Οι ουρανοξύστες τη Νέας Υόρκης χάνονταν σε ένα θολό και απόκοσμο πορτοκαλί νέφος, από τις μεγκα-πυρκαγιές του Καναδά. Εκατοντάδες μέτωπα εμφανίστηκαν στη βόρεια κρύα χώρα, ενώ σε περισσότερες από δώδεκα Πολιτείες των ΗΠΑ, σήμανε συναγερμός για την ποιότητα του αέρα. Εκεί όπου κατά τεκμήριο τα δάση έχουν δροσιά, διάρκεια χειμώνα, και δεν είναι εύφλεκτα, όπως στη μεσογειακή διακεκαυμένη Ελλάδα.
Ένα χρόνο πριν, πυρκαγιές σάρωσαν την Καλιφόρνια αφήνοντας πίσω τους μαύρα κουφάρια σπιτιών και καταστημάτων, όπως και νεκρούς και αγνοούμενους. Παράλληλα οι πυρκαγιές στην κρύα Σιβηρία, άφησαν πίσω τους νεκρούς, καθώς κατέκαυσαν εκατοντάδες κτίρια σε πολλά χωριά!
Τον Μάιο εφέτος, 700 άνθρωποι εγκατέλειψαν τις οικίες τους στην περιοχή Εστρεμαδούρα στην Ισπανία, για να μην καούν ζωντανοί. Και μόλις δυο ημέρες πριν, πάλι στην Ισπανία στη Λα Πάλμα των Καναρίων, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν τα σπίτια τους. Το ίδιο συνέβη και στην Τουρκία.
Ενδεικτικά τα ανωτέρω, πιστοποιούν ότι έχουμε εισέλθει στην επίφοβη κλιματική κρίση και τα δάση γίνονται εύφλεκτο παρανάλωμα. Ωστόσο, δεν δικαιολογείται για την Ελλάδα, ή δεν δικαιολογείται ολοκληρωτικά για την Ελλάδα, στο όνομα της δριμείας επέλασης της κλιματικής κρίσης. Τα δάση μας είναι λίγα και «φτενά». Εύκολα περιφρουρίσιμα.
Οι ελληνικές πυρκαγιές είναι σύνθετο φαινόμενο, παγκόσμιας μεν αιτίας, αλλά σε μεγάλο σημείο αποκλειστικής ελληνικής αιτιολογίας. Πόσοι άραγε από τους «οικισμούς» που ακούμε να φλέγονται τις τελευταίες δεκαετίες και όχι τις τελευταίες ημέρες (και με τις διαχρονικές οιμωγές των τηλεοπτικών συντακτών «καίγεται η περιουσία τους»), δεν χτίστηκαν πάνω σε παλιά καμένα, που στη συνέχεια νομιμοποιήθηκαν από ψηφοθηρικές κυβερνήσεις;
Πόσες βίλες, πόσες σπιταρόνες, κατεδαφίστηκαν τα τελευταία χρόνια, από αυτές που ορθώθηκαν μέσα στις καρβουνιασμένες εκτάσεις, για να εκπέμψουν τη νεοπλουτίστικη ματαιοδοξία και την εύκολη ανομία των ιδιοκτητών τους; Τώρα βρήκαν νέα εύκολη αιτιολογία, τα αιολικά πάρκα.
Φευ, σύμφωνα με ανθρώπους που ασχολούνται επαγγελματικά με τον χώρο, όλες οι κυβερνήσεις έκαναν τα ίδια. Αιχμιακή στιγμή θεωρούν το 1998, όταν εκχωρήθηκε η αρμοδιότητα της δασοπυρόσβεσης στην Πυροσβεστική, επί πρωθυπουργίας Κώστα Σημίτη και με υπουργό τον νυν υποψήφιο του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανο Τζουμάκα.
Ο νυν υποψήφιος πρόεδρος είχε δηλώσει από βήματος Βουλής (όπως θυμούνται οι επαγγελματίες του χώρου), ότι στη ζωή του δύο «παρακρατικές οργανώσεις» είχε γνωρίσει. Την ΕΡΕ και… τους Δασικούς! Δεν είχε άδικο για ορισμένους, δεν τα έβγαλε από το μυαλό του. Έμπρακτες διαπιστώσεις ήταν. Όμως η Πυροσβεστική από τη φύση της είναι προσανατολισμένη και εκπαιδευμένη για πυρκαγιές σε αστικό ιστό, όχι σε δάσος.
