Ψηφίστηκε επί της αρχής, από την αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή, το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης», το οποίο περιλαμβάνει διατάξεις για την επιτάχυνση της κτηματογράφησης, την απλοποίηση και ψηφιοποίηση των διαδικασιών που διαθέτει το Ελληνικό Κτηματολόγιο στους πολίτες, καθώς επίσης και την αναδιοργάνωση του φορέα, ώστε να παρέχει καλύτερης ποιότητας υπηρεσίες.
Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκε η Νέα Δημοκρατία. Καταψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΚΚΕ, το ΜέΡΑ25. Επιφύλαξη δήλωσε το Κίνημα Αλλαγής και η Ελληνική Λύση.
Η κυβέρνηση δηλώνει ότι οι διατάξεις που εισάγονται έχουν στόχο την ταχεία ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, προβλέπουν παράταση έως 31.12.2022 για τη διόρθωση ανακριβειών των πρώτων κτηματολογικών εγγραφών και Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου.
«Αντιμετωπίζουμε ζητήματα τα οποία αναζητούσαν λύσεις και επί πολλές δεκαετίες ήταν στο συρτάρι και χρόνιζαν. Εκτιμούμε ότι θα έχουμε πολύ σύντομα αποτελέσματα και ότι σύντομα θα δούμε τα οφέλη από αυτή τη νομοθετική παρέμβαση», ανέφερε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Γιώργος Στύλιος και επανέλαβε ότι στόχος των προωθούμενων ρυθμίσεων είναι η επιτάχυνση, η απλούστευση και η ασφάλεια.
Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης είπε ότι επιταχύνεται η διαδικασία ολοκλήρωσης της κτηματογράφησης, η οποία θα επικυρώνεται αμέσως μετά την ανάρτηση και τις διορθώσεις της. «Το 98% των ακινήτων θα μπορούσε να έχει καταχωρηθεί στην κτηματογράφηση και να εγγραφεί στο κτηματολόγιο. Οι εκκρεμότητες όμως του 2% το κρατάει πίσω. Το 2% δεν μπορεί να εμποδίσει το 98%», ανέφερε ο Γιώργος Στύλιος που επισήμανε ότι με το νομοσχέδιο προβλέπεται και ο τρόπος καταχώρισης και διόρθωσης των πρώτων εγγραφών για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες η κτηματογράφηση περαιώθηκε, χωρίς να ολοκληρωθεί η εξέταση των αιτήσεων διόρθωσης ενστάσεων.
Ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης επισήμανε ότι:
-δεν θα είναι δυνατή η μεταβίβαση ακινήτου ούτε η έκδοση οικοδομικής άδειας αν το ακίνητο δεν έχει δηλωθεί στην κτηματογράφηση.
-δίνεται παράταση μέχρι 31.12.2022 ώστε όλοι οι πολίτες να ελέγξουν και να διορθώσουν τις ανακριβείς πρώτες εγγραφές των ακινήτων. Η διάταξη αφορά τα ακίνητα περιοχών που κηρύχθηκαν σε κτηματογράφηση πριν από την έναρξη ισχύος του ν.3481/2006 καθώς και περιοχών στις οποίες οι πρώτες εγγραφές καταχωρήθηκαν από την 1.1.2013 μέχρι 31.12.2013.
-δίνεται προθεσμία διόρθωσης των αρχικών κτηματολογικών εγγραφών για τις περιοχές των παλαιών προγραμμάτων κτηματογράφησης όπου δεν είχε εκδοθεί διαπιστωτική πράξη περαίωσης της κτηματογράφησης, που σημαίνει ότι δεν υπήρχε απόφαση έναρξης ισχύος του κτηματολογίου σε αυτές. «Δίνεται αυτή η παράταση έγκαιρα ώστε να γνωρίζουν όλοι οι επαγγελματίες και να ενημερώσουν τους πελάτες τους ώστε σε διάστημα 1,5 έτους να γίνουν οι διορθώσεις, για να φτάσουμε πιο έγκαιρα σε ένα ολοκληρωμένο κτηματολόγιο», είπε ο υφυπουργός.
-δίνονται πρόσθετες δυνατότητες στους πολίτες να διευθετήσουν τις υποθέσεις τους προτού προσφύγουν στη δικαιοσύνη. Αξιοποιείται ο θεσμός της διαμεσολάβησης, μετά και από πρόταση της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, όπως είπε ο υφυπουργός, για να μπορούν πιο εύκολα οι πολίτες να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους. Εισάγεται σε ειδικές περιπτώσεις αγωγών η υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης, ενώπιον κτηματολογικού διαμεσολαβητή, ο οποίος θα επιλέγεται από μητρώο που θα δημιουργηθεί.
