Του Γιώργου Φιντικάκη
Μπαράζ διατάξεων που ξεκαθαρίζουν το τοπίο για να γίνουν επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, οι οποίες βάζουν τις βάσεις για την έλευση της ηλεκτροκίνησης, ανοίγουν το δρόμο για την πώληση της ΔΕΠΑ, εκσυγχρονίζουν το μοντέλο λειτουργίας της ΔΕΗ, δημιουργούν προϋποθέσεις για αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων, περιλαμβάνονται μεταξύ των 26 μέτρων του νομοσχεδίου του υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας που ξεκινά από σήμερα να συζητείται στη Βουλή.
Σαν πρόγευση για όλες τις ραγδαίες αλλαγές που έρχονται και στην Ελλάδα στον ταχύτατα εξελισσόμενο κλάδο της αγοράς ενέργειας, το νομοσχέδιο αφενός προϊδεάζει για την εικόνα που θα έχει η ΔΕΗ στο μέλλον, αφετέρου δίνει διέξοδο σε μπλοκαρισμένες εδώ και χρόνια επενδύσεις ΑΠΕ, προκειμένου να επιτευχθεί η φιλόδοξη ατζέντα που έχει βάλει η χώρα για αύξηση κατά… 142% της εγκατεστημένης τους ισχύος το 2030.
Στην λογική αυτή κινούνται για παράδειγμα τα μέτρα για απευθείας συμμετοχή στην χονδρεμπορική αγορά ενέργειας, το ξεπάγωμα 170 αιτήσεων υβριδικών σταθμών σε μη διασυνδεδεμένα νησιά ή τα κίνητρα σε μεγάλα αιολικά και φωτοβολταικά, ισχύος άνω των 250 ΜW και προυπολογισμού 200 εκατ. ευρώ έκαστο, που δεν θα μετέχουν στους διαγωνισμούς, παρά θα αποζημιώνονται με ειδικό πλαίσιο στήριξης, κατόπιν έγκρισης της Κομισιόν. Αναλυτικά τα σημαντικότερα μέτρα που περιλαμβάνουν οι 5 τομείς παρεμβάσεων του νομοσχεδίου, για την ΔΕΗ, την αγορά ηλεκτρισμού, την ΔΕΠΑ, την στήριξη των ΑΠΕ, και την ενεργειακή αποδοτικότητα- ηλεκτροκίνηση, είναι τα εξής :
Α. Εκσυγχρονισμός ΔΕΗ
Καταργείται η μονιμότητα για νεοπροσλαμβανόμενους και γίνονται ευέλικτες οι προσλήψεις. Στις αιτιάσεις μάλιστα περί «ανεξέλεγκτων και ρουσφετολογικών προσλήψεων» το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας απαντά ότι στις νέες προσλήψεις θα υπάρχει διπλός έλεγχος του ΑΣΕΠ, με έλεγχο νομιμότητας εκ των προτέρων και έλεγχο εκ των υστέρων, με κύρωση των οριστικών πινάκων με τους προσλαμβανόμενους. Σήμερα, η διαδικασία των προσλήψεων μπορεί να διαρκέσει έως και 3 χρόνια, όταν οι συνθήκες στην αγορά και οι ανάγκες της επιχείρησης αλλάζουν πολύ πιο γρήγορα.
Καταργείται η μονιμότητα για Γενικούς Διευθυντές και Διευθυντές της ΔΕΗ και εισάγονται οι τριετείς θητείες: Ούτε τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη της ΔΕΗ (Γενικοί Διευθυντές και Διευθυντές) θα είναι μόνιμα, θα έχουν ριετείς θητείες, και θα επιλέγονται κατόπιν προκήρυξης που θα απευθύνεται τόσο στο εσωτερικό της επιχείρησης όσο και σε όλη την αγορά.
Εισάγονται επιπλέον κίνητρα για την προσέλκυση στελεχών από την αγορά
Οι αμοιβές των Γενικών Διευθυντών και των Διευθυντών, ακριβώς λόγω της τριετούς θητείας τους και της έλλειψης μονιμότητας στις συμβάσεις τους θα καθορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΗ, έπειτα από πρόταση της Επιτροπής Αμοιβών που προβλέπεται στο νομοσχέδιο. Τα στελέχη αυτά θα αντλούνται και από την αγορά, όπως και μέσα από την εταιρεία, θα λογοδοτούν αλλά και θα έχουν επαρκή κίνητρα για να ανταποκριθούν στις προαναφερθείσες προκλήσεις.
