Του Γιάννη Σιδέρη
Ο πολυχρονεμένος μας ηγέτης, που μέρες να κόβει από τη ζωή μας ο θεός, χρόνια να του δίνει, βρέθηκε μέσα στη ζεστή αγκάλη του λαού του σε χωριό της Ξάνθης, παίρνοντας δύναμη από την αγάπη του.
Δεν είναι αποτέλεσμα… πυρετού ο πρόλογος, αλλά το λογικό συμπέρασμα από το ρεπορτάζ του Κρατικού Πρακτορείου Ειδήσεων, το οποίο μετέδωσε για την επίσκεψη του κ. Τσίπρα στην Ξάνθη:
«Μια ευχάριστη έκπληξη περίμενε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στο χωριό Εράσμιο της Ξάνθης αμέσως μετά την επίσκεψή του στα «Θερμοκήπια Θράκης. Κάτοικοι του χωριού συγκεντρώθηκαν σε ένα σημείο του δρόμου από όπου θα περνούσε ο πρωθυπουργός και σταμάτησαν την πομπή των αυτοκινήτων εκφράζοντας την επιθυμία να τον δουν από κοντά και να μιλήσουν μαζί του. Στα χέρια τους κρατούσαν λουλούδια και μόλις ο πρωθυπουργός κατέβηκε από το αυτοκίνητο τον αγκάλιασαν και του πρόσφεραν ανθοδέσμες λέγοντάς του: «Σε περιμέναμε πολύ ώρα».
Μία γυναίκα τού είπε: «Σε ευχαριστούμε πολύ, Αλέξη, γι'' αυτά που είπες χθες το βράδυ» (σ.σ. για τη διανομή του κοινωνικού μερίσματος).
Ο πρωθυπουργός συνομίλησε μαζί τους, τους ρώτησε πώς περνούν στην περιοχή, ενώ οι κάτοικοι δεν τον άφηναν να φύγει. Μία άλλη κυρία τον κάλεσε να πάει σε ένα σπίτι όπου στο μπαλκόνι καθόταν ηλικιωμένος ο οποίος ήθελε πολύ να συναντήσει τον πρωθυπουργό αλλά δεν μπορούσε να περπατήσει, όπως και έγινε»!
Ποτέ δεν υπήρξε τέτοια στρατευμένη δημοσιογραφία, παρότι είμαστε μία χώρα στην οποία οι κυβερνώντες κατά καιρούς, δεν αντιστέκονται τον πειρασμό δημοσιογραφικού ελέγχου και επιβολής μονομερούς ενημέρωσης. Υπήρχαν ωστόσο στο παρελθόν κάποια ελαφρυντικά. Μεταπολιτευτικά, ο πρώτος αρμόδιος υπουργός, ο Π. Λαμπρίας είχε μια λογικοφανή εξήγηση για την κυβερνητική προπαγάνδα που ασκούσε μέσω της ΕΡΤ, στην οποία οι αντιδράσεις και οι εκπεφρασμένες θέσεις της αντιπολίτευσης ήταν είδος εν ανεπαρκεία.
Η χώρα μόλις είχε βγει από τον ζόφο της επταετούς δικτατορίας, οι θεσμοί της Δημοκρατίας ήταν ακόμη εύθραυστοι, και ο ίδιος – όπως αργότερα είπε- ήθελε να εμπεδώσει την εικόνα δημοκρατικής σταθερότητας. Δηλαδή, με δικά μας λόγια, να μη δει ο λαός τα κόμματα να «ξεκατινιάζονται» και αναβιώσει η προχουντική ρήση «που είναι ένας λοχίας». Έτσι συνδύασε το τερπνόν μετά του ωφελίμου, Κυβερνητική προπαγάνδα και εικόνα σταθερότητας της πρώτης μεταπολιτευτικής κυβέρνησης.
