Του Δημήτρη Γ. Απόκη*
Οι πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών έχουν αρχίσει να ψηφίζουν, σήμερα Τρίτη, σε μια από τις πιο κρίσιμες, πιο βρώμικες και χαμηλού επιπέδου προεδρικές εκλογές στην ιστορία του Αμερικανικού Έθνους.
Το γεγονός ότι αυτή η εκλογική διαδικασία χαρακτηρίζεται βρώμικη και χαμηλού επιπέδου είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το ότι οι δυο βασικοί διεκδικητές η Hillary Clinton και ο Donald Trump, είναι οι χειρότεροι υποψήφιοι για την προεδρία στην ιστορία των ΗΠΑ.
Ταυτόχρονα με το γεγονός αυτό, η προεκλογική εκστρατεία, και όλα συνέβησαν κατά τη διάρκειά της, ειδικά με το μπάχαλο των ερευνών του FBI, για το σκάνδαλο των email της κας Clinton, κατάφεραν να πλήξουν σε θεσμικό επίπεδο μια υπηρεσία η οποία παραδοσιακά αποτελούσε καθησυχαστικό παράγοντα για απόδοση δικαιοσύνης στα μάτια των Αμερικανών Πολιτών. Ο χειρισμός του Διευθυντή του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI), James Comey, στην υπόθεση αυτή έπληξε ανεπανόρθωτα το κύρος αυτού του θεσμού, αλλά και το κύρος του συστήματος διακυβέρνησης των ΗΠΑ, με απρόβλεπτες για το μέλλον της χώρας διαστάσεις.
Και βέβαια δεν θα μπορούσε να παραβλέψει κανείς, τη μονόπλευρη αντιμετώπιση του ενός εκ των δυο υποψηφίων, του Donald Trump, από το σύνολο του συστήματος σε όλες του τις κατηγορίες. Κυβέρνηση, χρηματοπιστωτικό σύστημα, σύστημα μέσων μαζικής ενημέρωσης, ξένες κυβερνήσεις, και κυρίως (καταστρατηγώντας κάθε παράδοση) από τον εν ενεργεία Αμερικανό Πρόεδρο, Barack Obama, που στάθηκαν με μένος απέναντι στον υποψήφιο των Ρεπουμπλικάνων.
Όλα αυτά όμως έχουν καταγραφεί και θα κριθούν από την ιστορία, αλλά και από τα γεγονότα της επόμενης ημέρας , που πολύ φοβάμαι μας επιφυλάσσει περισσότερο δυσάρεστες εξελίξεις ειδικά εάν το αποτέλεσμα είναι οριακό. Εξελίξεις που μπορούν να περιλαμβάνουν έντονη κοινωνική αναταραχή μέχρι, τη σχεδόν βέβαιη, πολιτική σύγκρουση με το Κογκρέσο, (εάν διατηρήσουν την πλειοψηφία σε Βουλή και Γερουσία οι Ρεπουμπλικάνοι) στην περίπτωση εκλογής της κας Clinton.
Σε κάθε περίπτωση ένας εκ των δυο κάκιστων διεκδικητών θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος των ΗΠΑ. Αυτόματα το ερώτημα που τίθεται είναι τι σημαίνει για την Ελλάδα η εκλογή Clinton και τι η εκλογή Trump;
Εκ των δυο υποψηφίων η κα Clinton έδωσε ένα κείμενο θέσεων στην Ελληνική Ομογένεια, αναφορικά με τα θέματα που απασχολούν Ελλάδα και Κύπρο. Ο κ. Trump από την άλλη πλευρά, όντας μη παραδοσιακός πολιτικός, δεν έχει καταθέσει κάτι επίσημα.
Στο κείμενο των θέσεων της η υποψήφιος των Δημοκρατικών, περιορίζεται σε εξαγγελίες γενικού περιεχομένου, χωρίς να προσθέτει τίποτα νέο και τίποτα που να την δεσμεύει ουσιαστικά.
Αναφέρεται σε αυτό που λέει ο κ. Obama συνεχώς, την ανάγκη μεταρρυθμίσεων (δηλαδή του ΔΝΤ), σημειώνοντας, “Η Χίλαρι υποστηρίζει τις προσπάθειες της Ελλάδας για την αποκατάσταση της δημοσιονομικής σταθερότητας, την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, την ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας και την επανεκκίνηση της ανάπτυξης. Και πιστεύει ακράδαντα ότι η Ευρωζώνη θα πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για να κρατήσει ανέπαφη τη νομισματική της ένωση. Η Hillary θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις προσπάθειες της Ελλάδας και των πιστωτών της να βρουν λύσεις ώστε η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις οικονομικές της υποχρεώσεις, ενώ θα προσφέρεται μια πορεία προς την οικονομική ανάκαμψη μέσω της ελάφρυνσης του χρέους”.
