Του Γιάννη Σιδέρη
Σε εποχές έκτακτης ανάγκης θα έπρεπε να παρέλκουν οι ιδεολογικές διαφορές, αλλά η άπειρη και ανώριμη παρέα του Αλέξη εργαλειοποίησε την, επίφοβη για τη χώρα και καταθλιπτική για τους πολίτες, μνημονιακή κατάσταση.
Αυτό θυμήθηκε κάπως αργά και ο Γιώργος Παπανδρέου, που προχθές εξέδωσε μια λάβρη ανακοίνωση λέγοντας ότι επί κυβερνήσεώς του, η οποία «Πάλευε με όλες της τις δυνάμεις να διασώσει τον τόπο, η τότε αντιπολίτευση ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, αντί να συμβάλουν, όπως επέβαλλε το πατριωτικό καθήκον στη διάσωση της χώρας, αφοσιώθηκαν σε ανεύθυνους λαϊκισμούς και στη ρητορική του μίσους».
Με δεδομένη την εξ ορισμού αντίθεσή του στη ΝΔ, η ανακοίνωση δημιουργεί νέα ποιοτικά δεδομένα στην σχέση του με τον ΣΥΡΙΖΑ, και δη η αναφορά του στη ρητορική του μίσους – ίδιον του ΣΥΡΙΖΑ. Ήταν κοινό μυστικό στους παροικούντες, ότι παρ' όλες τις επιθέσεις που είχε υποστεί ως Πρωθυπουργός, παρ' όλους τους χαρακτηρισμούς που του είχαν αποδοθεί (Πινοσέτ τον είχε πει ο Τσίπρας, προδότη τον έλεγαν οι οπαδοί του), ο κ. Παπανδρέου εξακολουθούσε να εντάσσει τον ΣΥΡΙΖΑ στις «προοδευτικές δυνάμεις» και να προσβλέπει σε μελλοντική συνεργασία με τον χώρο του ΠΑΣΟΚ.
Η στάση αυτή, οι ιδιωτικές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Πρωθυπουργό, η επίσκεψή του στο Μαξίμου προς ενημέρωση ενόψει ενός ταξιδιού του στην Τουρκία, επέτρεπαν την σύνθεση σεναρίων ώσμωσης, σενάρια που ευνοούσαν το Μαξίμου, το οποίο και ευχαρίστως τα διακινούσε. Δια του τρόπου αυτού ενέσπειρε ζιζάνια και ανασφάλεια στο ΠΑΣΟΚ, ενώ ταυτόχρονα αποδυνάμωνε και τον αντιπολιτευτικό λόγο της Γεννηματά. Φάνταζε ως προσχηματικός αν όχι και ψευδής.
Δικαίως, αρκετοί της καταλόγισαν τότε λάθος που τον προσκάλεσε στο ΚΙΝΑΛ. Μπελάδες στο κεφάλι της έβαλε άνευ λόγου. Στο ισοζύγιο πολιτικού κέρδους και κόστους από την πρόσκλησή του, βάραινε το κόστος . Ηταν η αμφίσημη στάση του, η διάσπαση του κόμματος που τον είχε τιμήσει ως Πρόεδρο και Πρωθυπουργό, η δημιουργία του ΚΙΔΗΣΟ παραμονές εκλογών του Ιανουαρίου του 2015, και η προσήνεια προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η τωρινή πάντως αποστροφή του, ότι θεωρεί ιστορική του υποχρέωση και πολιτική του ευθύνη, «απέναντι στην ιστορία και την παράταξή μας, να συμβάλλω στην ανασυγκρότησή της, στη διατήρηση της πολιτικής της αυτονομίας και στην εκ νέου ανάδειξή της σε μια ισχυρή, πρωταγωνιστική προοδευτική δύναμη απέναντι στη συντήρηση είτε αυτή έχει δεξιό είτε αριστερό μανδύα», αποτελεί εμφατική μεταστροφή και οριοθετεί στρατόπεδα .
Οποιας διασταλτικής ερμηνείας και να τύχει η δήλωσή του, δεν παύει να δημιουργεί νέα δεδομένα και να τον δεσμεύει. Προλαμβάνει σημασία λόγω των εντυπώσεων που δημιούργησαν οι υπουργοποιήσεις Μωραίτη και Τόλκα, αλλά και των σεναρίων που φέρουν τον Πρωθυπουργό να τον πρότεινε ως Ευρωπαίο Επίτροπο, προκειμένου να διεμβολίσει το ΚΙΝΑΛ, ή να το αναγκάσει σε συνεργασία. Πέραν της προσωπικής στάσης του κ. Παπανδρέου, θεωρείται ότι αυτή προσλαμβάνει και αποτρεπτική ισχύ, επιβαρύνοντας ηθικώς άτομα που είχαν υπάρξει στελέχη της κυβέρνησής του, και τα οποία φέρονται πρόθυμα να προσκολληθούν στον ΣΥΡΙΖΑ, υπό το υβριδικό οργανωτικό όχημα της προοδευτικής Συμπαράταξης που προετοιμάζεται.
Θα ήταν διαφορετικά φυσικά τα πράγματα αν ο ΣΥΡΙΖΑ είχε φερθεί συναινετικά το 2015, αλλά αν το είχε κάνει δεν θα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Πορεύτηκε με τον διχασμό και απολαύει τον διαχωρισμό. Δημιούργησε ένα φαντασιακό μισερό δίπολο, που τώρα ξεθωριάζει και οι οπαδοί του αποσκιρτούν: Από τη μια ήταν οι καθαγιασμένοι του ηθικού πλεονεκτήματος, στην αντίπερα όχθη οι σκοτεινοί εχθροί του λαού, τα μίσθαρνα όργανα που βυσσοδομούν.
Σπαράγματα αυτής της αντίληψης άλλωστε εξακολουθούμε να ακούμε, παρά την υποτιθέμενη προσαρμογή του ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές της αστικής δημοκρατίας. Οι αρχές της προϋποθέτουν και ανοχές, αλλά ο Πρωθυπουργός κατά την ομιλία του στο υπουργικό συμβούλιο ( το οποίο δεν ντράπηκε και για μια ακόμη φορά να τον χειροκροτήσει σαν ομάδα κλακαδόρων), στήριξε την απεχθή - στη δημόσια αισθητική - συμπεριφορά του Παύλου Πολάκη. Παράλληλα επιτέθηκε εκ νέου στον Γιάννη Στουρνάρα και στα ΜΜΕ. Δυστυχώς ο «αριστερός» Πρωθυπουργός, συναντήθηκε από άλλους δρόμους με τον Ντόναλντ Τραμπ, που και αυτός χθες, χαρακτήρισε τους New York Times «πραγματικό εχθρό του λαού»!
Η στάση Παπανδρέου αποτυπώνει τη δυσκολία του ΣΥΡΙΖΑ να προσελκύσει συμμάχους, αφού ισχύει ο κανόνας ότι στην πολιτική όπως και στη ζωή, η ήττα είναι μοναχική υπόθεση. Δεν εννοούμε ότι η δημοσκοπική δυσπραγία του ΣΥΡΙΖΑ καθόρισε την στάση του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ (θα ήταν ανοίκειο), όμως η επερχόμενη ήττα δημιουργεί κλίμα που αποθαρρύνει επίδοξους συμμάχους.