Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Μέτρα ύψους 14 δισ. ευρώ έλαβε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για την περίοδο 2015-2018, με τα σκληρότερα εξ αυτών να εφαρμόζονται το προηγούμενο έτος και αφορούσαν αυξήσεις φόρων και επιβολής νέων. Τα περισσότερα από τα μέτρα του 2016 ύψους 6,3 δισ. ευρώ οδηγήθηκαν στην τεράστια δεξαμενή των ληξιπρόθεσμων οφειλών καθώς το όφελος για τα κρατικά ταμεία ήταν της τάξης των 2,5 δισ. ευρώ.
Ωστόσο, και το νέο έτος ο λογαριασμός είναι βαρύς. Και προβλέπει μέτρα που ανέρχονται στα 5 δισ. ευρώ για το 2017,ενώ για το 2018 τα ψηφισμένα μέτρα ανέρχονται στο ποσό των 2,7 δισ. ευρώ.
Με αυτά, σε αντίθεση με τους ευρωπαίους και το ΔΝΤ, η κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει ότι μπορεί να φθάσει στο 3,5% του ΑΕΠ το πρωτογενές πλεόνασμα το 2018, ενώ οι θεσμοί εκτιμούν ότι απαιτούνται επιπλέον παρεμβάσεις της τάξεως των 400-500 εκατ. ευρώ. Βέβαια, το Ταμείο επιμένει ότι απαιτούνται επιπλέον μέτρα προκειμένου να επιτευχθούν τα υψηλά πλεονάσματα, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι τα υφιστάμενα μπορούν να διασφαλίσουν πρωτογενές πλεόνασμα μόλις 1,5% του ΑΕΠ το 2018. Στο πλαίσιο αυτό έχουν ζητήσει παρεμβάσεις 4,3 δισ. ευρώ σε συντάξεις, αφορολόγητο όριο και ΦΠΑ για να αυξηθεί το πρωτογενές πλεόνασμα από το 1,5% στο 3,5% του ΑΕΠ. Στην περίπτωση αυτή, το δημοσιονομικό πακέτο μέτρων της περιόδου 2015-2018 θα εκτοξευτεί στα 18,3 δισ. ευρώ.
Πάντως ακόμα και εάν το Ταμείο κάνει πίσω, το πακέτο της περιόδου 2015-2018 παραμείνει σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα και έρχεται να προστεθεί στις πλάτες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών τα οποία τα προηγούμενα χρόνια είχαν σηκώσει επιπλέον 62,7 δισ. ευρώ. Αυτό που γίνεται αντιληπτό από όλους εκτός από την κυβέρνηση είναι ότι κάθε νέα αύξηση φόρων επιδρά πολλαπλασιαστικά πλέον στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις που συνολικά από το 2010 έχουν πληρώσει και θα συνεχίσουν μέχρι το 2018 να καταβάλλουν νέους φόρους ύψους 75 περίπου δισ. ευρώ.
Αν σκεφθεί κανείς ότι οι παρεμβάσεις αυτές έγιναν για να τιθασευτεί το πρωτογενές έλλειμμα του 2009 που ήταν 24 δισ. ευρώ σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως των 6,4 δισ. ευρώ το 2018, αντιλαμβάνεται ότι τα μέτρα που έχουν ληφθεί και εφαρμοστεί ήταν υπερδιπλάσια της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα του τελευταίου πακέτου τα οποία εκτείνονται έως και το 2018, τα πιο σκληρά είναι:
1. ΦΠΑ Συνολικά, από τις αλλαγές στον ΦΠΑ τα έσοδα υπολογίζεται ότι θα ενισχυθούν κατά 3 δισ.
2. Αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης και νέα κλίμακα για τα εισοδήματα του 2016. Τα έσοδα για το 2016 αναμενόταν να ενισχυθούν κατά 1,7 δισ. ευρώ.
3. Κατάργηση του ΕΚΑΣ. Το μέτρο ξεκίνησε το 2016 και θα ολοκληρωθεί το 2018, με το δημοσιονομικό όφελος να ανέρχεται στο 1,5 δισ.
4. Αναπροσαρμογή συντάξεων και περικοπές επικουρικών συντάξεων. Την περίοδο 2016-2018 εκτιμάται πως ο προϋπολογισμός θα έχει όφελος 1,6 δισ.
