Του Γιάννη Σιδέρη
Ήταν ένα ζεστό βράδυ του Ιουλίου του 2016, το προαύλιο της Βουλής έβραζε από την κουφόβραση, οι προβολείς έλουζαν το φόντο σε χρώμα κόκκινο (μην ξεχνάμε δήθεν και την καταγωγή μας) και ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε στο υπουργικό του Συμβούλιο και σε στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, την εκκίνηση της διαδικασίας για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Κατά την Συριζαίϊκη ηχηρή κενολογία, απηύθυνε «κάλεσμα σε όλους τους πολίτες για μια επανάσταση της δημοκρατίας. Από το λαό με το λαό για το λαό, να ορίσουμε το νέο μας Σύνταγμα».
Τι κι αν το ίδιο το Σύνταγμα προβλέπει αφ'' εαυτού τις διαδικασίες αναθεώρησής του και αυτές περικλείονται αυστηρώς στο κοινοβούλιο; Σημασία έχει η παρέμβαση των μαζών, ή όπως είπε ο κ. Τσίπρας κανακεύοντας το πόπολο, ο ρόλος των πολιτών που δεν είναι απλώς να εγκρίνουν ή να απορρίπτουν εμμέσως με την ψήφο τους το περιεχόμενο μιας αναθεώρησης, αλλά «είναι κύριος και στην ίδια τη διαμόρφωση των προτάσεων».
Έκτοτε παρήλθαν μήνες πολλοί. Συγκροτήθηκε μια οργανωτική επιτροπή που ανέλαβε τη διοργάνωση μιας «πλατιάς ανοιχτής διαδικασίας» διαλόγου σε πανεθνική κλίμακα, ήτοι σε δήμους, με συμμετοχή επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, καθώς και μεμονωμένων πολιτών, κινήσεων και συλλογικοτήτων (αλίμονο, αυτές θα έλειπαν;). Σε δεύτερη φάση, τα συμπεράσματα από τη δημόσια συζήτηση στους δήμους, θα συγκεντρώνονταν και θα εκφράζονταν σε 13 συνελεύσεις σε κάθε Περιφέρεια της χώρας.
Το αποτέλεσμα ήταν σουρεαλιστικό, καθώς αποτέλεσε επιθεωρησιακή καρικατούρα συνταγματικού διαλόγου. Ο κάθε εκπρόσωπος φορέα, ο κάθε μεμονωμένος πολίτης (ψηφοφόρος ΣΥΡΙΖΑ συνήθως) και ο κάθε εκπρόσωπος συλλογικότητας, προσήρχετο στη συνταγματική μάζωξη, τοποθετείτο επί του Συντάγματος και της αναθεώρησής του, άνευ φυσικά ουδεμίας γνώσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην καθολική τους σχεδόν έκφραση, οι πολίτες που συμμετείχαν σε αυτή την… «επανάσταση της δημοκρατίας», ξεκινούσαν με την φράση «Εγώ δε είμαι δικηγόρος… αλλά…». Και αφού δεν ήταν δικηγόροι, πόσο μάλλον συνταγματολόγοι, έλεγαν το μακρύ τους και το κοντό τους, για το τι πρέπει να περιλαμβάνει το Σύνταγμα - ο κάθε πονεμένος τον πόνο του…
Το ωραίο ήταν ότι ούτε οι ίδιοι δεν κατανοούσαν το γελοίο του πράγματος. Αντιθέτως αν κανείς τους το επισήμαινε, του κολλούσαν την στάμπα του αντιδημοκράτη, του ελιτιστή, του αντιλαϊκού, του τσιρακίου, που αποσκοπούσε στο να μένει ο λαός μακριά από τα κέντρα των αποφάσεων!