Έξαρση είχαμε και στην πρώτη κυβέρνηση του Αντρέα. Οι λόγοι δύο: Η συνήθης εξουσιαστική διάθεση καθοδήγησης της ενημέρωσης, και ο τότε ιδεολογικός στραβισμός συνδυαζόμενος με την τεχνολογική αγραμματοσύνη. Σε ό,τι αφορά στην προσπάθεια καθοδήγησης της ενημέρωσης, υπήρχαν ίχνη της λογικής Λαμπρία. Το ΠΑΣΟΚ στους πρώτους μήνες της θητείας του φοβόταν μήπως επαληθευτεί η προπαγάνδα της ΝΔ, περί παρένθεσης. Έτσι οι φρέσκοι «πρασινοφρουροί», με την ορμή του ζηλωτή, ανέλαβαν το έργο της προπαγάνδας. Ωστόσο ο ρόλο τους έχει υπερδιογκωθεί και ελεεινολογηθεί, από πολιτική σκοπιμότητα. Στην ΕΡΤ του πρώιμου ΠΑΣΟΚ, πάντα είχαν θέση οι απόψεις της αντιπολίτευσης.
Όσον για την τεχνολογική αγραμματοσύνη, την αναδεικνύει εύγλωττα η περίπτωση του Δ. Μαρούδα, ο οποίος φέρεται να είχε δηλώσει ότι αν εκπέμψει ξένος τηλεοπτικός σταθμός στην Ελλάδα μέσω δορυφόρου, θα καταρριφθεί ο... δορυφόρος! Ο λόγος της άρνησης εν προκειμένω δεν είχε να κάνει με απόκρουση κάποιας προπαγάνδας, από τον ξένο τηλεοπτικό σταθμό. Αντανακλούσε το ΠΑΣΟΚικό πνεύμα της εποχής. Η ξένη ενημέρωση, η ξένη μουσική, ο ξένος κινηματογράφος («τα ξενόφερτα», κατά την τότε έκφραση του «προοδευτικού» συρμού), ήταν πολιτιστικός ιμπεριαλισμός που έπρεπε να τον αποκρούσει η αγνή σοσιαλιστική ψυχή του λαού. Τώρα φαίνονται απίστευτα και γραφικά, αλλά τότε έτσι ήταν.
Η μόνη πραγματικά απαράδεκτη στιγμή της ΕΡΤ επί ΠΑΣΟΚ ήταν η επιστροφή του Αντρέα από το Χέρφηλντ, όπου η ΕΡΤ τον αποθέωσε εν είδει… ρωμαίου αυτοκράτορα που γύρισε από νικηφόρο πόλεμο! Ωστόσο ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ, πλην των τότε πωρωμένων αναγνωστών της Αυριανής, πήρε στο ψιλό την ΕΡΤική παρουσίαση. Αργότερα το ΠΑΣΟΚ έδειξε - διαχρονικά - δείγματα απόλυτης ελευθερίας, αρχής γενομένης από την εποχή που αρμόδιος υπουργός και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ήταν ο Κώστας Λαλιώτης. Η ΝΔ είχε την δική της όαση ΕΡΤικής ελευθερίας επί εποχής Ρουσόπουλου.
Τουλάχιστον οι τότε κυβερνήσεις στην προπαγάνδα τους είχαν να αντιμετωπίσουν ως αντίπαλο πέντε μεγάλες εφημερίδες, άρα η προσπάθεια χειραγώγησης της ενημέρωσης είχε μια κάποια αποτελεσματικότητα. Δεν υπήρχαν ιδιωτικά ραδιόφωνα και ιδιωτικές τηλεοράσεις. Και κυρίως δεν υπήρχαν τα social media, όπου με την ελευθεροστομία τους –συχνά υπερβολική, σκόπιμη ή παράλογη – ρίχνουν σκληρό φως στις ενέργειες της εξουσίας, την απογυμνώνουν και τη διακωμωδούν.
Η κυβέρνηση κινδυνεύει να γίνει αντικείμενο δημόσιου σαρκασμού, αν δεν βάλει χαλινό στη υμνητική ζέση των «ριζοσπαστών» δημοσιογράφων που την υμνούν όπως την υμνούν. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν γνωρίζουμε αν το πράττουν κατόπιν κυβερνητικής εντολής, ή οι ίδιοι οι φορείς της ενημέρωσης αυτοχρίζονται βασιλικότεροι του βασιλέως. Σε κάθε περίπτωση μόνο κακό κάνουν στην κυβέρνηση.
