Σφοδρές εσωκομματικές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να προκαλεί το άνοιγμα του Αλέξη Τσίπρα στο «παπανδρεικό» ΠΑΣΟΚ. Ο πρώην υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης πήρε τη σκυτάλη της κριτικής προς τον Πρωθυπουργό και σήμερα διαφοροποιεί με ηχηρό τρόπο τη θέση του, παρότι αποδέχεται την ανάγκη αναζήτησης προγραμματικών συνεργασιών.
Σε άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών, ο Νίκος Φίλης υπογραμμίζει, απαντώντας ουσιαστικά στον Πρωθυπουργό, ότι ο «ΣΥΡΙΖΑ έχει τη δική του ιστορία και δεν χρειάζεται να δανειστεί κομμάτια από την ιστορία άλλων πολιτικών χώρων για να αισθάνονται υπερήφανα τα μέλη και τα στελέχη του». Παράλληλα αφήνει αιχμές για επιλεκτική στροφή στο παρελθόν που απομακρύνει τον ΣΥΡΙΖΑ από τις αρχές του.
Αναφέρει ωστόσο ότι «η ανακίνηση της συζήτησης για το ΠΑΣΟΚ παρότι επιβαρύνεται από σκοπιμότητες επετειακού χαρακτήρα και πάσης φύσεως πολιτικές επιδιώξεις, μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση των ιστορικών συσχετίσεων με τη σημερινή πραγματικότητα της κρίσης και των μνημονίων και σε μια νέα εθνική αυτογνωσία. Μπορεί να βοηθήσει, μαζί με τον αναγκαίο αναστοχασμό για τη συνεισφορά και των άλλων πολιτικών δυνάμεων, στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων για να βγούμε από την κρίση. Όχι, βέβαια, επιστρέφοντας στο παρελθόν και μάλιστα επιλεκτικά!»
Σε άλλο σημείο καλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να θυμηθεί τις αναλύσεις της Αριστεράς για τον λαϊκισμό του ΠΑΣΟΚ , «πριν υποκύψουμε στον πειρασμό να κατασκευάσουμε το εξιδανικευτικό σχήμα του «καλού» ανδρεοπαπανδρεϊκού ΠΑΣΟΚ. Και επικαλείται τον Άγγελο Ελεφάντη ο οποίος έγραφε στο βιβλίο του «Στον αστερισμό του λαϊκισμού»:
«...Δεν ήταν το τείχος που γκρεμίστηκε στο Βερολίνο που γκρέμισε και την πίστη των αριστερών στον σοσιαλισμό. Οι κατεδαφίσεις είχαν προηγηθεί καθώς τα ανδρεοπαπανδρεϊκά ιδεολογήματα κατακτούσαν τον τόπο και τον κόσμο. Το ΠΑΣΟΚ παρέλαβε κόσμο δημοκρατικό και αριστερό, δεν τον έκανε ούτε πιο αριστερό ούτε πιο δημοκρατικό. Τον έκανε κυνικό. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη υπηρεσία του λαϊκισμού στον μεγάλο του αφέντη, τον αστισμό».
Σημειώνει παράλληλα ότι όλες οι φάσεις εκπροσώπησης του ΠΑΣΟΚ «δε ανέτρεπαν τα βασικά χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του: τον λαϊκισμό στη συγκρότησή του και τον αδίστακτο κυνισμό στην άσκηση της εξουσίας. Υλικά που δεν αρκούν για να συγκροτήσουν μια στέρεη και ανθεκτική ταυτότητα, όπως οι μεγάλες ιδεολογικές και πολιτικές συνθέσεις του φιλελευθερισμού, της σοσιαλδημοκρατίας και της Αριστεράς».
Παράλληλα ο Νίκος Φίλης παρουσιάζει τον ΣΥΡΙΖΑ ως «ανάχωμα σε αυτή την επίθεση του μεταλλαγμένου λαϊκισμού» επισημαίνοντας ότι το κόμμα μπορεί να ανταποκριθεί στις μεγάλες δυσκολίες που έχει μπροστά του μόνο αν συνεχίσει να είναι φορέας του ριζοσπαστισμού και της αμφισβήτησης του παλαιοκομματισμού. Αυτό, όπως σημειώνει «προϋποθέτει την ιδεολογική και πολιτική αυτονομία του κόμματος απέναντι σε σχήματα, πρόσωπα και συμφέροντα που παραπέμπουν στις αιτίες της κρίσης και της κοινωνικής αδικίας».
Για τις συμμαχίες που χρειάζεται να γίνουν λέει ότι στην ίδια την ταυτότητα του ο ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει την ανάγκη πολιτικών και κοινωνικών συμμαχιών.
Σημειώνει ότι «στην Ελλάδα η αναζήτηση συμμαχιών, υπακούει στις ιδιομορφίες των μνημονιακών καταναγκασμών και της ανάγκης να διασφαλιστεί η πολιτική σταθερότητα» και πως «το δίλημμα των συμμαχιών αποκτά υπαρξιακή σημασία για τα κόμματα του Κέντρου».
Ξεκαθαρίζει ωστόσο τη θέση του σύμφωνα με την οποία «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν προσχωρεί στο χρεοκοπημένο στερεότυπο της ΠΑΣΟΚικής ΕΛΕ, μιας κατασκευής του Ανδρέα Παπανδρέου που στηριζόταν στην κυριαρχική παρουσία του Αρχηγού, ο οποίος διαμεσολαβούσε ανάμεσα σε ετερόκλητα κοινωνικά συμφέροντα». Και θέτει ως όρο «προγραμματικές συμμαχίες που θα κανονικοποιούν την πολιτική ζωή του τόπου, που θα τις σέβεται και δεν θα τις καταβροχθίζει».