-Εισάγεται ο θεσμός του κτηματολογικού εφέτη και επιδίωκεται να μην προσφεύγουν οι πολίτες για μη σοβαρό λόγο στα δικαστήρια
-για τα αγνώστου ιδιοκτήτη ακίνητα, εισάγεται διάταξη που ορίζει πως εάν το Δημόσιο δεν απαντήσει μέσα σε 60 ημέρες ότι έχει δικαιώματα, τότε το ακίνητο εγγράφεται σε εκείνον που πηγαίνει και το δηλώνει. Το δημόσιο έχει δικαίωμα να προσφύγει στη δικαιοσύνη.
-Εισάγεται ο θεσμός του διαπιστευμένου μηχανικού.
-Παρέχεται η δυνατότητα στο Κτηματολόγιο να συνάπτει προγραμματικές συμβάσεις με το ΤΕΕ και με την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων.
-Ρυθμίζεται η μεταβίβαση και η επιβάρυνση των δικαιωμάτων επί ακινήτων όταν η πράξη περαίωσης της κτηματογράφησης εκδίδεται πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξέτασης των αιτήσεων διόρθωσης. «Αν ένα ακίνητο έχει κάποια ένσταση σε εκκρεμότητα, θεσμοθετείται ότι παρόλα αυτά μπορεί να μεταβιβάστεί, μαζί όμως με όλη την πληροφορία. Αυτό δεν συνέβαινε ως τώρα», ανέφερε ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και τόνισε ότι αυτό θα ξεκαθαρίσει και θα τονώσει την αγορά ακινήτων.
-Με τον ηλεκτρονικό φάκελο μεταβίβασης ακινήτου, θα είναι δυνατό στο γραφείο του συμβολαιογράφου να συλλέγονται όλα τα δικαιολογητικά, μέσω της διαλειτουργικότητας της ΓΓΠΣ από διαφορετικά μητρώα του Δημοσίου (ΑΑΔΕ, ΤΕΕ, Κτηματολόγιο κ.λπ.).
Νωρίτερα, κατά τη διαδικασία της ακρόασης φορέων, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτήτων Ακινήτων Στράτος Παραδιάς χαρακτήρισε ρηξικέλευθη και καθοριστική για την περαιτέρω εξέλιξη του κτηματολογίου την πρωτοβουλία της κυβέρνησης να «περάσει» η αρμοδιότητα της περαίωσης και της οργάνωσης λειτουργίας στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Στο κλίμα αυτό, σημείωσε ότι το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση για διαδικαστικά σημεία που αφορούν στη λειτουργία του κτηματολογίου. Προσέθεσε ωστόσο ότι αφήνονται σε επόμενα νομοθετήματα σειρά προβλημάτων που σχετίζονται με την ουσία της κτηματογράφησης και με την τύχη πολλών ιδιωτικών ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.
Θετικό χαρακτήρισε, επίσης, τον ηλεκτρονικό φάκελο για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, σημειώνοντας ότι η ΠΟΜΙΔΑ το είχε θέσει, ως πρώτο θέμα που πρέπει να λυθεί, στην ηγεσία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Είπε πάντως ότι δεν αρκεί ο ηλεκτρονικός φάκελος, αλλά χρειάζεται και άμεση μείωση των πάμπολλων δικαιολογητικών που απαιτούνται για μια μεταβίβαση και έχουν φέρει σε απόγνωση πολίτες και συμβολαιογράφους.
«Το κυριότερο θετικό στοιχείο που βλέπουμε στο νομοσχέδιο αυτό», τόνισε εξάλλου, «είναι η δυνατότητα της άμεσης περαίωσης της κτηματογράφησης, προφανώς μετά τις πρώτες διορθώσεις και προ της εκδίκασης των ενστάσεων, πράγμα που σημαίνει την κατά πολλά έτη συντόμευση της διαδικτυακής πρόσβασης των ενδιαφερομένων και κυρίως των επαγγελματιών, στα στοιχεία της κτηματογράφησης».
Ο Στράτος Παραδιάς επισήμανε ότι η αξία της διάταξης αυτής θα φανεί άμεσα μόλις γίνει η ανάρτηση των πρώτων εγγραφών για τα δικαιώματα του Δήμου Αθηναίων, τα οποία είναι κατά 98% ορθά και οριστικά αλλά η κτηματογράφησή του, δυστυχώς καρκινοβατεί από το 2008. Σημαντική, χαρακτήρισε ο Πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ και την ψηφιοποίηση του αρχείου των υποθηκοφυλακείων ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να αντλήσει τα στοιχεία του προϊσχύσαντος συστήματος αναγραφών.
