Του Γιώργου Φιντικάκη
Τα νέα στοιχεία για την ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ τρομάζουν την αγορά, προκαλώντας αντιδράσεις σε πολλαπλά μέτωπα και μπαράζ ανακοινώσεων.
Την ίδια στιγμή που το αρμόδιο υπουργείο Ενέργειας κατηγορεί την… αντιπολίτευση για την σημερινή κατάσταση της ΔΕΗ, οι τράπεζες ζητούν ενημέρωση από αυτήν για τις άμεσες ανάγκες ρευστότητας της επιχείρησης, που την προσεχή Παρασκευή ανακοινώνει τα αποτελέσματα τριμήνου, με τις πληροφορίες να μιλούν για καθαρές ζημιές 253 εκατ. ευρώ.
Στο παιχνίδι έχουν μπει οι φορείς προς τους οποίους η επιχείρηση χρωστά ποσά, όπως ο ΑΔΜΗΕ, που σε σημερινή του ανακοίνωση, εξηγεί ότι αυτή του οφείλει για την περίοδο 2011-2018 τόκους υπερημερίας, ύψους 31,8 εκατ. ευρώ, ενώ όσον αφορά τις τράπεζες, βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές διαβουλεύσεις.
Σε αυτό το μέτωπο -των σχέσεων της ΔΕΗ με τους πιστωτές της- η επιχείρηση προσπαθεί να καθησυχάσει, χαρακτηρίζοντας, σε ανακοίνωσή της, ως παντελώς αβάσιμες αναφορές ότι έχει λάβει επιστολές από τράπεζες περί παραβίασης όρων των μεταξύ τους δανειακών συμβάσεων.
Αν και η διοίκηση της ΔΕΗ διαβεβαιώνει ότι δεν συντρέχει κανένας λόγος ανησυχίας ως προς τις δανειακές της συμβάσεις, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τράπεζες ανησυχούν κατά πόσο η ραγδαία επιδείνωση των μεγεθών της, αλλάζει κάποιους δείκτες των δανεικών συμβάσεων, βάσει των οποίων αυτές είχαν συναφθεί. Τέτοιοι είναι απ'' ότι λέγεται δείκτες, όπως λειτουργικά κέρδη/έξοδα εξυπηρέτησης δανεισμού, καθαρό χρέος/Ebitda και Ebitda/κεφάλαιο.
Σε αυτό το μοτίβο διαμορφώνεται η επόμενη ημέρα για την επιχείρηση μετά την χθεσινή ψυχρολουσία που προκάλεσε η αποκάλυψη ότι οι καθαρές της ζημιές «έτρεχαν» κατά το πρώτο τρίμηνο, με ρυθμό... 3 εκατ. ευρώ την ημέρα, καθώς και ότι μέχρι το τέλος Ιουνίου, οφείλει να βρει 300 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αποφύγει την ενεργοποίηση ρητρών, που θα καταστήσουν δάνεια των ελληνικών τραπεζών, άμεσα απαιτητά.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η αγωνία για την τύχη του «καραβιού» και η ραγδαία κατάρρευση της επιχείρησης στοιχειώνει την πραγματική οικονομία, και καταδικάζει την επόμενη κυβέρνηση να βρει γρήγορα λύσεις, έστω με πολιτικό κόστος.
Μαγικές όμως λύσεις εδώ που έχουν φτάσει τα πράγματα δεν υπάρχουν. Τα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι είναι όλα πυροσβεστικού χαρακτήρα, βραχυπρόθεσμης διάρκειας και θα δώσουν ανάσα μόνο μερικών μηνών στη ΔΕΗ, μέχρι να μπει μπροστά το σχέδιο «εκκαθάρισης εν λειτουργία», το πλάνο δηλαδή της ΝΔ, εφόσον κερδίσει τις εκλογές.
Συνίσταται σε ένα νέο νέο επιχειρησιακό πλάνο με αρκετά χαμηλότερο λειτουργικό κόστος, σε μείωση του προσωπικού και του μισθολογικού κόστους μέσω πρόωρων αποχωρήσεων και παραχωρήσεων μονάδων που θα συνοδευτούν από τους εργαζόμενους που απασχολούνται σε αυτές, μαζί με αυστηρότερα κριτήρια για την συλλογή των ανείσπρακτων οφειλών.
Τα αν όλα αυτά είναι αρκετά για να βγάλουν την ΔΕΗ από το κώμα και να την ξαναστήσουν όρθια ή θα ξεπεραστούν από τις εξελίξεις της επιδείνωσης των οικονομικών της, η οποία είναι ραγδαία, θα φανεί στην πορεία. Σε μια εταιρεία που οι πελάτες της χρωστούν πάνω από το 50% του ετησίου τζίρου της, και η οποία μπαίνει μέσα κάθε ημέρα περίπου... 3 εκατ ευρώ, ίσως τελικά χρειασθεί να γίνουν πολλά περισσότερα.
Τα νούμερα είναι αποκαρδιωτικά, και παρά τις προσπάθειες διοίκησης και κυβέρνησης να διασκεδάσουν τις εντυπώσεις, δείχνουν πόσο δύσκολο θα είναι το έργο των επόμενων:
- 253 εκατ. ευρώ, ήτοι 2,8 εκατ. ευρώ την ημέρα, είναι οι καθαρές ζημιές της εταιρείας για το πρώτο τρίμηνο του 2019, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα η ίδια η γενική οικονομική διευθύντρια στην διοίκηση της εταιρείας.