Για το Αιγαίο και τις αναθεωρητικές προθέσεις της Τουρκίας η υποψήφιος των Δημοκρατικών δεν έχει καμία σημαντική αναφορά και για το Κυπριακό επαναλαμβάνει την κλασσική επωδό από την εποχή των Κυβερνήσεων του συζύγου της, Προέδρου, Bill Clinton, “Η Hillary υποστηρίζει σθεναρά τις προσπάθειες για την επίτευξη μιας συνολικής διευθέτησης για την επανένωση την Κύπρου ως μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Υποστηρίζει τις κυπριακής ηγεσίας διαπραγματεύσεις υπό τη διευκόλυνση των Ηνωμένων Εθνών ως την καλύτερη μέθοδο για να επιτευχθεί μια ακριβοδίκαιη και βιώσιμη λύση. Η Χίλαρι βλέπει την Κύπρο ως στρατηγικό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών και εκτιμά τη στενή συνεργασία μας με την Κύπρο και την Ευρωπαϊκή Ένωση για την προώθηση των κοινών διατλαντικών προτεραιοτήτων μας”.
Στο θέμα του Κυπριακού θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η κα Clinton θα πιέσει δυναμικά τη τουρκοβαρή λύση που προωθεί σήμερα το State Department, αφού εκ των βασικών σχεδιαστών της είναι η νυν Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών, Victoria Nuland, στενής συνεργάτης της κας Clinton όταν ήταν Υπουργός Εξωτερικών του Barack Obama. Η κα Nuland, θεωρείται βέβαιο ότι θα αναβαθμιστεί από την κα Clinton και θα είναι εκ των βασικών μελών στην ομάδα εξωτερικής πολιτικής της.
Το γεγονός ότι ο κ. Trump δεν έχει καταγράψει γραπτώς τις θέσεις του στα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος και στο Κυπριακό, δεν θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητα αρνητικό. Αντιθέτως δίνει τη δυνατότητα, στην περίπτωση που είναι αυτός ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ, σε Αθήνα και Λευκωσία να παρουσιάσουν θέσεις που θα ευνοούν τα εθνικά συμφέροντα, από μηδενική βάση σε ένα Πρόεδρο ο οποίος δεν θα διακατέχεται από τις αγκυλώσεις της παραδοσιακής διπλωματίας του State Department. Αγκυλώσεις που γέρνουν σαφώς προς την πλευρά της Άγκυρας, γεγονός που δεν επιδέχεται καμιάς αμφιβολίας.
Ακόμη και στην περίπτωση που έχουμε Πρόεδρο Trump, η ευκαιρία αυτή θα είναι άνευ σημασίας εάν η Αθήνα και η Λευκωσία δεν έχουν καλά τεκμηριωμένες θέσεις και στρατηγική να παρουσιάσουν. Και για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας δεν είχαν, δεν έχουν και δεν πρόκειται να έχουν. Αυτό ήταν, είναι και θα είναι το πρόβλημα παρουσίας και επιρροής της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ουάσιγκτον.
Το συμπέρασμα όλων αυτών που αναφέρονται παραπάνω είναι σαφές. Στην ουσία καμία δεν είναι η διαφορά για την Ελλάδα και την Κύπρο, από το ποιος εκ των δυο διεκδικητών του Λευκού Οίκου, θα κάτσει στο Οβάλ Γραφείο στις 20 Ιανουαρίου, του 2017. Στην περίπτωση Trump, υπάρχει ένας μικρός φεγγίτης ευκαιρίας, αλλά η μετουσίωση της ευκαιρίας σε κέρδος επαφίεται στη ύπαρξη στρατηγικής και συγκεκριμένου σχεδίου από την Ελλάδα, κάτι που δυστυχώς δεν υπάρχει και δεν διαφαίνεται προοπτική να υπάρξει, ειδικά όταν η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται υπό τον ζυγό των μνημονίων, έρμαιο των συμφερόντων των δανειστών που στο χρηματιστήριό τους αξιολογούν πολύ πιο ακριβά την απολυταρχική Τουρκία.
Κλείνοντας αυτή την ανάλυση για τις προοπτικές της επόμενης ημέρας των Προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ για την Ελλάδα, με βάση ποιος θα είναι Πρόεδρος, είναι αναγκαίο να επανέλθουμε σε αυτά που αναφέρθηκαν στην αρχή, τονίζοντας ότι η διαφαινόμενη πολιτική και κοινωνική κρίση στο εσωτερικό των ΗΠΑ μετά το οποιοδήποτε αποτέλεσμα (περισσότερο στην περίπτωση εκλογής Clinton), είναι μια πολύ αρνητική εξέλιξη.
Η απώλεια αξιοπιστίας της Προεδρίας των ΗΠΑ εσωτερικά αλλά και διεθνώς, σε μια στιγμή που ο πλανήτης βρίσκεται σε αναταραχή, η ευρύτερη περιοχή μας είναι σχεδόν εμπόλεμη ζώνη, και η Τουρκία κυβερνάται από ένα απολυταρχικό καθεστώς, μόνο προάγγελος δυσμενών εξελίξεων μπορεί να χαρακτηριστεί.
*Ο Δημήτρης Γ. Απόκης είναι Διεθνολόγος Απόφοιτος του The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies, The Johns Hopkins University και Δημοσιογράφος.
