Της Αναστασίας Τσιβγούλη
Νέοι άνθρωποι με όνειρα και σχέδια για το μέλλον τους υλοποίησαν ευρωπαϊκά προγράμματα εκπαίδευσης το 2015 και από τότε μέχρι σήμερα προσπαθούν ακόμη να πληρώσουν από την τσέπη τους το λάθος τους να πιστέψουν ότι μπορούν να βασιστούν στο υπουργείο Παιδείας και ειδικότερα στο Ινστιτούτο Νεολαίας και Διά Βίου μάθησης. Ο «αμαρτωλός» φορέας, το Ιδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), που μεταξύ άλλων έχει και την ευθύνη της διαχείρισης του προγράμματος Erasmus Νεολαίας, έκανε και εκεί το... θαύμα του.
Τον Φεβρουάριο του 2015 περίπου δέκα οργανώσεις λαμβάνουν θετική απάντηση από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ για τα προγράμματα που θέλουν να υλοποιήσουν στο πλαίσιο του Erasmus. Υστερα από μερικές εβδομάδες, στέλνονται στους εκπροσώπους των εγκεκριμένων σχεδίων και οι συμβάσεις επιχορήγησης προς υπογραφή. Οι συμβάσεις υπογράφονται από τις οργανώσεις και αποστέλλονται στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ.
Το ΙΝΕΔΙΒΙΜ καθυστερεί την αποστολή των συμβάσεων στις οργανώσεις, ενώ στις επανειλημμένες τηλεφωνικές επαφές που είχαν οι φορείς μαζί τους τούς διαβεβαίωναν ότι η σύμβαση θα υπογραφόταν άμεσα και από αυτούς και ότι το ζήτημα ήταν γραφειοκρατικό, γι' αυτό και υπήρχε η όποια καθυστέρηση.
«Ουδέποτε αναφέρθηκε ή υπονοήθηκε ότι υπήρχε οποιοδήποτε χρηματοδοτικό πρόβλημα. Μάλιστα, στο ίδιο χρονικό διάστημα οι χειριστές της δράσης ζητούσαν και ενέκριναν αλλαγές στα προγράμματα, δείχνοντας ότι όλα λειτουργούν ομαλά» ανέφερε μιλώντας στον «Φ» η Ελένη Μπαλτατζή, μέλος άτυπης ομάδας νέων που υλοποίησε εκείνη την περίοδο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Τrain to gain».
«Οταν τελειώσαμε το πρόγραμμά μας και επειδή ήταν τότε σύνηθες να υπάρχει καθυστέρηση των πρώτων δόσεων, δεν μας ανησύχησε κάτι. Δεν έκαναν καν κάποια ανακοίνωση, ούτε το ΙΝΕΔΙΒΙΜ ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αντίθετα, στέλναμε συμβάσεις προς υπογραφή και ενέκριναν οποιεσδήποτε αλλαγές στα προγράμματα που τους στέλναμε, σαν να λειτουργούσαν όλα κανονικά» λέει η κα Μπαλτατζή.
Αναστολή χρηματοδότησης
Τέλος Απριλίου και ενώ πολλά προγράμματα είχαν ήδη υλοποιηθεί -που σημαίνει ότι είχαν πληρωθεί ξενοδοχεία, εστιατόρια, εκπαιδευτές, ομιλητές και υπήρχε η υπόσχεση πληρωμής για τα εισιτήρια των συμμετεχόντων και διάφορα έξοδα επί πιστώσει- και οι φορείς είχαν χρεωθεί πάνω από 300.000 ευρώ, ειδοποιούνται, προς μεγάλη τους έκπληξη, ότι η Εθνική Μονάδα Συντονισμού του προγράμματος Erasmus+ έχει τεθεί σε αναστολή χρηματοδότησης από τον Δεκέμβριο του 2014 - 5 μήνες πριν!
Από εκείνη τη στιγμή τα τηλέφωνα του υπουργείου Παιδείας και του ΙΝΕΔΙΒΙΜ παίρνουν φωτιά από συμμετέχοντες στα προγράμματα που απαιτούν τα χρήματά τους. Κάποιοι έχουν δανειστεί για να υλοποιήσουν τα προγράμματα αυτά και αναγκάζονται να πουλήσουν περιουσιακά τους στοιχεία για να καλύψουν τις ζημιές, ενώ έχουν αφήσει απλήρωτους συνεργάτες τους κι έχουν βρεθεί εκτεθειμένοι σε δίκτυα και φορείς του εξωτερικού.
