Ήταν μια μακρά συζήτηση μεταξύ του Αλέξη Τσίπρα και του Ταγίπ Ερντογάν, η οποία έχει αδιαφανή αποτελέσματα, αν κρίνουμε από τις δημόσιες δηλώσεις των δύο ανδρών. Θα μπορούσε κανείς, αποδίδοντας την ατμόσφαιρα, να πει ότι την περιέβαλε μια φιλική αχλύς, που θα μπορούσε να είναι και προσπάθεια να «ρετουσαρισθεί» η «άγρια» επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Αθήνα τον Δεκέμβρη του 2017.
Θα μπορούσε, αν δεν είχαν υπάρξει μία μέρα πριν οι δηλώσεις του εκπροσώπου της τουρκικής Προεδρίας Ιμπραήμ Καλίν, που συμπεριέλαβε στα θέματα προς συζήτηση το Αιγαίο, τη Μεσόγειο, την υφαλοκρηπίδα, και τα νησιά. Αν επίσης δεν είχε υπάρξει η επικήρυξη των οχτώ, αφ' ης στιγμής χαίρουν ασύλου με απόφαση της ελληνικής δικαιοσύνης.
Από τις δηλώσεις των δύο βγαίνει το αυτονόητο και «αγαπησιάρικο» ότι είναι καλό να συζητάμε, να επενδύσουμε στην θετική ατζέντα «να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να διαμορφώσουμε ένα κλίμα ασφάλειας, ειρήνης και συνεργασίας στο Αιγαίο που θα είναι προς όφελος και των δύο χωρών», όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας (παγκόσμια αγάπη που έλεγαν... τα παιδιά των λουλουδιών). Τίνι τρόπω όμως; Θα απαρνηθεί άραγε η Τουρκία τους μόνιμους στόχους της;
Είθισται τέτοιες σημαντικές επισκέψεις να προετοιμάζονται στη λεπτομέρειά τους. Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών (που φευ είναι ο ίδιος ο Πρωθυπουργός) σε συνεργασία με τη υψηλή διπλωματική γραφειοκρατία, να προετοιμάζουν λεπτομερείς φακέλους των θεμάτων που θα απασχολήσουν τις δύο πλευρές, ώστε να υπάρξουν συγκεκριμένα αποτελέσματα τα οποία θα αποκρυσταλλωθούν σε συγκεκριμένες συμφωνίες.
Στην προκειμένη περίπτωση η επίσκεψη έγινε όπως είπε ο Έλληνας Πρωθυπουργός «Η συνάντηση είχε ως αντικείμενο να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουμε αργότερα να κάνουμε ιστορικά βήματα και στις τις ελληνοτουρκικές σχέσεις». Δεν είναι κακό αλλά δεν ανταποκρίνεται στον χρόνο που διήρκησε η συζήτηση.
Παράλληλα ο κ. Τσίπρας επανάλαβε την ανάγκη σεβασμού στο διεθνές δίκαιο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά δεν έγινε γνωστή η θέση του Ερντογάν επ'' αυτού.
Η μόνες αιχμιακές στιγμές των δηλώσεων του Τούρκου ηγέτη, που ερεθίζουν την ελληνική πολιτική, ήταν ο χαρακτηρισμός ως «ομογενείς» των μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, και το ανατολίτικο παζάρι που επιχείρησε, να ανταλλάξει τις μουφτείες της Θράκης με το άνοιγμα της σχολής της Χάλκης.
Διεφάνη επίσης η διάθεση συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας και τρομοκρατίας – όπου ο Ερντογάν μιλώντας για τρομοκρατία, εντάσσει και τους «Γκιουλενιστές». Ο κ. Τσίπρας άφησε να εννοηθεί ότι θα συνεργαστεί στην αντιμετώπισή τους, θεωρώντας πάντως τελειωμένο το θέμα των οχτώ, καθώς έχει αποφανθεί η ελληνική Δικαιοσύνη.
Πάγια αρχή της Ελληνικής Δημοκρατίας είναι ότι με την Τουρκία δεν έχουμε διμερείς διαφορές, πέραν του θέματος της υφαλοκρηπίδας. Ο κ. Τσίπρας φαίνεται να ανοίγει τη βεντάλια όλων των θεμάτων. Ωστόσο δεν δύναται κανείς ακόμη να του προσάψει «αναθεωρητισμό» της εθνικής πολιτικής (όπως έπραξε εμπράκτως με το Σκοπιανό), γιατί η κυβερνητική απάντηση θα είναι ότι προσώρας γίνεται μια απλή συζήτηση καλής θελήσεως. Και όσοι αντιτίθενται σε αυτή, είναι κακής πίστεως.
Η συνέχιση της συζητήσεως σε βάθος χρόνου, θα θέσει τα προβλήματα επί του τύπου των ήλων και θα μας κάνει γνωστό προς ποια κατεύθυνση η ελληνική πλευρά δείχνει «κατανόηση» στις τουρκικές επιδιώξεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Τούρκος πρόεδρος αναφέρθηκε στην επίλυση των προβλημάτων σε «δίκαιη βάση». Το πρόβλημα είναι ότι η Τουρκία έχει μια δική της αίσθηση «δικαίου», που δεν συμβαδίζει με το διεθνές δίκαιο, και η οποία ήταν δυνατό να εκφραστεί στη γενικολογία των συμπαθητικών δηλώσεων των δύο. Την ίδια στιγμή π.χ. υπό την υποκειμενική θεώρηση που έχει η Τουρκία για το «δίκαιον», το «Μπαρμπαρός» διεξάγει έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, εκδίδει με καταιγιστικό ρυθμό Navtex, ενώ τουρκικά αεροσκάφη δεν παραβιάζουν απλώς τον ελληνικό εναέριο χώρο, αλλά πετούν πάνω από κατοικημένες περιοχές στο Αιγαίο.
Εν κατακλείδι ήταν μια συνάντηση της οποίας τα αποτελέσματα θα φανούν σε βάθος χρόνου και υπό τη μορφή που θα πάρουν οι συζητήσεις των εμπειρογνώμων.
Υποσημείωση: Η συνάντηση έγινε στο φόντο των δηλώσεων της εκπροσώπου για θέματα εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Φεντερίκας Μογκερίνι η οποία κατά τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στ. Κούλογλου, είπε πως αν ξαναβγεί ο Τσίπρας Θα λυθεί τον Κυπριακό. Είναι αυτό που λέει ο λαός «βρήκαμε παππά, να θάψουμε πέντε-έξι». Αυτή η βολικότητα του Έλληνα Πρωθυπουργού, είναι που δημιουργεί επιφυλάξεις, για την χλιαρή συνάντηση.
Γιάννης Σιδέρης
