Του Αλέξανδρου Διαμάντη
Τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων που απελευθερώνουν την εκπαίδευση από τον ασφυκτικό έλεγχο του υπουργείου, χαρακτήρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης το νομοσχέδιο για την Παιδεία, όπου συζητείται στην Ολομέλεια. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ότι καθιερώνεται η αξιολόγηση στα πανεπιστήμια, συνδέοντας τη χρηματοδότησή τους με την παραγωγή επιστημονικού έργου, και παράλληλα ενισχύεται η έρευνα, αίροντας τις αγκυλώσεις της γραφειοκρατίας.
«Το τρίπτυχο «σχεδιασμός-αριστεία-ευελιξία» συμπυκνώνει το περιεχόμενο και τους στόχους των νέων διατάξεων. Το πνεύμα τους, όμως, είναι πολύ ευρύτερο, καθολικό. Γιατί η Παιδεία αποτελεί εθνικό πεδίο», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός, εξηγώντας ότι πλέον το δημόσιο πανεπιστήμιο θα μπορέσει να ανοίξει πραγματικά τα φτερά του, μόνο αν του δοθούν οι δυνατότητες να αποφασίζει το ίδιο για το ταξίδι του στη γνώση και στην έρευνα.
«Αυτό επιχειρεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, Ένα νομοσχέδιο που θα το χαρακτήριζα Πρόταση Ευθύνης και Ελευθερίας», είπε ο Κυρ. Μητσοτάκης.
Επίσης, έκανε ειδική αναφορά στις τρεις μεγάλες τομές που οδηγούν τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια στη νέα εποχή:
- Η χώρα αποκτά Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ένα όργανο που έρχεται να αντικαταστήσει την παλαιά ΑΔΙΠ με διευρυμένες και ενισχυμένες αρμοδιότητες. Κεντρική αποστολή του νέου θεσμού είναι η συνεχής αξιολόγηση των ανωτάτων ιδρυμάτων με κριτήρια τα οποία θα προτάσσουν τον κοινωνικό, αλλά και τον παραγωγικό ρόλο του πανεπιστημίου.
- Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων συνδέεται με τη χρηματοδότησή τους. Το κράτος θα εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα όλων των σχολών: H ετήσια επιχορήγηση των πανεπιστημίων θα καταρτίζεται κατά 80% βάσει αντικειμενικών δεδομένων, όπως ο αριθμός των φοιτητών, το κόστος σπουδών ανά σπουδαστή και η γεωγραφική θέση του κάθε ιδρύματος. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.
- Η απελευθέρωση της έρευνας και της καινοτομίας. Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους των ερευνών από τα διαδικαστικά βάρη. Η λειτουργία των ΕΛΚΕ γίνεται απλούστερη και πιο γρήγορη. Περισσότερο διαφανής και λιγότερο γραφειοκρατική.
Σύμφωνα, δε, με τον πρωθυπουργό με το παρών νομοσχέδιο το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό των ανωτάτων ιδρυμάτων αποκτά κίνητρα ώστε να βελτιώνει το επιστημονικό του έργο, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα και τη δική του θέση. Την ίδια ώρα, οι φοιτητές αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα σπουδών σύγχρονα και από καθηγητές αυξημένων προσόντων, ενώ οι υποψήφιοι σπουδαστές θα διευκολύνονται, καθώς η αξιολόγηση θα παρέχει σε αυτούς και τις οικογένειές τους σαφή εικόνα του επιπέδου σπουδών της σχολής που θα επιλέξουν. «Τα ίδια τα πανεπιστήμια αποκτούν, πλέον, την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός.
Ακόμα χαιρέτισε την προσπάθεια που κάνει το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο με το πρώτο ξενόγλωσσο πρόγραμμα το οποίο προσφέρεται σε φοιτητές του εξωτερικού με δίδακτρα. «Κατά την άποψή μου τα δίδακτρα είναι εξαιρετικά λογικά για την ποιότητα των γνώσεων που θα παρέχει», σημείωσε ενώ νωρίτερα υπενθύμισε ότι στην πρόσφατη επίσκεψη του στις ΗΠΑ είχε την ευκαιρία να διαγνώσει το εντονότατο ενδιαφέρον σημαντικότατων πανεπιστημίων με ελληνικά.
Ειδική μνεία έκανε επίσης στη διάταξη για τις σχολικές εκδρομές. Όπως είπε «δίνουμε, συμβολική, αλλά πολύ ουσιαστική, δυνατότητα στα σχολεία να μπορούν να αποφασίζουν τα ίδια για τις σχολικές εκδρομές» και εξήγγειλε ότι στο επόμενο χρονικό διάστημα «θα ακολουθήσει πλήρες σχέδιο για μεταρρυθμίσεις στην δευτεροβάθμια και την πρωτοβάθμια εκπαίδευση».
Να σημειωθεί ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης άφησε σαφείς αιχμές προς τους πρυτάνεις, λέγοντας ότι «βολεύονταν στη λογική ότι για τα σημαντικά θα αποφασίσει ο υπουργός Παιδείας». «Ελευθερία σημαίνει ευθύνη και αξιολόγηση. Το βάρος των σημαντικών αποφάσεων πηγαίνει από το υπουργείο στα πανεπιστήμια», συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.
Κλείνοντας ο Κυρ. Μητσοτάκης επέλεξε να χρησιμοποιήσει ένα σύνθημα της Αριστεράς: «Χρειάζεται εθνική συναίνεση για τα δημόσια πανεπιστήμια και τότε ίσως χρησιμοποιήσω. και εγώ ένα παλιό σύνθημα που ακουγόταν στα αμφιθέατρα: πρώτοι στα μαθήματα πρώτοι στον αγώνα».
