Του Γιάννη Σιδέρη
Η νίκη Τζόνσον, που όπως γλαφυρά ειπώθηκε σημαίνει ότι «το κόμμα των πλουσίων έθαψε το εργατικό κάτω από τις ψήφους της εργατικής τάξης στα δικά της προπύργια», δεν είναι ένα αποκομμένο περιστατικό, όπως άλλωστε και η Βρετανία δεν είναι ένα αποκομμένο νησί στον πλανήτη Ευρώπη.
Και φυσικά ελάχιστοι, πέραν των δικών μας Γιάνη και Αλέξη, θα θρηνήσουν για το ξεπουπούλιασμα του στρατεύματος του Κόρμπιν (ο Αλέξης τον Απρίλιο του 2019 προέβλεψε πασιχαρής ότι αν στηθούν κάλπες θα κερδίσει το Εργατικό Κόμμα, αλλά ο σύντροφος Τζέρεμι κατέγραψε το χειρότερο ποσοστό των τελευταίων 90 χρόνων. Όσο για τον Γιάνη, ως σύμβουλος του Βρετανού πολιτικού, είχε κάνει συμφωνία μαζί του προκειμένου να συνεργαστούν «για μια Ευρώπη και ένα κόσμο που αξίζουμε».
Άλλαι όμως αι βουλαί των ελιτιστών αριστερών, άλλαι των λαϊκών «παιδιών των ανθρακωρύχων».
Χωρίς να εντρυφήσουμε σε όλες τις παραμέτρους του βρετανικού αποτελέσματος - υπάρχουν άλλωστε ειδικότεροι ημών οι οποίοι το παρακολουθούν επισταμένως – αν εντοπίζαμε κάτι ως πρώτιστο, είναι η νίκη της Δημοκρατίας, όπως αυτή εκφράστηκε δια της λαϊκής ψήφου.
Ο λαός στο δημοψήφισμα είχε ψηφίσει με 52% υπέρ του Brexit, αλλά η πλειοψηφία των βουλευτών όντας σε αντίθεση με τη λαϊκή θέληση, προσπαθούσε να την υποσκάψει και να υπεξαιρέσει την επιταγή της, με καθυστερήσεις που κατάντησαν πλανητικό ανέκδοτο (η Γαλλίδα υπουργός Ναταλί Λουαζό είχε δηλώσει ότι ονόμασε τη γάτα της «Brexit», επειδή αυτή δείχνει ότι της ζητάει να βγει έξω από το σπίτι, και όταν τη βγάζει προσπαθεί αμέσως να ξαναμπεί μέσα).
Με το αποτέλεσμα των εκλογών, αρεστό ή όχι, επανήλθε η συνταγματική τάξη του - μη γραπτού αλλά πανίσχυρα εθιμικού - βρετανικού συντάγματος, και η νέα Βουλή συμβαδίζει πλέον με τη λαϊκή θέληση, όπως αυτή εκφράστηκε στο δημοψήφισμα (δεν είχαν εκεί Τσίπρα να το ακυρώσει).
Για μια τέτοια ιστορική λαϊκή απόφαση οι αιτίες δεν είναι μονομερείς ούτε οι εξηγήσεις μονοσήμαντες. Έχουν γραφτεί πολλά: Από τη μνήμη του περασμένου αυτοκρατορικού μεγαλείου στο λαϊκό φαντασιακό και τον θάλλοντα εθνικισμό, μέχρι την αντίθεση στο «διευθυντήριο των Βρυξελλών» (Take back control ήταν το σύνθημα), την ανεργία, την αποβιομηχανοποίηση, τη «φτώχεια» και κυρίως την ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Το τελευταίο αποδέχονται όλοι οι παρατηρητές ως ισχυρότατο μεταξύ των κινήτρων του εκλογικού αποτελέσματος.
Δεν σημαίνει ότι η υπόλοιπη Ευρώπη θα ακολουθήσει σταδιακά εν καιρώ το βρετανικό παράδειγμα, όπως εύχονται οι ούλτρα ακροδεξιοί και ακροαριστεροί, χωρίς να απουσιάζουν και οι γραφικοί, διαφόρων θρησκευτικών σεχτών, αντιευρωπαίοι συμμαχητές τους. Αλλά το βρετανικό αποτέλεσμα είναι το θερμόμετρο που καταγράφει την ευρωπαϊκή ασθένεια.
