Του Γιάννη Σιδέρη
Καθηλωμένες παρέμειναν κατά τα φαινόμενα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, κατά την συνάντηση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Συνέλευσης του ΟΗΕ. Επιβεβαιώνονται έτσι οι επιφυλάξεις που εκφράζονταν από έμπειρους διπλωμάτες του υπουργείο Εξωτερικών, καθώς όπως μας είπαν κάθε φορά που δεν υπάρχει ατζέντα με χρονοδιάγραμμα υλοποιήσεων, κάθε συνάντηση βαίνει προς το χειρότερο. τα προβλήματα λιμνάζουν και επαυξάνονται.
Στην συνάντηση δεν υπήρξε κανένα νέο στοιχείο που να δείχνει ότι αίρονται τα εμπόδια στις σχέσεις των δύο χωρών. Αυτό συνάγεται και από τις φειδωλές διαρροές των κυβερνητικών στελεχών που συνόδευαν τον Πρωθυπουργό.
Ενδεικτικά οι δύο συμφώνησαν: για το μεταναστευτικό ότι θα πρέπει να ενισχυθεί η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας (ποιος εμποδίζει τον κ. Ερντογάν σε αυτό, τη στιγμή που οι ροές τον τελευταίο καιρό είναι αυξημένες;), να επιταχυνθεί η εξάρθρωση των κυκλωμάτων των διακινητών (αυτών που ξεκινούν από την Τουρκία), ενώ επισήμαναν την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας στον τομέα της Ασφάλειας, της αντιμετώπισης της τρομοκρατίας, και της επανεκκίνησης συνομιλιών για την εφαρμογή των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Ο κ. Ερντογάν επανέφερε, ως αναμενόταν, το θέμα των 8 Τούρκων στρατιωτικών και κάλεσε τον έλληνα Πρωθυπουργό σε επίσκεψη Εργασίας στην Κωνσταντινούπολη, σε χρόνο που δεν έχει ορισθεί. Από την πλευρά του ο κ. Τσίπρας επεσήμανε την ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και της μείωσης της έντασης στο Αιγαίο,
Συμπαθητικά όλα αυτά, αλλά όχι αποφασιστικά. Τα κυβερνητικά στελέχη υποστήριζαν ότι η συνάντηση έγινε σε καλύτερο κλίμα από αυτό της τελευταίας συνάντησης του Ιουλίου στις Βρυξέλλες , αλλά και μόνο η συγκριτική διατύπωση καταδεικνύει ότι το κλίμα δεν ήταν καλό, σε σημείο τουλάχιστον να επιτρέψει την βελτίωση αν όχι την αναβάθμιση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Άλλωστε αν ανέσυρε κάποιος ρεπορτάζ από συναντήσεις τους πριν δυο χρόνια, τα ίδια έλεγαν.
Να υπενθυμίσουμε ότι οι διερευνητικές συνομιλίες Ελλάδας –Τουρκίας έχουν ατονήσει, ενώ και το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών είναι παγωμένο από τον Φεβρουάριο, καθώς είχε υπάρξει ένταση συμπυκνωμένων γεγονότων όπως το «ακούμπημα» ελληνικής κανονιοφόρου με τουρκική ακταιωρό, την πίεση της Τουρκίας για την παράδοση των 8 Τούρκων αξιωματικών, την εδώ επίσκεψη Ερντογάν όπου ενώπιον του προέδρου της ελληνικής Δημοκρατίας είχε θέσει θέμα «επικαιροποίησης» της συνθήκης της Λωζάννης.
Βέβαια ήταν προεκλογική εποχή και εξ' αυτού ο Ερντογάν επέτεινε την επιθετική του εκφραστική την στιγμή που η αντιπολίτευση τον σφυροκοπούσε κατηγορώντας τον για μειοδοσία, επειδή δεν ζητούσε από την Ελλάδα τα 18 νησιά που… ανήκουν στην Τουρκία!
Όσον αφορά στο κυπριακό, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε την προσήλωση της Ελλάδας σε δίκαιη και βιώσιμη λύση και στην επανεκκίνηση των συνομιλιών το πλαίσιο που είχε διαμορφωθεί στις συνομιλίες στο Κραν Μοντανά. Είθε, αλλά το κλίμα δεν είναι ευνοϊκό καθώς η Τουρκία δηλώνει ότι θα προβεί σε γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, πράξη που θα επιτείνει τη ένταση και θα καταστήσει ανενεργές τις όποιες συνομιλίες.
Ωστόσο παρά τις επιθετικές δηλώσεις και το παγιωμένο στάτους κβο στο Πολιτειακό, η Κύπρος αναβαθμίζεται εξαιτίας του ορυκτού της πλούτου και του γεωγραφικού της πλεονεκτήματος. Η βούληση του Ισραήλ να προχωρήσει ο αγωγός East Med, που θα ενώνει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη, θα καταστήσει Ελλάδα και Κύπρο τμήματα του μελλοντικού και μεγάλου ενεργειακού παιχνιδιού της περιοχής («εμβληματικό ενεργειακό πρότζεκτ» το είχε χαρακτηρίσει ο κ. Τσίπρας).
Αυτά όμως είναι τα επί μέρους σε μια γεωγραφική περιοχή όπου η κατάσταση είναι περιπεπλεγμένη και περιπλέκεται έτι περαιτέρω, σε σημείο που να υπερβαίνει τις κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου, και τις συνομιλίες Τσίπρα - Ερντογάν.
Στην Ανατολική Μεσόγειο ανεπαίσθητα συσσωρεύεται ένταση, και η εξέλιξη δεν είναι γραμμική. Η επιθετικότητα των ΗΠΑ προς το Ιράν κορυφώνεται, καθώς επί Τραμπ έχει αναβαθμιστεί η διαχρονική προστατευτική ασπίδα των ΗΠΑ προς το Ισραήλ. Η ενδεχόμενη επιθετική «παρέμβαση» στο Ιράν – δεδομένου ότι οι σχέσεις με την Τουρκία έχουν περάσει σε ψυχροπολεμικό επίπεδο - θα στηριχθεί από τις διευκολύνσεις που η Ελλάδα έχει παραχωρήσει στην υπερδύναμη, και τις οποίες η αριστερή κυβέρνηση συνεχίζει να παραχωρεί και να διευρύνει.
Εάν φτάσουμε εκεί - και δεν είναι καθόλου σενάριο φαντασίας - θα υπάρξει εμπλοκή περιφερειακών δυνάμεων της περιοχής (Ισραήλ, Σαουδική Αραβία, Συρία, αλλά και Ρωσία), όποτε μικρή σημασία θα έχουν οι συνομιλίες με τον Ερντογάν ή οι διακοινοτικές συνομιλίες για το Κυπριακό.
Πηγή φωτ: Γ.Τ. Πρωθυπουργού/Andrea Bonetti
