Του Γιώργου Φιντικάκη
Τα ελληνικά σχολεία μπορούν να γίνουν καλύτερα αν ενισχυθεί η αριστεία, τα πανεπιστήμια θα αναβαθμισθούν εφόσον αυτονομηθούν πλήρως από τον εκάστοτε υπουργό, και το σύστημα υγείας έχει προοπτική να γίνει επιτέλους ανταποδοτικό αν επιτραπούν οι συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα.
Είναι η επανάσταση του αυτονόητου το μήνυμα που στέλνουν οι παρουσιάσεις όσων ακαδημαϊκών συμμετείχαν στο εγχείρημα του ΚΕΦίΜ «Ελλάδα 2021», που ξεκίνησε χθες, και ολοκληρώνεται σήμερα με την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το στίγμα όλων ήταν ότι η Ελλάδα που θέλουμε να έχουμε σε τρία χρόνια από σήμερα, έχει ανάγκη από μικρά βασικά πράγματα, μακριά από ιδεοληψίες, εμμονές και υπερβολικές απαιτήσεις.
Η απονομή δικαιοσύνης για παράδειγμα μπορεί να επιταχυνθεί αν γίνει προτεραιότητα του κράτους η ψηφιοποίηση των υποθέσεων, το Δημόσιο θα γίνει πιο φιλικό προς τον πολίτη αν καταργηθούν άχρηστες δομές και διαδικασίες, ενώ αν αλλάξει η φιλοσοφία στο Ασφαλιστικό, αυτό μπορεί να καταστεί από κίνητρο εισφοροδιαφυγής που είναι σήμερα, σε εργαλείο προγραμματισμού της ζωής ενός εργαζόμενου.
Τα «αν» σε κάθε μια από τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν, είναι πολλά. Ουδείς ωστόσο απαιτεί να γίνουν από τη μια μέρα στην άλλη τα ελληνικά νοσοκομεία Memorial και τα ελληνικά πανεπιστήμια ΜΙΤ. Το στοίχημα για την επιστροφή στη κανονικότητα θα κερδηθεί από τα βασικά.
Πρότυπα-πειραματικά σχολεία
Τέτοια για παράδειγμα είναι η ενίσχυση των πρότυπων και πειραματικών σχολείων μαζί με την απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ιδιωτικών, και η δυνατότητα σε κάθε μαθητή να φοιτήσει σε σχολείο διαφορετικό από εκείνο της περιφέρειας όπου διαμένει, σύμφωνα με την πρόταση του Κ. Δημόπουλου από το Π.Πελοποννήσου για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εξίσου αυτονόητη είναι η πρότασή του να αποκτήσουν επιτέλους τα πανεπιστήμια πλήρη αυτονομία, να ενισχυθούν οι εσωτερικοί τους κανονισμοί, να αυστηροποιηθεί ο νόμος για αξιόποινες πράξεις εντός των χώρων τους, αλλά και η κρατική επιχορήγηση να δίνεται με κριτήρια όπως οι επιδόσεις τους. Αλλαγές που στηρίζονται σε επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ ότι έχουμε ένα από τα πιο προβληματικά εκπαιδευτικά συστήματα διεθνώς.
Συμπράξεις με ιδιώτες στην Υγεία
Σε ανάλογα στοιχεία στηρίζεται και η ανάγκη για μια επανάσταση στο ΕΣΥ, από τα χειρότερα στην Ευρώπη και στις χώρες του ΟΟΣΑ. Χαρακτηριστικά λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα, οφείλει να έχει το μοντέλο που θα διαδεχθεί το σημερινό, σύμφωνα με τη πρόταση του καθηγητή του Π. Πειραιώς Μ. Νεκτάριου, όπου κάτω από ένα νέο ΕΣΥ, θα υπαχθούν νοσοκομεία και μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας με την μορφή ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Κομβικό ρόλο στη πρόταση παίζει η σύμπραξη Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, με βάση το γαλλικό μοντέλο, όπου ένα πακέτο υπηρεσιών υγείας θα προσφέρουν σε προαιρετική βάση ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες, ως συμπληρωματικό στο υποχρεωτικό πακέτο των ασφαλιστικών καλύψεων του ΕΟΠΥΥ. Τέτοια «επανάσταση» στην Υγεία, θα μείωνε τη συνολική επιβάρυνση των νοικοκυριών για ιδιωτικές δαπάνες υγείας στο 15% των συνολικών δαπανών, από 40% που είναι σήμερα (ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στο 10%).
