Της Αγγελικής Κώττη
«Ο Πολιτισμός είναι το μεγάλο μας πλεονέκτημα. Όμως η χώρα δεν έχει κεφαλαιοποιήσει τις δυνατότητες που της παρέχει η πολιτιστική της κληρονομιά και η δυναμική της σύγχρονης δημιουργίας, ώστε να εισπράξει υπεραξία στο διεθνές επίπεδο».
Αυτό τόνισε η νέα υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη κατά την παρθενική της ομιλία στη Βουλή, στο πλαίσιο των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης.
Η νέα υπουργός υπογράμμισε επίσης πως οι πολιτικές του πολιτισμού “μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στο rebranding, όπως είναι ο διεθνής όρος, στον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητας της χώρας. Αντιμετωπίζομε τον Πολιτισμό συνολικά ως εξαγώγιμο προϊόν. Υιοθετούμε διεθνείς καλές πρακτικές.”
Γεγονότα που αφορούν στην πολιτιστική κληρονομιά, είτε πρόκειται για σημαντικά ανασκαφικά ευρήματα, είτε για αρχαιολογικές εκθέσεις, κινητοποιούν αμέσως το διεθνές ενδιαφέρον, όπως αναγνώρισε. Ανάλογο ενδιαφέρον είναι ανάγκη να δημιουργηθεί και για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό στο διεθνές περιβάλλον είτε πρόκειται για τις παραστατικές τέχνες είτε αφορά στη λογοτεχνία. Η δυναμική υφίσταται. Οι δημιουργοί μας είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές της εικόνας της χώρας.
Στάθηκε ιδιαίτερα σε συνέργειες που πρέπει να αναπτυχθούν “με τα συναρμόδια Υπουργεία τις αναγκαίες συνέργειες, προκειμένου, η Ελλάδα να καταστεί διεθνής πόλος πολιτιστικής παιδείας και δημιουργίας.”
Το 1821
Εξειδικεύοντας κάποια πρώτα έργα, η Λ. Μενδώνη τόνισε: “Η συμπλήρωση, το 2021, των 200 ετών από την επανάσταση του 1821 –χθες Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην σημασία, την οποία η Κυβέρνηση αποδίδει στο συγκεκριμένο γεγονός- αλλά και των 2.500 ετών, το 2020, από την ναυμαχία της Σαλαμίνας, προσφέρουν ιδανικό πλαίσιο για την ανάπτυξη σχετικών πρωτοβουλιών σε κάθε έκφανση της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Το 2021, θα φιλοξενήσουμε για 4η φορά τον κορυφαίο πολιτιστικό θεσμό της Ευρώπης, την Πολιτιστική Πρωτεύουσα, στην Ελευσίνα, την γενέτειρα του Αισχύλου, την πόλη που η σύγχρονη ιστορία της είναι συνδεδεμένη με την βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας. Η επιτυχία της Ελευσίνας αποτελεί για μας υπόθεση εθνικής σημασίας”
Έκρουσε όμως και τον κώδωνα κινδύνου, ως προς αυτό το ζήτημα: “Με ευθύνη της προηγούμενης Κυβέρνησης, τόσο στο επίπεδο λειτουργίας του Φορέα όσο και στο επίπεδο των υποδομών, απέχουμε πολύ από το επιθυμητό” είπε. “Ο κίνδυνος, το 2021, η πόλη της Ελευσίνας, λόγω έλλειψης βασικών υποδομών, να μην μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της διοργάνωσης είναι ορατός.”
Αναφερόμενη στα μεγάλα έργα, τόνισε: “Μέσω των περιπτώσεων του Ελληνικού, των επενδυτικών προγραμμάτων στο λιμάνι του Πειραιά, του αεροδρομίου στο Καστέλι, πρέπει να αποδειχθεί η αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία του κρατικού μηχανισμού.”
Ο πολιτισμός έχει ισχυρή αναπτυξιακή διάσταση, σύμφωνα με την υπουργό και τα στοιχεία που παρέθεσε είναι πειστικά: Η χρήση των πολιτιστικών αγαθών επιδρά στις συμβολικές, αλλά και στις πραγματικές αξίες ανάπτυξης των περιοχών, δηλαδή στην πραγματική Οικονομία. Η μελέτη, που εκπόνησε το 2014, το Υπουργείο για την αποτίμηση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων των έργων Πολιτισμού απέδειξε ότι η αθροιστική πολλαπλασιαστική επίπτωση στο σύνολο της οικονομίας 1εκ. € αποδίδει σε ορίζοντα πενταετίας 3,44 εκ. €. Δηλαδή, η επένδυση υπερτριπλασιάζεται.
Η αναγέννηση του κέντρου
“Ειδικά για την Αθήνα, έχει δρομολογηθεί η αναγέννηση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, στην οποία αναφέρθηκε χθες ο Πρωθυπουργός” τόνισε η κα Μενδώνη, εξειδικεύοντας τα βήματα...
