Του Τριαντάφυλλου Καρατράντου*
Συνηθίζουμε να ασχολούμαστε εντατικά με το μεταναστευτικό ζήτημα σε δύο περιπτώσεις: α) όταν εκατοντάδες άνθρωποι φτάσουν στις ακτές των νησιών του Αιγαίου και β) όταν διαπραχθεί κάποιο έγκλημα ή υπάρξει κάποια βίαιη συμπεριφορά από έναν μετανάστη. Κάτι που σημαίνει πως η μετανάστευση κινητοποιεί τα βραχυπρόθεσμα αντανακλαστικά μας και έχει συνδεθεί με τη διάσταση της ασφάλειας των συνόρων και την εγκληματικότητα.
Από το 2015, όμως, όταν και η μεταναστευτική - προσφυγική κρίση κλόνισε τη συνοχή της Ευρώπης και οδήγησε εν πολλοίς στην απομόνωση της Ελλάδας, δεν έχει υπάρξει ένα συνολικό εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση των πολλών πτυχών του μεταναστευτικού ζητήματος.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη λόγω των πρόσφατων εξελίξεων στην Ε.Ε. αλλά και σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Αυστρία. Μετά τη σκλήρυνση της πολιτικής σε Ιταλία και Γερμανία, αλλά και τις τελευταίες αποφάσεις σε επίπεδο Ε.Ε., το βάρος πέφτει και επίσημα στα κράτη πρώτης υποδοχής και κυρίως στην Ελλάδα. Ο σχεδιασμός πολιτικής για τη μετανάστευση δεν μπορεί να είναι αποτελεσματικός αν δεν συμπεριλαμβάνει την παρακολούθηση και την ανάλυση των τάσεων που θα διαμορφώσουν μεσο-μακροπρόθεσμα τις δυναμικές εξέλιξης ενός φαινομένου.
Η πρώτη τάση που πρέπει να μας απασχολεί είναι η κυκλική κίνηση στα μέτωπα της Μεσογείου που κάνουν τα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος τα οποία ελέγχουν τη διακίνηση μεταναστών. Όταν δυσκολεύει η πρόσβαση στο ένα μέτωπο μετακινούνται στο άλλο. Η στάση της Ιταλίας θα οδηγήσει σε μετακίνηση των ροών προς την Ελλάδα κυρίως και την Ισπανία δευτερευόντως.
Η δεύτερη σημαντική τάση είναι η παρατεταμένη αστάθεια στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική. Μπορεί να εστιάζουμε και λόγω της προσφυγικής κρίσης στον πόλεμο στη Συρία, αλλά δυστυχώς δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Η ραγδαία δημογραφική αύξηση στην Αφρική, σε συνδυασμό με την εξαναγκαστική μετανάστευση και τον κίνδυνο ανάφλεξης και αποσταθεροποίησης σε χώρες όπως η Αίγυπτος, διαμορφώνουν συνθήκες σημαντικής έξαρσης της μετακίνησης στα επόμενα χρόνια.
Εντός αυτού του πλαισίου η Ελλάδα χρειάζεται άμεσα συνολικό στρατηγικό σχεδιασμό για τη μετανάστευση. Επί της ουσίας, ένα εθνικό σχέδιο που θα περιλαμβάνει τη διαχείριση της παρούσας κατάστασης στο εσωτερικό της χώρας και την ετοιμότητά μας σε όλα τα επίπεδα, για τη διαχείριση νέων και αυξημένων ροών. Η διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος είναι κύρια εθνική προτεραιότητα.
Ο Τριαντάφυλλος Καρατράντος είναι διεθνολόγος με ειδικότητα στα θέματα ασφάλειας.
* Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο της Τρίτης 17ης Ιουλίου