Έκτοτε, μας λένε, επικράτησε το δόγμα δεν μπαίνω στη φωτιά, την περιμένω απέξω, συνήθως με στόχο «να μην περάσει το δρόμο». Δεν γίνεται προεργασία. Εξ αυτού, όλες οι κυβερνήσεις γιγάντωσαν τον μηχανολογικό εξοπλισμό, αγόραζαν ή νοίκιαζαν εναέρια μέσα, ενώ οι πυρκαγιές δεν αντιμετωπίζονταν από επίγειες δυνάμεις στην εστία τους.
Η κυβέρνηση έδωσε λεφτά φέτος για την αντιπυρική προστασία. Όπως είπε ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Στέλιος Πέτσας από τον Μάρτιο διατέθηκαν 25 εκατομμύρια ευρώ, από 18,4 εκ που ήταν ως το 2021, σε Δήμους και συνδέσμους Δήμων. Τα χρήματα αυτά έχουν δοθεί από πέρυσι (2022).
Πολύ φοβούμαστε όμως ότι οι Δήμοι δεν τα αξιοποίησαν γι’ αυτό τον λόγο. Το πιστοποιούσαν οι πυροσβέστες που έβλεπαν ξεραμένα χόρτα, μεταδότες της φωτιάς, σε δημόσιους χώρους αλλά και αυλές σπιτιών (των οποίων και πάλι οι δήμοι ήταν υπεύθυνοι για τον έλεγχο). Θα κινήσει νόμιμες διαδικασίες ελέγχου των δημάρχων η κυβέρνηση;
Οι επαγγελματίες του χώρου θεωρούν ότι χρειάζεται νέο επιτελικό σχέδιο και αλλαγή υπευθυνότητας για τη δασοπυρόσβεση. Δεν το επιδοκιμάζουμε γιατί δεν έχουμε τις γνώσεις τους. Εκείνο που θα απαιτούσαμε ως πολίτες, είναι να μην υπάρξει καμιά επί πλέον νομιμοποίηση νέου κτιρίου σε καμένη δασική έκταση. Αλλά κυρίως να αποκλειστεί η δυνατότητα παροχής ρεύματος και νερού.
Χρόνια και χρόνια, τα αυθαίρετα στα καμένα δεν νομιμοποιούνταν μεν, αλλά οι ιδιοκτήτες έπαιρναν άδεια, ως ευάλωτης υγείας άτομα (όλοι καρδιακοί ήταν), για φως, νερό, τηλέφωνο. Τι χρειάζονταν τη νομιμοποίηση; Πλήρωναν ένα ευτελές ποσό εις αντάλλαγμα ψήφων στις κυβερνήσεις που έδειχναν «κατανόηση».
Παράλληλα να κηρυχθεί ιδιώνυμο η πρόκληση πυρκαγιάς για όποιο λόγο και αν έγινε, εκούσιο ή ακούσιο (εκεί που χάθηκαν άνθρωποι, στο Μάτι και την Ηλεία – στην Ηλεία ψάχναμε Τούρκους πράκτορες – έγιναν από ανεύθυνους ηλικιωμένους που βρήκαν τη μέρα να κάνουν προσωπικές εργασίες!).
Και σίγουρα να ενεργοποιηθεί ο στρατός στις επίφοβες ημέρες, για άμεση ειδοποίηση. Κοινωνική προσφορά είναι.
Αυτά είναι τα ελάχιστα, που δεν απαιτούν να καταβροχθίσουν εκατομμύρια. Που προϋποθέτουν μόνο πολιτική βούληση, και που δεν είναι δικές μας προτάσεις. Είναι το μίνιμουμ, ο ελάχιστος κοινός παρονομαστής, που συλλέξαμε από επαγγελματίες του χώρου. Και παραθέσαμε αυτά τα ελάχιστα για να μην επεκταθούμε και θεωρηθεί ότι υπεισήλθαμε σε επί μέρους επαγγελματικές τους σκοπιμότητες.