Ζούμε σε χρόνους που εντείνεται απονομιμοποιητική αμφισβήτηση των ευρωπαϊκών θεσμών, και σε αυτό συντείνει ότι μόνο η στεγανοποιημένη γραφειοκρατία της Ε.Ε. αλλά κυρίως η αδύναμη οικονομική ανάπτυξη που είναι αποτέλεσμα τεκτονικών αλλαγών στη πλανητική οικονομία, όπου το ρολόι της παγκοσμιοποιημένης οικονομία χτυπάει σε ρυθμούς Ανατολής, και δη της Κίνας - και που όσες ποσοτικές χαλαρώσεις (QE) έρθουν δεν αναζωογονούν την κατάσταση.
Στην Ευρώπη μένει η αποβιομηχάνιση με τη μεταφορά των βιομηχανιών στις χώρες φτηνού εργατικού κόστους, ενώ ευνοείται η αθρόα παράνομη μετανάστευση γιατί η ευρωπαϊκή βιομηχανία έχει ανάγκη από φτηνά εργατικά χέρια προκειμένου ναι είναι ανταγωνιστική.
Σε αυτό το άρρωστο τοπίο ανθίζουν τα «άνθη του κακού». Στη Γερμανία μπορεί ο πρόεδρος του γερμανικού ΣΕΒ να χαρακτηρίζει τους παράνομους μετανάστες «δώρο Θεού» αλλά οι ψηφοφόροι νιώθοντας απροστάτευτοι μπρος σε αυτήν τη ανεξέλεγκτη ροή, συσπειρώνονται στο φασιστικό AfD.
Στην Ιταλία μπορεί να σχηματίστηκε η κυβέρνηση Κόντε αναγκαστικώς για να μη γίνουν νέες εκλογές, αλλά ο Σαλβίνι καραδοκεί. Πολύ περισσότερο που οι Βρυξέλλες πιέζουν για νέα μέτρα λιτότητας τα οποία θα αυξήσουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, και η οποία είχε κοπάσει λίγο με την σκληρή πολιτική Σαλβίνι στο μεταναστευτικό.
Στην Ισπανία που βρίσκεται σε διαρκή κοινοβουλευτική ταλάντευση, προχθές ο σοσιαλιστής υπηρεσιακός Πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ έλαβε από τον βασιλιά νέα εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Όμως το ακροδεξιό έως φασιστικό Vox διπλασίασε τη δύναμή του στις τελευταίες εκλογές. Η επιτυχία του δεν είναι άσχετη με την αντιϊσλαμική και αντιμεταναστευτική ρητορεία του. Ενδεικτικά τα ανωτέρω καθότι πρόσφατα.
Φυσικά οι στοχοπροσηλωμένοι (και το πρώην κυβερνητικό κόμμα στην Ελλάδα) ζουν σε μια αντεστραμμένη πραγματικότητα, αντιστρέφοντας τις αιτίες:
Θεωρούν την «ξενοφοβία» ως αιτία της προπαγανδιστικής δράσης των ακροδεξιών και των αστυνομοκρατικών πολιτικών των κυβερνήσεων, ενώ αυτή είναι το αποτέλεσμα της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης που επωάζει τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Θεωρούν την συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους ως αιτία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, ενώ αυτή πρωτίστως είναι αποτέλεσμα της οικονομικής επιβράδυνσης που στερεύει τις κάποτε ανθοφόρες πηγές κοινωνικών παροχών. Θεωρούν ως αιτία την ανάδειξη των λαϊκίστικών δυνάμεων ενώ αυτές είναι το αποτέλεσμα της κοινωνικής και οικονομικής δυσπραγίας..
Ο Τραμπ, ο Τζόνσον, ο Σαλβίνι, η AfD, το Vox, η Λεπέν, δεν είναι οι αιτίες. Είναι το αποτέλεσμα. Η ευρωπαϊκή πολιτική ελίτ το κατανοεί φυσικά, αλλά δεν θέλει να το παραδεχθεί δημοσίως, γιατί θα είναι σαν να καταργεί τον εαυτό της.