Του Σάκη Μουμτζή
Η ελπίδα είναι μέρος αναπόσπαστο της ανθρώπινης φύσης. Αυτή μας κρατεί στην ζωή στις δύσκολες ώρες, μας δίνει το κουράγιο για να αντέξουμε τον Γολγοθά μας.
Η απόλυτη έκφραση της ελπίδος, είναι η προσμονή του θαύματος. Δηλαδή, η έλευση ενός γεγονότος απρόβλεπτου που θα ανατρέψει μια δυσάρεστη κατάσταση για εμάς.
Όλες οι θρησκείες είναι γεμάτες από θαύματα, καθώς η προσδοκία τους διατηρεί άσβεστη την φλόγα της πίστης. Στα θαύματα πιστεύουν μόνον οι πιστοί. Ένας ψυχρός αιτιοκράτης σε κάθε έκτακτο και τυχαίο φαινόμενο θα προσπαθήσει να δώσει μια λογική εξήγηση. Και αν δεν μπορεί να την δώσει σήμερα, με τις επιστημονικές δυνατότητες που υπάρχουν, η λύση παραπέμπεται για το μέλλον, πάντα μέσα στο πλαίσιο της επιστήμης, μακριά από την μεταφυσική του θαύματος.
Όλες οι θρησκείες αντλούν την δύναμη τους από την συνείδηση της ανθρώπινης ασημαντότητος και αδυναμίας. Ο άνθρωπος είναι αδύναμος μπροστά στα φυσικά φαινόμενα, αδύναμος μπροστά στα ίδια του τα πάθη, αδύναμος μπροστά στην καταστροφή και κυρίως αδύναμος μπροστά στον θάνατο.
Εκεί που σταματά η επιστήμη, συνεχίζει η θρησκεία, εκεί όπου ο ανθρώπινος νους αγγίζει τα όρια του στην έλευση του μοιραίου, ακόμα και ο πιο ψυχρός αιτιοκράτης, ελπίζει στο θαύμα.
Τελικά, η σχέση μας με την πίστη, τις θρησκείες, το θαύμα, είναι σχέση βιωματική, απαλλαγμένη από τον ορθολογισμό, ο οποίος όμως μπορεί να κυριαρχεί και να καθοδηγεί όλες τις υπόλοιπες συμπεριφορές μας.
Γι αυτό και διαπρεπείς επιστήμονες ήταν βαθιά θρησκευόμενα άτομα.
Στην καθημερινότητα μας σχεδόν όλοι μας, ανεξαρτήτως του μορφωτικού επιπέδου μας, έχουμε επικαλεστεί στις δύσκολες στιγμές την Παναγία, τον Χριστό ή τον Θεούλη, όπως με τόση οικειότητα και τρυφερότητα αποκαλούμε αυτήν την ανώτερη δύναμη. Ζητάμε την παρέμβαση τους, πέρα από κάθε απαίτηση της λογικής σκέψης.
Γιατί απλούστατα αν άκουγαν τις ικεσίες όλων μας και προσέτρεχαν, δεν θα υπήρχε ανθρώπινη δυστυχία. Κι όμως παρ΄όλη την επίγνωση αυτού του γεγονότος, έχοντας γονατίσει από τον Σταυρό του προσωπικού μας μαρτυρίου, ζητάμε το ανθρωπίνως αδύνατο.
Την θεϊκή παρέμβαση.
Η σκηνή με τους χιλιάδες απελπισμένους στην Τήνο και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, που γνώρισαν τον Διαφωτισμό, φανερώνει πως μπροστά στην ανθρώπινη αδυναμία και δυστυχία οι επιστημονικές εξηγήσεις και οι λογικές συμπεριφορές, ακυρώνονται.
Το τάμα και το θαύμα είναι τελικά οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Στην απόγνωση του ο άνθρωπος μετατρέπει την ανιδιοτελή σχέση του με την θρησκεία, σε σχέση αντιπαροχής.
Την μεταφέρει στην πεζή ανθρώπινη πραγματικότητα. Δώσε μου και θα σου δώσω. Όταν κάποια γυναίκα ανεβαίνει γονατιστή την ανηφόρα της Τήνου, όταν ανεβαίνει τον Γολγοθά της, έχει παραιτηθεί από κάθε άλλης μορφής λύση του προβλήματος της και προσφεύγει στο θαύμα και στο τάμα.
Οι δογματικά «διαφωτισμένοι», αυτοί που σε όλα ψάχνουν να δώσουν εξηγήσεις με βάση την σχέση αίτιο-αιτιατό, αδυνατούν να συλλάβουν την βιωματική διάσταση της πίστης.
Αδυνατούν να αντιληφθούν πως τελικά η προσμονή του θαύματος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης.
Χριστός ανέστη!