Η ΠΟΜΙΔΑ κρίνει πως σε θετική κατεύθυνση είναι και η αντιστροφή του βάρους προβολής αντιρρήσεων για τα ακίνητα με την ένδειξη αγνώστου ιδιοκτήτη. Προειδοποιεί ωστόσο για τον κίνδυνο να ανοίξει βιομηχανία αναιτιολόγητων αρνητικών αντιρρήσεων προς τους πολίτες από τις υπηρεσίες του δημοσίου και γι΄αυτό ζητάει να προβλεφθεί υποχρέωση ειδικά αιτιολογημένης άρνησης του δημοσίου.
Η ΠΟΜΙΔΑ υπογραμμίζει, επίσης, ότι από το νομοσχέδιο απουσιάζει πρόβλεψη για την επίληση του ιδιοκτησιακού προβλήματος των εκτός σχεδίου ακινήτων, «όπου το Δημόσιο πρέπει να πάψει επιτέλους να διεκδικεί αυθαίρετα και χωρίς τίτλους, συχνά ως δήθεν δασικά, τα πάντα και τους πάντες για πάντα, αντιδικώντας αδιακρίτως και να πάψει να ταλαιπωρεί τους πολίτες».
Εκ μέρους της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδας, ο Αθανάσιος Ζούπας είπε ότι κινείται σε θετική κατεύθυνση η παράταση της διόρθωσης των αρχικών εγγραφών. Προειδοποίησε όμως ότι η ανελαστική οριστικοποίηση των αρχικών εγγραφών δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου και ζητήματα συνταγματικότητας. Ο κ. Ζούπας υπογράμμισε ότι οι δικηγόροι πρέπει να έχουν πρόσβαση στα στοιχεία της κτηματογράφησης.
Ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Εφετείων Αθηνών - Πειραιώς - Αιγαίου και Δωδεκανήσου, Γιώργος Ρούσκας είπε ότι το νομοσχέδιο έρχεται να συμβάλλει σε μια συνολική αντιμετώπιση χρόνιων συγκεκριμένων ζητημάτων. Ανέφερε εξάλλου ότι στην ορθή κατεύθυνση κινείται και ο ηλεκτρονικός φάκελος για τις μεταβιβάσεις ακινήτων.
Ο πρόεδρος του ΔΣ του φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» Δημήτρης Σταθάκης είπε ότι από 39 εκατομμύρια εκτιμώμενα δικαιώματα, έχουν ήδη συλλεγεί 32 εκατομμύρια. «Δηλαδή, έχουμε σήμερα 82% ποσοστό συλλογής δικαιωμάτων, σε επίπεδο χώρας. Αυτό, στο τέλος του χρόνου, με ένα εκατομμύριο που πιστεύω ότι θα συλλεγεί σίγουρα, θα φτάσει κοντά στο 85%. Θα έχουμε 33 εκατομμύρια από τα 39, στο τέλος του έτους. Το ποσοστό αυτό, εκτός ότι είναι καλό από μόνο του, αντιστοιχεί και με τα ποσοστά των άλλων χωρών στην Ευρώπη. Στην Αγγλία αγνοείται το ποσοστό. Στην Ισπανία είναι 5%-20% η αδήλωτη περιουσία, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεσαι. Στο Βέλγιο τα αδήλωτα είναι κάτω από 10%. Στη Γαλλία και τη Γερμανία είναι 5%», είπε ο κ. Σταθάκης για να προσθέσει ότι «γι' αυτό τον λόγο είναι η κατάλληλη στιγμή για το μηχανισμό επιτάχυνσης που προβλέπει το νομοσχέδιο».
Στη σωστή κατεύθυνση είπε ότι κινείται το νομοσχέδιο και ο ΓΓ της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ Ιωάννης Μαχίκας, ο οποίος δεν παρέλειψε όμως να επισημάνει ότι η ολοκλήρωση του έργου πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τους αναδόχους μελετητές. Ιδιαίτερα σημαντικές χαρακτήρισε, επίσης, τις προβλέψεις για το θεσμό του διαπιστευμένου μηχανικού για το κτηματολόγιο.
«Ο νομοθέτης εντόπισε, πράγματι, διαχρονικά, το τμήμα εκείνο της διαδικασίας, που το λέμε "ανάρτηση κτηματολογικών στοιχείων", όπου από εκεί και μετά διαπιστώνονται οι μεγάλες καθυστερήσεις για την ολοκλήρωση των μελετών κινηματογράφησης. Θεώρησε, λοιπόν, σκόπιμο, να επισπεύσει τις διαδικασίες και να λήξει το Κτηματολόγιο, ακριβώς, μετά την ανάρτηση των κτηματολογικών πινάκων από τις εταιρείες που εκτελούν την κτηματογράφηση», ανέφερε ο Σωτήρης Λιάρος, πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Γεωπληροφορικής και Κτηματολογίου.