Εισάγεται σχέδιο για στοχευμένες Εθελούσιες Εξόδους με επιβάρυνση αποκλειστικά της ΔΕΗ. Με σκοπό να μειωθεί το κόστος της ΔΕΗ αλλά και να στηριχθεί το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης, προβλέπονται στοχευμένες εθελούσιες έξοδοι για το προσωπικό. Ακριβώς λόγω της μείωσης του κόστους, εκτιμούμε ότι η ίδια η ΔΕΗ θα μπορεί να καλύψει το κόστος των προγραμμάτων αυτών χωρίς επιβάρυνση των φορολογουμένων και των ασφαλιστικών ταμείων. Εκτιμάται ότι το κόστος θα αποσβεστεί από τη ΔΕΗ σε 2-3 χρόνια.
Διευκολύνεται η Εσωτερική Κινητικότητα Εργαζομένων. Για να γίνει καλύτερη διαχείριση του προσωπικού, προβλέπεται ένα ειδικότερο Σύστημα εσωτερικής Κινητικότητας, ώστε κάποιοι εργαζόμενοι να μπορούν να μετακινηθούν από τη ΔΕΗ προς τον ΔΕΔΔΗΕ και τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ.
Επιτρέπονται Εθελοντικές Μετακινήσεις εργαζομένων της ΔΕΗ προς το Δημόσιο. Προκειμένου να γίνει πιο ομαλή για τους εργαζομένους η διαδικασία απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ και να διευκολυνθεί ο εταιρικός μετασχηματισμός της επιχείρησης, δίνεται η δυνατότητα εθελοντικής μεταφοράς προσωπικού της ΔΕΗ σε υπηρεσίες και φορείς του στενού ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα.
Συστήνεται Επιτροπή Αμοιβών και Προσλήψεων, με έργο μεταξύ άλλων την εισήγηση προς το Διοικητικό Συμβούλιο της πολιτικής προσλήψεων του προσωπικού αορίστου χρόνου καθώς και της διαδικασίας πρόσληψης και την πολιτική αμοιβών των υψηλόβαθμων στελεχών.
Καταργείται το προνομιακό τιμολόγιο για τους εργαζομένους. Ειδικότερα, καταργείται το υπάρχον προνομιακό πλαίσιο για τα τιμολόγια των εργαζομένων και των συνταξιούχων στη ΔΕΗ και η έκπτωση στη χρέωση των καταναλώσεών του για την ηλεκτρική ενέργεια δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 30%. Πρόκειται για ρύθμιση που κρίνεται επιβεβλημένη στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας οικονομικής ανάταξης της ΔΕΗ. Οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ θα συνεχίσουν να έχουν μια έκπτωση, ωστόσο πιο εύλογη αναλογική και δίκαιη.
Β. Ρυθμίσεις σχετικά με την αγορά ηλεκτρισμού
Μείωση νυχτερινού τιμολογίου ΥΚΩ για όλους τους παρόχους ρεύματος, για καταναλώσεις άνω των 1.600 KWh/τετράμηνο. Αίρεται η στρέβλωση που είχε δημιουργηθεί από τις αναπροσαρμογές των ΥΚΩ που είχαν γίνει από την προηγούμενη κυβέρνηση το 2018 και είχαν οδηγήσει σε πολύ μεγάλη επιβάρυνση τα νοικοκυριά που χρησιμοποιούσαν ενεργοβόρες συσκευές (θερμοσυσσωρευτές, κλιματιστικά κλπ.) κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σημειώνεται ότι για μεγάλες καταναλώσεις 2.000 η ελάφρυνση μπορεί να φτάσει έως το 65%.
Εναλλαγή ιδιωτικών εταιρειών στην Καθολική Υπηρεσία
Η Καθολική Υπηρεσία πλέον δεν θα παρέχεται αποκλειστικά από τη ΔΕΗ (ως έχουσα το μεγαλύτερο μερίδιο) σε περίπτωση που δεν υπάρξει ενδιαφέρον για την ανταγωνιστική διαδικασία, αλλά θα υπάρχει κατανομή μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων Προμηθευτών, σύμφωνα με το μερίδιο αγοράς τους.
