Ήταν μια προδιαγεγραμμένη παραίτηση. Επόμενες εκλογές είναι οι αυτοδιοικητικές του Οκτωβρίου, όπου εκεί πρώτο κόμμα θα είναι η ΝΔ, δεύτερο το ΠΑΣΟΚ που είναι ισχυρό στις τοπικές κοινωνίες, και τρίτος ο ΣΥΡΙΖΑ. Μεθεπόμενες οι Ευρωεκλογές το 2024, όπου επίσης θα χάσει. Η διαφαινόμενη νέα αυτή διπλή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δεν άφησε πολλές επιλογές στον Αλέξη Τσίπρα που μετρά ήδη έξι συνεχόμενες και αν παρέμενε ως αρχηγός του θα μέτραγε οκτώ, μετά από μερικούς μήνες.
Ένα πάντως σημείο της δήλωσής του στο Ζάππειο χρήζει δεύτερης ανάγνωσης. «Θα είμαι παρών πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά από αυτές (σσ: τις διαδικασίες για την εκλογή νέας ηγεσίας)», δήλωσε ο κ. Τσίπρας.
Τι σημαίνει θα είμαι παρών; Είναι μία δήλωση που μπορεί να ερμηνευθεί ποικιλοτρόπως. Από το να κληθεί ως παράκλητος από το κόμμα του που θα συνταράσσεται από άγριες συγκρούσεις και θα οδεύει ολοταχώς προς μονοψήφια νούμερα, μέχρι να επιχειρήσει να κάνει νέο κόμμα, όπως τον προτρέπουν ήδη και θα τον προτρέψουν με ακόμη μεγαλύτερη ένταση τις επόμενες μέρες, κάποιοι σύντροφοί του. Εξάλλου, παρόμοιες σκέψεις γεννά και μια άλλη φράση του κ. Τσίπρα από τη χθεσινή του δήλωση, ότι «ο νέος ΣΥΡΙΖΑ είναι άμεση πραγματικότητα», χωρίς αυτό να σημαίνει πως εννοεί απαραίτητα το σημερινό κόμμα.
Η αρρώστια της Αριστεράς είναι η αμοιβάδα. Όπως ο μικροοργανισμός πολλαπλασιάζεται με διαίρεση και αρχικά ο πυρήνας της χωρίζεται σε δύο άλλους, προκειμένου μετά το κυτταρόπλασμά της να «σπάσει» στα δύο, έτσι και η Αριστερά αρέσκεται να διασπάται και να δημιουργεί κόμματα. Κάποτε είχαμε μόνο το ΚΚΕ, μετά αποκτήσαμε ΚΚΕ Εσωτερικού και Εξωτερικού. Επειτα ΚΚΕ (μ-λ), και Μ-Λ ΚΚΕ, στα οποία πρέπει να προστεθούν η Πλεύση της κας Κωσταντοπούλου, η Ανταρσία και ποιος ξέρει πόσα ακόμη.
Το πρόβλημα του χώρου, ακριβώς επειδή είναι πολύ θεωρητικός είναι πρωτίστως ιδεολογικό. Η Αριστερά ζει για τη συζήτηση, όχι για το αποτέλεσμα. Τα λέω όλα αυτά γιατί θεωρώ ότι ο Αλέξης Τσίπρας που είναι μόλις 49 ετών, έφυγε για να ξαναέρθει ενδεχομένως με ένα νέο κόμμα. Είναι πιθανό ότι όπως συνέβη το 2015, έτσι και τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ θα διασπαστεί σε μια πιο light εκδοχή υπό τον Αλέξη Τσίπρα και σε ένα σκληροπυρηνικό κόμμα που ουδεμία σχέση θα έχει με σοσιαλδημοκρατικά μονοπάτια.
Η εσωστρέφεια και οι συγκρούσεις που θα ακολουθήσουν θα αφορούν τόσο το πρόσωπο του νέου αρχηγού, όσο και την τροχιά που θα ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και πόσο πολύ θα στραφεί προς τα αριστερά. Η Έφη Αχτσιόγλου για παράδειγμα που προβάλλεται ως το πρόσωπο που μπορεί να σηματοδοτήσει την ανανέωση και θεωρείται πιθανή επιλογή για την επόμενη ημέρα, είναι πιο σκληροπυρηνική από τον Αλ.Τσίπρα.
Στο σενάριο αυτό, που το θεωρώ λίαν πιθανό, ο απερχόμενος αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ θα συστήσει ένα νέο κόμμα με κεντροαριστερό προφίλ, κάτι που δεν διαθέτει η πλειοψηφία των σημερινών στελεχών του, προκειμένου να επιχειρήσει να διεμβολίσει το ΠΑΣΟΚ.
Με μια τέτοια κίνηση θα προσπαθήσει να ξεμπερδέψει από βαρίδια, όπως είχε κάνει και το 2015, διαγράφοντας στελέχη όπως οι Στρατούλης και Λαφαζάνης, εξέλιξη που δεν του στοίχισε εκλογικά, αφού κέρδισε και δεύτερες κάλπες τον Σεπτέμβριο του 2015.
Μέγα λάθος ότι δεν επανέλαβε το ίδιο και μετά την ήττα του 2019, εκκαθαρίζοντας και τα υπόλοιπα τοξικά στοιχεία, εφόσον όπως έλεγε ο ίδιος, θέλει να μετατρέψει σε συστημικό το κόμμα ώστε να παραμείνει μόνιμα στη διεκδίκηση της εξουσίας.
Ταλαντεύονταν αντ' αυτού, μόνιμα, εδώ και πολλά χρόνια ανάμεσα στο σενάριο μετατροπής του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα συστημικό κόμμα που δεν έγινε ποτέ και την ονείρωξη ότι παραμένει αντισυστημικός. Τίποτα πιο αντιφατικό και καταστροφικό ως μήνυμα για ένα πολιτικό αρχηγό όταν από τη μια ισχυρίζεται ότι είναι αντισυστημικός, αλλά από την άλλη υποστηρίζει ότι θέλει να κυβερνήσει μια χώρα, όπως η Ελλάδα, η οποία βασίζεται σε συστήματα. Η κοινωνία μας βασίζεται σε ένα σύστημα, το ίδιο και η Δημοκρατία. Δεν μπορεί να θέλει κανείς να κυβερνήσει την Ελλάδα και να προβάλλεται ως αντισυστημικός.
Εννοείται ότι εκτός από ερωτήματα όπως «υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς Τσίπρα;», ένα από τα στοιχήματα της επόμενης μέρας είναι κατά πόσο το ΠΑΣΟΚ θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση στον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά για να γίνει φυσικά αυτό θα πρέπει το ΠΑΣΟΚ να αποφασίσει να γίνει στην πραγματικότητα κόμμα της Κεντροαριστεράς, όχι μόνο στα λόγια.
Αποτίμηση για τα έργα και τις ημέρες του Αλέξη Τσίπρα δεν χρειάζεται. Έχουν γραφτεί πάρα πολλά. Αν πάντως πρέπει να διαλέξω κάτι είναι την περίοδο που έπαιξε την χώρα στα ζάρια, κλείνοντας τις τράπεζες και διχάζοντας τον λαό, οδηγώντας την χώρα σε ένα παρ' ολίγον καταστροφικό δημοψήφισμα, το οποίο ακολούθησε η «κωλοτούμπα» και το καταστροφικό 3ο Μνημόνιο.
* Ο Ανδρέας Δρυμιώτης είναι πολιτικός αναλυτής