«Oλο αυτό, συνδεδεμένο με τον τοπικό κι ευρωπαϊκό διασυρμό και τη φαινομενική αναξιοπιστία των οργανώσεων, οδήγησε κάποιους φορείς στη διάλυση και τα μέλη τους να εργάζονται μέχρι και σήμερα, τρία χρόνια μετά, με σκοπό να αποπληρώσουν αυτά με τα οποία χρεώθηκαν. Και όλα αυτά γιατί; Γιατί το ΙΝΕΔΙΒΙΜ δεν έβγαλε μια ανακοίνωση ότι ήταν σε αναστολή χρηματοδότησης όταν έπρεπε και συνέχισε να εγκρίνει προγράμματα και να στέλνει συμβόλαια προς υπογραφή, χωρίς να έχει τους πόρους να τα καλύψει» αναφέρει η κα Μπαλτατζή.
«Οι φορείς φορτώθηκαν ένα αβάσταχτο ψυχολογικό και οικονομικό βάρος, που τους δόθηκε από την απόφαση κάποιων να ενεργήσουν με συγκεκριμένους τρόπους. Αυτή τη στιγμή κανένας από αυτούς τους “υπεύθυνους” δεν είναι διατεθειμένος όχι απλώς να ελαφρύνει το φορτίο, αλλά ούτε καν να αποδώσει ευθύνες για την όλη κατάσταση» αναφέρουν οι φορείς σε επιστολή τους.
«Οταν πήραμε πριν από λίγες μέρες τηλέφωνο στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ, η τωρινή προϊσταμένη ζητούσε από εμάς να την ενημερώσουμε για το θέμα. Ηταν λες και άλλαξε η διοίκηση και ξεγράφτηκαν όλα, διαγράφηκε πολύ βολικά το παρελθόν, μιας και όχι απλώς οι άνθρωποι αδυνατούν να μας δώσουν μια απάντηση σχετικά με το τι γίνεται με το θέμα μας, αλλά δεν ξέρουν καν περί τίνος πρόκειται. Λες και είναι δική μας δουλειά να χάσουμε επιπλέον χρόνο, ενημερώνοντάς τους και εκπαιδεύοντάς τους για πράγματα που θα έπρεπε να φροντίσουν να μάθουν οι ίδιοι. Θα το μάθουν σύντομα, όταν λάβουν τις δικαστικές αγωγές» σημειώνεται.
«Εάν το υπουργείο Παιδείας και οι αντίστοιχοι φορείς του δεν έχουν τους κατάλληλους πόρους και μηχανισμούς να διαχειριστούν και να εκτελέσουν αποτελεσματικά ένα τέτοιο πρόγραμμα, τότε θα πρέπει να διακόψουν μια και καλή την υλοποίησή του στην Ελλάδα, ώστε να μη συμπαρασύρουν σε πολύχρονες περιπέτειες τόσους οργανισμούς, εναλλακτικά να το αναθέσουν σε έναν πιο αξιόπιστο φορέα» καταλήγουν.
Λειτουργούν ως τσαρλατάνοι
Μέχρι και σήμερα, πάνω από 3 χρόνια μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων, δεν έχει γίνει από κανέναν ανάληψη ευθύνης. Μέσα σε αυτό το διάστημα οι φορείς που υποστηρίζουν ότι εξαπατήθηκαν έχουν επανειλημμένα απευθυνθεί με επιστολές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ, στο υπουργείο Παιδείας, στον Συνήγορο του Πολίτη αλλά και στον Ευρωπαίο Διαμεσολαβητή χωρίς κανείς να αναλαμβάνει την ευθύνη για την κατάσταση που δημιουργήθηκε.
«Εχει γίνει ένας εσωτερικός έλεγχος στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ για τη συγκεκριμένη περίοδο διαχείρισης, στο πόρισμα του οποίου δεν μας δίνουν πρόσβαση, έχει αλλάξει το προσωπικό του ΙΝΕΔΙΒΙΜ και οι ιθύνοντες σε θέσεις-κλειδιά ως προσπάθεια να δείξει το υπουργείο Παιδείας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι τα πράγματα αλλάζουν (που δεν σημαίνει απαραίτητα βέβαια και ότι βελτιώνονται), έτσι ώστε να αρθεί η αναστολή χρηματοδότησης και να ξαναλειτουργήσει το πρόγραμμα στην Ελλάδα. Το πρόγραμμα Erasmus+ γίνεται μπαλάκι μεταξύ των ιδρυμάτων και μέσα σε διάστημα 6 μηνών έχει δοθεί από το ΙΝΕΔΙΒΙΜ στο ΙΚΥ και πάλι πίσω στο ΙΝΕΔΙΒΙΜ», τονίζει η κ. Μπαλτατζή.
