Τον περασμένο Μάρτιο ο Ντέιβιντ Μπίσλι, διευθυντής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος, προειδοποιούσε τους Ευρωπαίους να προετοιμαστούν για μια «κόλαση» επισημαίνοντας την επισιτιστική κρίση εξ αιτίας της εισβολής στην Ουκρανία και το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένα νέο τεράστιο μεταναστευτικό κύμα.
Μόνο που η κρίση δείχνει να προκαλεί έντονες ανησυχίες στο πολιτικό σύστημα αφού πέραν της επανεμφάνισης του λαϊκισμού το διαρκώς αυξανόμενο κόστος ζωής δύναται να βαθύνει τη φτώχεια και τη στέρηση επαναφέροντας στο προσκήνιο και την εγκληματικότητα. Η αναφορά του Δημάρχου του Λονδίνου χαρακτηριστική, όπως και οι συμπεριφορές στην Ευρωβουλή...
Η απόρριψη της μεταρρύθμισης της αγοράς άνθρακα και της διεύρυνσης του συστήματος ETS και της έγκρισης του συνοριακού φόρου άνθρακα όπως και του Κοινωνικού Κλιματικού Ταμείου από το Ευρωκοινοβούλιο την Τρίτη δεν ήταν μια «ανταρσία».
Οι λόγοι που οι Ευρωβουλευτές οδηγήθηκαν σε αυτή τη στάση όπως περιέγραψε στο άρθρο της και η Μαίρη Βενέτη ήταν παραπάνω από ένας. Και σε αυτούς πρέπει να προστεθεί το γεγονός πως οι Ευρωβουλευτές εκλέγονται από τους πολίτες της Ευρώπης που ήδη βρίσκονται υπό πίεση και δείχνουν να αντιδρούν έντονα σε αυτή τη φάση αναφορικά με αλλαγές που δύναται να αυξήσουν κόστη και να επιφέρουν επιπλέον πιέσεις σε ανατιμήσεις προϊόντων.
Το κλίμα που ενδεχομένως εισπράττουν δεν αποκλείεται να συντέλεσε στο να τηρήσουν μια στάση περισσότερο επιφυλακτική εκπροσωπώντας και τις χώρες από τις οποίες προέρχονται και κυβερνήσεις που βλέπουν τον πληθωρισμό να αγγίξει όρια άλλων εποχών που παραπέμπουν ακόμη και στον προηγούμενο αιώνα, τις ανατιμήσεις στα προϊόντα να είναι συνεχείς και τις επιβαρύνσεις των πολιτών πολύπλευρες.
Ήδη το κλίμα του λαϊκισμού και η επαναφορά των άκρων που πατούν πάνω στην ακρίβεια τρομάζει τους Ευρωπαίους. Και δεν αφορά μόνο την πραγματικότητα του κόστους ζωής και μιας οικονομικής κρίσης μεγαλύτερης από αυτές που έχουν πλήξει τη γηραιά Ήπειρο αλλά και τον κόσμο συνολικά τα πολλά τελευταία χρόνια.
Η παρέμβαση του δημάρχου το Λονδίνου δίνει μια επιπλέον εξήγηση. Ο Σαντίκ Χάν εξέφρασε ανοιχτά το φόβο του σημειώνοντας πως η κρίση στο κόστος ζωής δύναται να επαναφέρει στο προσκήνιο τα βίαια εγκλήματα που είχαν αντιμετωπιστεί στην πόλη του τα τελευταία χρόνια. Και επισήμανε ότι αν η στέρηση και η φτώχεια μεγεθυνθούν θα επηρεαστούν περαιτέρω οι ευάλωτες ομάδες και αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη ευκαιριών για τους νεότερους μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την προσπάθεια που υπήρξε ως προς τα βίαια και μη εγκλήματα.
Εγκλήματα που πηγάζουν από αίτια άμεσα συνδεδεμένα με την κοινωνική συνοχή όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από την ανάπτυξη των τοπικών αλλά και των εθνικών κοινωνιών και την απουσία ευκαιριών και ελπίδας για το μέλλον. Μάλιστα οι αναλύσεις των υπηρεσιών του Λονδίνου καταγράφουν τη σχέση μεταξύ της στέρησης, της φτώχειας και της ευπάθειας με την εγκληματικότητα,
Ο δήμαρχος του Λονδίνου δεν είναι ο μόνος που ανησυχεί. Συνολικά η Βρετανία έχει μπει στη διαδικασία διαχείρισης αυτών των προβλημάτων, ενώ πλέον και στην Ευρώπη οι χώρες δείχνουν να αγωνιούν για τις εξελίξεις που φέρνει η ενεργειακή και η κατ επέκταση οικονομική κρίση όπως αυτή επηρεάζει το κόστος ζωής μέσα από τον πληθωρισμό την ακρίβεια και τη δημιουργία συνθηκών φτώχειας.
