσιστων.
Τα όσα υποστηρίζει ο ίδιος και το επιτελείο του τις τελευταίες μέρες είναι απολύτως στοχευμένα: Ποντάρει σε ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό στην γκρίζα ζώνη, στο οποίο ποντάρει και ο Τσίπρας. Σε αυτό το κοινό απευθύνεται πλέον και ο Γιάνης Βαρουφάκης, με μία κίνηση που υπονομεύει κάθε σενάριο για προοδευτική διακυβέρνηση. Είναι δυνατόν ο Αλ.Τσίπρας να συναινούσε σε ένα πρόγραμμα εναλλακτικών πληρωμών με κλειστές τράπεζες; Έτσι θα συνεχίσει ο Βαρουφάκης ως τις εκλογές. Και το ΠΑΣΟΚ; Είναι δυνατόν να στηρίξει ποτέ ένα τέτοιο τεταρτούργημα; Ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει αποκλείσει συνεργασία με το Μέρα 25.
Αυτή είναι η πιο σοβαρή εξέλιξη, το πιο σοβαρό πρόβλημα για το ΣΥΡΙΖΑ. Είχε ήδη προβλήματα. Τα ποσοστά του, όπως τα καταγράφουν οι έρευνες μετά το Πάσχα, δείχνουν μια στασιμότητα με οριακές διακυμάνσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας διανύσει μια σημαντική ανοδική πορεία μέσα στο 2022, φαίνεται τώρα να δυσκολεύεται να απευθυνθεί στους νέους και ιδιαίτερα στα κεντρώα ακροατήρια, ενώ χάνει δυνάμεις προς Κ.Κ.Ε, Πλεύση Ελευθερίας και Μέρα 25.
Οι τελευταίες δηλώσεις του Γ. Βαρουφάκη «τινάζουν στον αέρα» την όποια πρόταση για «προοδευτική διακυβέρνηση», γεγονός που του δημιουργεί δύο επιπλέον πονοκεφάλους: Ουσιαστικά «ξεμένει» από εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης, ενώ είναι ορατή η προσπάθεια διεμβολισμού από τον Βαρουφάκη του ΣΥΡΙΖΑ από τα αριστερά του και από τα πιο αντισυστημικά τμήματα με τα οποία φλερτάρει.
Δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί στα σοβαρά ότι η πρωτιά παίζεται και ότι προκύπτει κυβέρνηση συνεργασίας ΣΥΡΙΖΑ- ΠΑΣΟΚ, ακόμα και αν πάρουμε τις πιο ισχυρές προβλέψεις για τις εκλογικές τους επιδόσεις (αν ασφαλώς ήθελε και το ΠΑΣΟΚ), τότε ο ΣΥΡΙΖΑ λιγότερο από ένα μήνα από τις εκλογές μένει χωρίς εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Πρόκειται για λίαν σημαντική εξέλιξη , με αναμενόμενες παρενέργειες στα ποσοστά των πρώτων εκλογών.
Αν δε, οδεύσουμε σε μια πορεία που τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ εμφανίσουν προβλήματα και η ΝΔ πετύχει μια νίκη με μεγάλη διαφορά της τάξης του 6% - 7%, όπως καταγράφεται τώρα, τίποτα δεν αποκλείει οι δεύτερες εκλογές να πραγματοποιηθούν με εντελώς άλλους όρους.
Εκεί που περιμέναμε μια μάχη των «δύο μεγάλων» που θα πίεζε λίγο ή πολύ τα μικρότερα κόμματα, θα μπορούσαμε να δούμε ένα τοπίο, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ, της 22ας Μαίου, μακριά από τα ποσοστά του το 2019, να αποτελέσει χώρο αλίευσης αντισυστημικών ψήφων από το ΜΕΡΑ 25, αριστερών από το Κ.Κ.Ε, αλλά και πιο συστημικών και κεντρώων από το ΠΑΣΟΚ.