Στο ίδιο διάστημα ο γενικός γραμματέας Διά Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς, Παυσανίας Παπαγεωργίου, δεσμεύτηκε σε επιστολή του στον κ. Mέντες (Director of Youth and Sports in European Commission) να επιλύσει το θέμα σε εθνικό επίπεδο. Πώς το έλυσε τελικά το θέμα; Στην τρίτη συνάντηση ενημέρωσε τους φορείς ότι δεν πρόκειται να πληρωθούν για τα προγράμματα και ότι η μόνη οδός είναι η δικαστική!
«Εχουμε κάνει αγωγές κατά του υπουργείου Παιδείας και του ΙΝΕΔΙΒΙΜ και κάποιοι σκοπεύουν να προχωρήσουν και σε μηνύσεις. Διεκδικούμε να πάρουμε πίσω τα χρήματα που έχουν πληρώσει οι φορείς προκειμένου να διεξαχθούν τα προγράμματα με συμβάσεις που είχαν υπογραφεί και καταρτισθεί. Τα παιδιά προκατέβαλαν όλα τα έξοδα, τα οποία εκ των υστέρων δεν πληρώθηκαν διότι το ΙΝΕΔΙΒΙΜ είχε τεθεί σε αναστολή χρηματοδότησης και οι αρμόδιοι το είχαν αποκρύψει αυτό από τους φορείς», αναφέρει η δικηγόρος Μαρία Λάππα.
«Η όλη συμπεριφορά του ΙΝΕΔΙΒΙΜ και του υπουργείου Παιδείας απέναντι στους φορείς θα μπορούσε να παρομοιαστεί ως αυτή ενός τσαρλατάνου που εκδίδει ακάλυπτες επιταγές και συνεχίζει να κυκλοφορεί και να ''''κάνει τη δουλειά του'''' χωρίς επιπτώσεις, με την πλάτη πάντα των εγγυητών του. Μόνο που το ΙΝΕΔΙΒΙΜ είναι ο επίσημος φορέας της Ελλάδας για το πρόγραμμα, καλυμμένος οικονομικά από το ελληνικό κράτος και από τη ''''μαμά''''- Ευρώπη και ενώ η ''''μαμά''''-Ευρώπη φαίνεται να ρίχνει το μπαλάκι στο ελληνικό κράτος (υπουργείο Παιδείας), αυτό απλά καλύπτει τον προστατευόμενό του (το ΙΝΕΔΙΒΙΜ), κοιτάει από την άλλη πλευρά και συνεχίζει να σφυρίζει αδιάφορα ρίχνοντας με τη σειρά του το μπαλάκι στα δικαστήρια και σέρνοντας σε μακροχρόνιους δικαστικούς αγώνες και ψυχολογική φθορά τους φορείς, που εσφαλμένα -εκ του αποτελέσματος- έδειξαν καλή πίστη» αναφέρεται σε επιστολή των φορέων.
Απόκτηση εμπειριών και εκπαίδευσης
Το Erasmus+/Νεολαία (Erasmus+/Youth) είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που αξιοποιεί κονδύλια από την Ε.Ε. με σκοπό την ανταλλαγή πολιτισμικών και πολιτιστικών εμπειριών και την εκπαίδευση μέσω μη τυπικής μάθησης των νέων από κράτη-μέλη της Ενωσης και όχι μόνο.
Τη διαχείρισή του στην Ελλάδα έχει το ΙΝΕΔΙΒΙΜ. Οι φορείς που υποβάλλουν προτάσεις προς έγκριση είναι συνήθως μη κυβερνητικές οργανώσεις, αλλά και άτυπες ομάδες νέων (ομάδες νέων χωρίς νομικό πρόσωπο). Υπάρχουν τρεις προθεσμίες (Rounds: R1, R2, R3) κάθε χρόνο για την υποβολή των αιτήσεων. Αυτή που έμεινε στην πρόσφατη ιστορία και μετά την οποία σταμάτησε το πρόγραμμα στην Ελλάδα για έναν χρόνο, είναι η R3/2014.
* Αναδημοσίευση από τον «Φιλελεύθερο» της Παρασκευής 8 Ιουνίου.