Στην Ευρωβουλή οι αρμόδιες επιτροπές αναζητούν λύσεις και σχεδιάζουν προτάσεις ώστε να αποφευχθούν φαινόμενα παρόμοια με αυτά που επικράτησαν τα προηγούμενα χρόνια και εκφράζουν ανησυχία αφενός για την επάνοδο του λαϊκισμού αφετέρου για την επανάληψη φαινομένων που έπληξαν χώρες όπως αυτές στο Νότο μέσα από την προηγούμενη οικονομική κρίση.
Το παράδειγμα της Ελλάδας ενδεικτικό. Μελέτες που έχουν γίνει υποστηρίζουν πως την περίοδο των μνημονίων η εγκληματικότητα και τα βίαια εγκλήματα συσχετίστηκαν με τη φτώχεια την ανεργία και την οικονομική ύφεση. Οι ειδικοί έχουν επισημάνει για την περίοδο αυτή ότι σε καιρούς οικονομικής πίεσης αυξάνονται τα βίαια εγκλήματα αλλά και τα οικονομικά (απάτες, εκβιασμοί κα) αλλά και η μικροεγκληματικότητα που δημιουργεί επίσης ζητήματα ασφάλειας για τους πολίτες. Σημειώνεται πως αντιθέτως εγκλήματα που συνδέονται για παράδειγμα με τη σεξουαλική εκμετάλλευση δε δείχνουν τάσεις ανοδικές.
Επισιτιστική κρίση και μεταναστευτικό
Στο πλαίσιο αυτό έρχεται να προστεθεί η επισιτιστική κρίση που ήδη βιώνουν περιοχές για παράδειγμα της αφρικανικής ηπείρου. Κρίση που οδηγεί κατά κόρον στην αύξηση μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη που στην παρούσα φάση δύσκολα μπορεί να αντεπεξέλθει και να καλύψει αυξημένες ανάγκες όπως συνέβη στο παρελθόν.
Τα όσα είχε αναφέρει τον Μάρτιο ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος δείχνουν να λαμβάνουν σταδιακά σάρκα και οστά. Ο Ντέιβιντ Μπίσλι είχε υποστηρίξει ότι η επισιτιστική κρίση οδηγεί φτωχές εκτός Ευρώπης χώρες σε πολιτικό χάος και εσωτερικές συγκρούσεις που αποτελούν συνήθως τη βάση για τη δημιουργία μεταναστευτικών κυμάτων.
Η ρωσική εισβολή και οι αντιδράσεις στις διεθνείς αγορές τροφίμων με τα προβλήματα στην αλυσίδα εφοδιασμού και την αύξηση τιμών δεν είναι απλά προ των πυλών. Αποτελούν ένα από τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν πολιτικές ηγεσίες χωρών εντός και εκτός Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό ο ίδιος είχε μιλήσει για μια ενδεχόμενη, άνευ προηγουμένου, μεταναστευτική κρίση επισημαίνοντας πως «αν δεν καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε αυτή τη χρονιά μερικά επιπλέον δισεκατομμύρια δολάρια, θα έχουμε στον πλανήτη πείνα, αποσταθεροποίηση και μαζική μετανάστευση».
Στη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στο Politico είχε απευθυνθεί μάλιστα στους Ευρωπαίους τονίζοντας ότι «Πληρώστε τώρα περισσότερα για την αντιμετώπιση της πείνας παγκοσμίως, αλλιώς αργότερα θα βρεθείτε μπροστά σε μια μεταναστευτική κρίση που θα την πληρώσετε πολύ πιο ακριβά».
Σε κάθε περίπτωση ο συνδυασμός της επανόδου του λαϊκισμού, της ανησυχίας για ραγδαία αύξηση βίων εγκλημάτων αλλά και συνολικά της εγκληματικότητας και ενός «άνευ προηγουμένου» μεταναστευτικού κύματος προς την Ευρώπη δύναται να δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Γεγονός που δικαιολογεί και τις ανησυχίες που παρατηρούνται τόσο στην Ευρωβουλή όσο και στις ευρωπαϊκές χώρες συνολικά.