- 903,7 εκατ. ευρώ, ήταν οι ζημιές της χρήσης του 2018, ήτοι 2,4 εκατ. ευρώ την ημέρα. Η επιδείνωση ήταν ραγδαία, με κάποιες πληροφορίες να μιλούν για ένα εξίσου κακό, δεύτερο τρίμηνο.
- 949 εκατ. ευρώ υπολείπονταν οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις της ΔΕΗ των αντίστοιχων υποχρεώσεων της προς τρίτους στο τέλος του 2018, κάνοντας τότε τον ορκωτό ελεγκτή (ΕΥ) να κρούσει τον κώδωνα για τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Τίποτα δεν δείχνει ότι η εικόνα αυτή έχει βελτιωθεί, αντίθετα οι εκτιμήσεις μιλούν για επιδείνωση.
Η οικονομία δεν αντέχει να γκρεμιστεί η ΔΕΗ, ωστόσο είναι ουτοπία να πιστεύει κανείς ότι αυτή θα συνεχίσει να επιβιώνει, μόνο και μόνο επειδή είναι συστημική, όταν βρίσκεται σε μόνιμη διασωλήνωση. Τα πράγματα δεν μπορούν να μείνουν ως έχουν ούτε για τα περίπου 16.000 άτομα προσωπικό στον όμιλο ΔΕΗ, όταν αυτή πορεύεται με άδεια ταμεία, αδυναμία πρόσβασης στις ξένες αγορές, και στέκεται όρθια με κρατικές "ενέσεις" ρευστού. Επειδή η αλήθεια δεν κρύβεται, η αγορά την βλέπει , και γι'' αυτό και χθες η μετοχή βούτηξε 17%.
Επίγνωση της οικονομικής κατάστασης της ΔΕΗ έχουν όλοι όσοι χρειάζεται να έχουν. Το θέμα ωστόσο είναι ότι όσο καθυστερεί η αναδιάρθρωση της ΔΕΗ, τόσο θα χρειαστούν πιο δρακόντεια μέτρα για την ανάταξή της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε πολιτικό κόστος, ενώ ο κίνδυνος να υποτροπιάσει, θα μεγαλώνει.
Σίγουρα η ΔΕΗ είναι πολύ μεγάλη για να χρεοκοπήσει, και κανείς, με πρώτες τις τράπεζες, δεν θα την αφήσει να "σκάσει", ακόμη και αν δεν καταφέρει να βρει έως το τέλος του μήνα 300 εκατ. ευρώ, προκειμένου να αποφύγει την ενεργοποίηση ρητρών που καθιστούν τα δάνεια απαιτητά. Το γεγονός όμως και μόνο ότι συζητάμε τι θα συνέβαινε σε ένα τέτοιο απευκταίο σενάριο, τι επιπτώσεις θα είχε η κατάρρευση της ΔΕΗ, για τις δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και ευάλωτους καταναλωτές που ουδείς άλλος θα τους έδινε ρεύμα, την ελληνική βιομηχανία έως την ίδια οικονομία και τη χώρα, όπως συνέβη σε αντίστοιχες περιπτώσεις χρεοκοπίας του ενεργειακού κλάδου στο εξωτερικό, δείχνει το μέγεθος της ζημιάς που έχει συντελεστεί.
Την ύστατη στιγμή, διοίκηση και κυβέρνηση αναζητούν τρόπους να «μπαλώσουν» το πρόβλημα, γνωρίζοντας ότι οι επόμενοι θα επωμιστούν την διάσωση. Κλότσησαν ωστόσο το 2015 την μοναδική ευκαιρία αναδιάρθρωσης της ΔΕΗ όταν ό ΣΥΡΙΖΑ εγκατέλειψε το «σχέδιο Μικρή ΔΕΗ», εισηγούμενος στην Κομισιόν την αμφιλεγόμενη λύση, της διάθεσης μέσω δημοπρασιών στον ανταγωνισμό, της λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής της παραγωγής, σε τιμές κόστους.
Τέσσερα χρόνια μετά, και το πλάνο δεν κατάφερε να "ανοίξει" την αγορά στον ανταγωνισμό, και η ΔΕΗ είναι σε πολύ χειρότερη οικονομική κατάσταση, και βρίσκεται ακριβώς στο ίδιο σημείο με το 2015, σε σχέση με τις υποχρεώσεις της απέναντι στις Βρυξέλλες, που έχουν βαρεθεί να ασχολούνται με το συγκεκριμένο θέμα. Τέσσερα χαμένα χρόνια μετά, η εξυγίανση της ΔΕΗ είχε την ίδια κατάληξη με την περίφημη ασφαλιστική μεταρρύθμιση Γιαννίτση του 2001.: Ατύχησαν αμφότερες. Με την διαφορά ότι το 2001 η χώρα βρισκόταν σε μια κατάσταση νιρβάνα, ενώ το 2015 θα έπρεπε να είχε αφυπνισθεί έπειτα από τόσες μνημονιακές περιπέτειες, και η κατάληξη θα μπορούσε να είναι διαφορετική, αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεχόταν να συζητήσει με τους προηγούμενους και να κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος.
