Του Απόστολου Σκουμπούρη
Προϋποθέσεις ώστε το επόμενο διάστημα να είναι λίαν συναρπαστικό για την ελληνική οικονομία, τις επενδύσεις, τις επιχειρήσεις και το χρηματιστήριο διαμορφώνονται και μάλιστα με αξιώσεις, με το timing να είναι ευνοϊκό μέσα από έναν συνδυασμό θετικών παραγόντων και εξελίξεων.
Η χώρα – έτσι κι αλλιώς – έχει περάσει δια πυρός και σιδήρου την τελευταία δεκαετία πληρώνοντας πολύ ακριβά το... μάρμαρο της κρίσης και των ευρύτερων παλινδρομήσεων σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, οπότε ο ορίζοντας πλέον – για όλους – είναι πιο ξεκάθαρος και η κοινωνία πιο ώριμη και συνειδητοποιημένη για το τι πραγματικά έχει συμβεί αλλά και τι πρέπει να γίνει στο εξής.
Κεντρικός παρανομαστής και κύριος καταλύτης για όλες τις αλλαγές που δείχνουν να εξελίσσονται το τελευταίο διάστημα είναι το γεγονός ότι στη χώρα εκλέχθηκε μια κυβέρνηση φιλική προς τις επενδύσεις, με ξεκάθαρη στόχευση σ' ότι αφορά τις μεταρρυθμίσεις και αποφασισμένη να περάσει νομοσχέδια που θα διευρύνουν το κλίμα επενδυτικής εμπιστοσύνης και θα απελευθερώνουν την οικονομία.
Από εκεί και πέρα, μια σειρά παραγόντων και θετικών εξελίξεων έρχονται να «κουμπώσουν» και να λειτουργήσουν υποστηρικτικά και επικουρικά στην πολιτική αλλαγή, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οτιδήποτε θετικό συμβαίνει, είναι απόρροια (αποκλειστικά) αυτών των δυόμισι μηνών διακυβέρνησης.
Είναι σαφές, και αυτό εισέπραξαν όσοι παρευρέθηκαν στο 14ο road show της ΕΧΑΕ στο Λονδίνο την περασμένη Τετάρτη και Πέμπτη, πως επενδυτικά η κατάσταση στην Ελλάδα αρχίζει και σοβαρεύει, καθώς οι ξένοι διαχειριστές δε μας βλέπουν πλέον ως τον… παρία της Ευρώπης, αλλά ως μια χώρα που επιστρέφει στην κανονικότητα. Τα μηνύματα είναι θετικά και η αίσθηση όλων ήταν πως η Ελλάδα πλέον ξεκινά από διαφορετική αφετηρία σε σχέση με ό,τι ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια.
Παρ' ότι ποτέ ένα road show δεν έχει άμεσα θετικά (ή αρνητικά) αποτελέσματα ούτε μπορεί να «μετρηθεί» η επιτυχία του μόνο με… ξερούς αριθμούς συναντήσεων και συμμετοχών, το γεγονός ότι στο Λονδίνο έδωσαν - μετά από χρόνια – το παρόν επενδυτικοί όμιλοι που είχαν από καιρό εγκαταλείψει επενδυτικά την Ελλάδα, δείχνει πολλά.
Το γεγονός άλλωστε των διαρκών ιστορικών χαμηλών στις αποδόσεις των ομολόγων αντανακλώντας τη μείωση του ρίσκου χώρας, λέει πολλά για τους σοβαρούς ξένους που κινούνται θεσμικά και πάντα βάσει καταστατικού. Παράλληλα, το γεγονός ότι μια ελληνική εταιρεία, ο ΟΤΕ, εξέδωσε ομόλογο με επιτόκιο κάτω από το 1%, που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ δανεισμού για ελληνική εταιρεία, μαρτυρά επίσης πολλά.