Εγγυήσεις Δήμων για οφειλές νομικών προσώπων ΟΤΑ προς τη ΔΕΗ
Αντιμετωπίζεται το μεγάλο πρόβλημα των οφειλών των δημοτικών επιχειρήσεων προς τη ΔΕΗ και πλέον οι Δήμοι καθίστανται εγγυητές για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των δημοτικών εταιρειών από τις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας
Τιτλοποιήσεις απαιτήσεων της ΔΕΗ και άλλων παρόχων
Προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία τιτλοποίησης οφειλών προς τη ΔΕΗ και να ενισχυθεί η ρευστότητα της επιχείρησης, με ειδική πρόβλεψη εντάσσονται οι απαιτήσεις εταιρειών προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο διαχείρισης και μεταβίβασης απαιτήσεων που ισχύει για τις τράπεζες.
Γ. Ιδιωτικοποίηση ΔΕΠΑ
Προβλέπεται μερική διάσπαση των κλάδων υποδομών, διεθνών έργων και εμπορίας της υφιστάμενης ΔΕΠΑ. Ιδρύονται δύο νέες εταιρείες, η ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Α.Ε και η ΔΕΠΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΡΓΩΝ Α.Ε., ενώ η παλαιά εταιρεία παραμένει ως ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Α.Ε.. Στη συνέχεια, θα διενεργηθούν διεθνείς διαγωνισμοί από το ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση των συμμετοχών του στη ΔΕΠΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ (μέχρι 65%) και των συμμετοχών του στη ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ (μέχρι 65%).
Δ. Ρυθμίσεις για την στήριξη της αγοράς ΑΠΕ
Δυνατότητα απευθείας συμμετοχής ΑΠΕ στην αγορά
Δίνεται η δυνατότητα ταχύτερης υλοποίησης έργων ΑΠΕ χωρίς την αναγκαιότητα επιλογής τους μέσω δημοπρασιών της ΡΑΕ, με τις τρέχουσες τιμές της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Σταθμοί ΑΠΕ ισχύος άνω των 250 MW
Δίνεται διέξοδος σε πολύ μεγάλα έργα ΑΠΕ, πάνω από 250 MW, να προχωρήσουν, καθώς λόγω της μεγάλης ισχύος, εκ των πραγμάτων, δεν θα επιλέγονται στις ανταγωνιστικές διαδικασίες. Το κάθε ένα έργο από αυτά εκτιμάται ότι αποτελεί επένδυση μεγαλύτερης των 200 εκατ ευρώ.
Εγκατάσταση ΑΠΕ σε Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας
Με τη ρύθμιση επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας μέχρι ποσοστού 1%.
Άδειες Υβριδικών Σταθμών στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά
«Ξεμπλοκάρονται» περίπου 170 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί στη ΡΑΕ για χορήγηση αδειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από υβριδικούς σταθμούς, χωρίς να αναγράφεται στις άδειες η τιμής αποζημίωσης των σταθμών αυτών.
Ε. Ρυθμίσεις για ενεργειακή αποδοτικότητα και ηλεκτροκίνηση
Χρηματοδότηση Προγράμματος ΗΛΕΚΤΡΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων. Στο πρόγραμμα ΗΛΕΚΤΡΑ για την ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων προβλέπουμε την χρηματοδότηση των παρεμβάσεων και από τις εταιρείες ενεργειακών υπηρεσιών (ESCO), οι οποίες θα βασίζονται στην εγγυοδοσία του Ταμείου Παρακαταθηκών κ Δανείων.
Κλάδος υποδομών ηλεκτροκίνησης. Καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την ίδρυση και λειτουργία των Φορέων Εκμετάλλευσης υποδομών Φόρτισης για την Ηλεκτροκίνηση. Τα συναρμόδια υπουργεία θα μπορούν πλέον να καθορίσουν τις σχέσεις μεταξύ των φορέων της αγοράς ηλεκτροκίνησης στο πλαίσιο της καλύτερης λειτουργίας της. Ανοίγει έτσι ο δρόμος για άμεση επιχειρηματική δραστηριοποίηση φορέων, ταχεία ανάπτυξη υποδομών και ο καθορισμός του ρόλου της πολιτείας στην ενίσχυση και υποστήριξη των δράσεων αυτών. Στόχος είναι να επιτευχθεί η ταχεία ανάπτυξη καθαρών μεταφορών στο πλαίσιο των ευρύτερων στόχων απανθρακοποίησης του ενεργειακού μείγματος τη χώρας.