Το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δημιουργούν έναν υπερτοπικό πολιτιστικό πόλο. Συλλειτουργούν.
Το Μουσείο επεκτείνεται υπογείως, ώστε να εξασφαλίζονται οι αναγκαίοι χώροι για την σωστή έκθεση των πολύτιμων Συλλογών του, που το καθιστούν διεθνώς μοναδικό.
Διασυνδέεται υπογείως και αξιοποιεί τις υποδομές του Ακροπόλ -το οποίο θα λειτουργήσει, όπως είχε προβλεφθεί από το 2014, ως πολιτιστική θερμοκοιτίδα σύγχρονης δημιουργίας.
Αναπτύσσει συνέργειες με την Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ, η οποία παραμένει στους χώρους της.
Οι πόροι για τις μελέτες, όπως ανέφερε ο κ. Πρωθυπουργός, έχουν εξασφαλιστεί από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
“Όμως”, είπε, “δε νοείται αναγέννηση του κέντρου της Αθήνας χωρίς την άμεση ολοκλήρωση και επαναλειτουργία της Εθνικής Πινακοθήκης, αλλά και χωρίς τη λειτουργία –επιτέλους- του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Η ολοκλήρωση των μουσειακών υποδομών συμβάλλει καταλυτικά στην πολιτιστική αναβάθμιση της Αττικής, αν μάλιστα συμπεριληφθεί και το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων στον Πειραιά, το οποίο θυμήθηκε οψίμως και προεκλογικά η απελθούσα κυβέρνηση.”
Εξήγγειλε πιστοποίηση των μουσειακών υποδομών. Κρατικών και ιδιωτικών και εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου των κρατικών μουσείων, “με τη δημιουργία ΝΠΔΔ, όπου κρίνεται απαραίτητο. Τα μουσεία παραμένουν κρατικά, όμως λειτουργούν αυτόνομα εφαρμόζοντας προφανώς τη μουσειακή πολιτική του Υπουργείου.”
Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων
Τέλος ανάμεσα στις διαπιστώσεις της ήταν πως υστερούμε πολύ στην δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών παντός είδους σε μνημεία, αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία της επικράτειας. Η θεραπεία του προβλήματος αποτελεί βασική προτεραιότητα του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, το οποίο αναδιοργανώνεται πλήρως, ενώ τις επόμενες ημέρες θα οριστεί νέα διοίκηση.
Στόχος είναι το ΤΑΠ
Να συνδέσει τον Πολιτισμό με την οικονομική ανάπτυξη και την εξωστρέφεια,
Να προωθήσει την καινοτομία και την τεχνολογία στην πολιτιστική διαχείριση,
Να δημιουργήσει πλαίσιο ευκαιριών δημιουργικής απασχόλησης,
Να διασυνδεθεί με το rebranding της χώρας, την πολιτιστική διπλωματία, την ενδυνάμωση του πολιτιστικού τουρισμού, την καθολική εκδίπλωση του e-ticket και τις ψηφιακές εφαρμογές στα πολιτιστικά προϊόντα.
Στο ανασυγκροτημένο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων πέφτει το μεγάλο βάρος για την υλοποίηση του μεγάλου στόχου που είναι η αυτοχρηματοδότηση του Πολιτισμού.
Παράλληλα, αξιοποιούνται στο έπακρο όλοι οι διαθέσιμοι πόροι.
Προτεραιότητα θα είναι ο σχεδιασμός και η ωρίμανση των έργων, των δράσεων και των παρεμβάσεων για το ΕΣΠΑ 2021–2027, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ανάπτυξης, τις δεκατρείς περιφέρειες και την πρωτοβάθμια τοπική αυτοδιοίκηση.
Συγχρόνως, εντατικοποιούνται οι προσπάθειες για την αποτελεσματική εκτέλεση των έργων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, ώστε να ολοκληρωθούν εμπρόθεσμα και να αυξηθεί ο ρυθμός απορρόφησης των πόρων.
Συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα θα χρειαστεί και για το πρώην βασιλικό κτήμα στο Τατόι, όπου θα αποδοθούν “εκείνες οι πολιτιστικές χρήσεις που θα το μετατρέψουν σε πόλο έλξης, όπως συμβαίνει με τα αντίστοιχα σύνολα όπου Γης.
Δίνονται οι δυνατότητες επανεκκίνησης της αγροτικής παραγωγής του. Το Τατόϊ εξασφαλίζει διαχειριστική αυτοτέλεια και επάρκεια πόρων, ενώ η Αττική κερδίζει ένα μοναδικό προορισμό για κατοίκους και επισκέπτες.”
Κλείνοντας στάθηκε και στο θέμα της διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων, λέγοντας: “Οφείλουμε να ακολουθήσουμε άμεσα το ευρωπαϊκό παράδειγμα, επιτρέποντας στους δημιουργούς να ρυθμίσουν τα ζητήματα των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων. Ο ρόλος του κράτους πρέπει να αφορά αποκλειστικά στην εποπτεία και την ενσωμάτωση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στο εθνικό δίκαιο.”