H διεθνής επενδυτική (και όχι μόνο) κοινότητα έχει αλλάξει στάση προς την Ελλάδα, κάτι που ανοίγει τις... κάνουλες ρευστότητας για τα καλά μετά από χρόνια, οπότε το παράδειγμα του ΟΤΕ ετοιμάζονται να το ακολουθήσουν αρκετοί ακόμη εισηγμένοι όμιλοι όπως ΕΛΠΕ, Τέρνα Ενεργειακή κ.α. με στόχο να κατεβάσουν το κόστος δανεισμού τους.
Στη χώρα μετά από τέσσερα και πλέον χρόνια δεν υπάρχουν capital controls, ενώ το σχέδιο κρατικών εγγυήσεων έως 9 δισ. ευρώ, ήτοι ο νέος νόμος για το APS – σύμφωνα με το ιταλικό μοντέλο για τα προβληματικά δάνεια – αλλάζει τα δεδομένα στις τράπεζες και σύντομα αναμένεται να φέρει αναβαθμίσεις.
Παράλληλα, το επόμενο διάστημα θα έχουμε κρεσέντο νέων πρωτοβουλιών και κινήσεων που θα αλλάξουν τα δεδομένα σε πολλούς κλάδους, με τις πληροφορίες να κάνουν λόγο για νέα επενδυτικά projects και εξαγορές.
Στα «όπλα» επιχειρηματίες, χρηματιστές και διαχειριστές
Ευρύτερα υπάρχει πολύ μεγάλη κινητικότητα, όπως φαίνεται από τις νέες μεγάλες επενδύσεις στον ξενοδοχειακό κλάδο (όπως της Blackstone που εξαγοράζει πέντε ξενοδοχειακές μονάδες έναντι 180 εκατ. ευρώ), η Lamda Development προχωρά σε αύξηση κεφαλαίου – μαμούθ για το Ελληνικό, ενώ σημαντικότατο είναι το ενδιαφέρον των ξένων για δεκάδες εταιρείες της πραγματικής οικονομίας, κυρίως μη εισηγμένων.
Χρηματιστές, επιχειρηματίες, εγχώριοι αλλά και ξένοι διαχειριστές βρίσκονται στα «όπλα» με αλλεπάλληλες συναντήσεις, meatings και διαπραγματεύσεις, είτε για κυοφορία placements, είτε για ετοιμασία άλλου είδους συνεργασιών έως και εξαγορών.
Κεντρική διαπίστωση των ξένων είναι ότι η Ελλάδα έχει καλές επιχειρήσεις και σε... καλές τιμές. Η ρευστότητα διεθνώς είναι τεράστια, όπως πολλές επενδυτικές επιλογές και άλλα προϊόντα είναι... κορεσμένα. Έτσι, πολλοί διαχειριστές αναζητούν επενδυτικές διεξόδους σε αγορές με λιγότερη... προβολή, αγορές «πληγωμένες», ή αγορές αναδυόμενες που βγαίνουν από τούνελ πολυετούς κρίσης.
Άλλωστε, σ'' αυτό το πνεύμα προ ημερών από τη Ροδόπη, ο εκ των κορυφαίων deal makers διεθνώς Νίκος Σταθόπουλος, managing director της BC Partners, ενός από τα μεγαλύτερα επενδυτικά funds παγκοσμίως με υπό διαχείριση κεφάλαια 25 δισ. ευρώ, τόνισε πως «η Ελλάδα δεν έχει μόνο μια Pharmathen. Υπάρχουν αντίστοιχα πολύ καλές εταιρείες και σε άλλους κλάδους», συμπληρώνοντας ότι είναι «η δυναμική της χώρας είναι μεγάλη» και ότι είναι έτοιμος να επενδύσει εκ νέου στην Ελλάδα.
Εν κατακλείδι, αυτό που διακρίνουν οι ξένοι διαχειριστές είναι ότι η ελληνική οικονομία, έχοντας περάσει από γενικευμένο «καθαρτήριο» όλα τα προηγούμενα χρόνια, είναι σε timing τέτοιο που δύναται να… σηκωθεί και μάλιστα με καλούς ρυθμούς. Υπάρχουν οι προοπτικές για φυγή προς τα εμπρός και… επανεκκίνηση σε όλα τα επίπεδα, όπως χαρακτηριστικά σχολιάζουν ορισμένοι.