Κατάργηση άχρηστων υπογραφών στο Δημόσιο
Στο μεγάλο ασθενή, δηλαδή το Δημόσιο, το αυτονόητο συνίσταται στην αποκέντρωση και στην μεγαλύτερη ευελιξία. Κατάργηση κάθε διαδικασίας που δεν δικαιολογείται ως αναγκαία, όπως η υποβολή δικαιολογητικών που έχουν υποβληθεί ήδη για άλλο σκοπό, δραστική μείωση των απαιτούμενων υπογραφών, ευρύτερη υιοθέτηση των υπηρεσιών μιας στάσης, είναι κινήσεις με άμεσο αντίκτυπο, σύμφωνα με τον καθηγητή στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης Π. Καρκατσούλη. Έπειτα είναι η μεγαλύτερη εικόνα που αφορά την αποκέντρωση τουλάχιστον 900 αρμοδιοτήτων που θα μπορούσαν να μεταβιβαστούν στην Αυτοδιοίκηση. Κινήσεις όπως συγχώνευση άχρηστων δομών, κατηγοριοποίηση οργανισμών με βάση το παραγόμενο έργο, όχι τη νομική τους μορφή, συμπληρώνουν την εικόνα.
Γρηγορότερη απονομή δικαιοσύνης
Ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης, στελέχωση της με ειδικούς στη πληροφορική, όπου σήμερα δεν υπάρχει ούτε ένας, μαζί με βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος στις επενδύσεις, θα μπορούσαν σύμφωνα με τον Αρ. Χατζή, καθηγητή Φιλοσοφίας Δικαίου στο ΕΚΠΑ να αυξήσουν κατά 0,5% το ΑΕΠ μέχρι το 2021, και να βελτιώσουν εντός διετίας τη κατάταξη της χώρας στο δείκτη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας κατά τουλάχιστον 16 θέσεις. Σκεφτείτε ότι σήμερα στην γειτονική Ιταλία γίνονται κάθε χρόνο 200.000 διαμεσολαβήσεις, αποσυμφορώντας το έργο των δικαστηρίων, όταν ακόμη στην Ελλάδα είναι ελάχιστες, όπως σημείωσε ο Ν. Κανελλόπουλος πρόεδρος του Ινστιτούτου για τη Δικαιοσύνη και την Ανάπτυξη. Το χειρότερο είναι ότι ο χρόνος απονομής δείχνει να αυξάνεται.
Μαχαίρι σε φόρους
Τίποτα από όλα τα παραπάνω εννοείται δεν πρόκειται να γίνει αν δεν αλλάξει το μοντέλο της ακολουθούμενης οικονομικής πολιτικής, που στηρίζεται στο δίπτυχο υπερφορολόγηση- πλεονάσματα. Χωρίς μείωση στους φόρους για φυσικά πρόσωπα και για επιχειρήσεις στο 20%, όπως προβλέπει η πρόταση της Μ. Ξαφά, και δίχως ένα πιο ευέλικτο κράτος, με αναδιοργάνωση Δημοσίου, μείωση δαπανών και μισθολογικού κόστους, και φυσικά επαναδιαπραγμάτευση των πλεονασμάτων, η χώρα θα είναι ανά πάσα στιγμή έρμαια μιας επόμενης δημοσιονομικής κρίσης, σύμφωνα με τον Π. Λιαργκόβα.