Η… επαναστατική αναθεώρηση του Συντάγματος συνεθλίβη έκτοτε μέσα στις μυλόπετρες των αξιολογήσεων, των εκταμιεύσεων, του σκοπιανού και της τουρκικής επιθετικότητας. Ωστόσο δεν ξεχάστηκε. Αναδύεται εκ νέου ως προοπτική, στο μέτρο που δεν - αν δεν - πάμε για εκλογές το Φθινόπωρο. Ελλείψει πλέον άλλου αφηγήματος, αφού αντικειμενικά θα έχουμε βγει από τα μνημόνια - με όποιο τρόπο έχουμε βγει - η αναθεώρηση θα έρθει ως το νέο αφήγημα που θα δίνει φωνή στον απλό κατατρεγμένο και καταφρονεμένο λαό, προκειμένου να εκφράσει τη γνώμη του, που οι άλλοι - οι δεξιοί και μεταλλαγμένοι σοσιαλδημοκράτες - περιφρονούσαν!
Ωστόσο και σε αυτή την ρηξικέλευθη διαδικασία που εμπεριέχει ανόητες και επικίνδυνες προβλέψεις (σ.σ. η «φωνή στο λαό» που έδιναν κάποιες διατάξεις σήμαινε ότι κάλλιστα η ΧΑ ή η εκκλησία θα μπορούσαν πανεύκολα να προκαλέσουν δημοψηφίσματα, ακυρώνοντας τις αποφάσεις της εκλεγμένης κυβέρνησης), υποχώρησε στα ουσιώδη: Στο Διαχωρισμό εκκλησίας και κράτους, μετά και την άτακτη υποχώρηση και αποπομπή του Νίκου Φίλη κατ'' απαίτηση της εκκλησίας (όπου οι «ριζοσπάστες αριστεροί» δεν τόλμησαν αυτό που τόλμησε ο «αντιλαϊκός» Κώστας Σημίτης. Τη σύγκρουση μαζί της).
Στο κενό που έχει δημιουργηθεί, η αντιπολίτευση πήρε την πρωτοβουλία, και χθες η Φώφη Γεννηματά απέστειλε επιστολή στους πολιτικούς αρχηγούς (πλην ΧΑ) και τον πρόεδρο της Βουλής, με προτάσεις για την συνταγματική αναθεώρηση. Είναι προτάσεις συγκροτημένες από τον συνταγματολόγο Νίκο Αλιβιζάτο και θεωρεί ότι μπορεί και πρέπει να γίνουν τώρα για να συμβάλουν στην εξυγίανση του πολιτικού συστήματος, ενώ δεν έχουν ιδεολογικοπολιτικό στίγμα ώστε να προκαλέσουν συγκρούσεις.
Αυτές, τηλεγραφικώς, αναφέρονται στην εκλογή προέδρου της Δημοκρατίας, τον σταθερό εκλογικό κύκλο, την κατάργηση των προνομίων του πολιτικού συστήματος, τη δημιουργία μη κρατικών πανεπιστημίων, την ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, την αλλαγή του τρόπου στελέχωσης των ανεξάρτητων αρχών, κλπ.
Δεδομένου ότι και ο Μητσοτάκης είχε ανοίξει σχετική συζήτηση με άρθρο του στο «Ενικός», πιστεύουν ότι μπορεί να συγκροτηθεί ένα μέτωπο συνταγματικής τροποποίησης επί το θετικότερο, ενώ θα εκτεθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, αν δεν προσέλθει, επειδή δήθεν επιδιώκει τα ακατόρθωτα μέγιστα και δεν τον ικανοποιούν τα ελάχιστα, ουσιώδη και πραγματοποιήσιμα.
(σ.σ. Μη ομολογημένο βέβαια, αλλά με την κίνηση αυτή το ΚΙΝΑΛ στοχεύει να αποφορτιστεί από την πίεση του ερωτήματος «Με ποιους θα πας». Δείχνει ότι έχει δική του πρόταση και τους καλεί να τοποθετηθούν επ'' αυτής)
Ωστόσο και από τις προτάσεις Τσίπρα, της ΝΔ, όσοι και του ΚΙΝΑΛ, λείπει ο διαχωρισμός Κράτους – Εκκλησίας. Από το ΚΙΝΑΛ μας είπαν ότι και το πρόσφατο συνέδριό τους μίλησαν για «διακριτούς ρόλους» και σε επόμενο στάδιο θα παρουσιάσουν πακέτο προτάσεων σχετικά με τις προτάσεις τους επ' αυτού.
Τελικά προβλέπουμε ότι πάλι η Εκκλησία θα νικήσει!
