Με σημαντική «τρύπα» στα φορολογικά έσοδα ξεκινάει η χρονιά. Τα έσοδα του Ιανουαρίου διαμορφώνονται χαμηλότερα έναντι του στόχου και με δεδομένο ότι το λιανεμπόριο από χθες υπολειτουργεί στην μισή Ελλάδα, ο Φεβρουάριος θα είναι εξαιρετικά δύσκολος μήνας.
Από το πρώτο κιόλας δίμηνο της χρονιάς, αναμένεται να δημιουργηθεί «τρύπα» της τάξεως του ενός δισ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα η οποία θα μεταφερθεί αυτόματα στο έλλειμμα. Ο Φεβρουάριος είναι πολύ δύσκολος μήνας καθώς θα πρέπει να πληρωθεί και φόρος εισοδήματος και ΕΝΦΙΑ και τέλη κυκλοφορίας κάτι που σημαίνει ότι μόνο από αυτές τις βασικές φορολογικές υποχρεώσεις θα πρέπει να καταβληθούν πάνω από 2 δις. ευρώ.
Την ίδια στιγμή, το οικονομικό επιτελείο θα υποχρεωθεί να ανακοινώσει νέες αναστολές για τον Φεβρουάριο κάτι που σημαίνει ότι θα χαθούν αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ και από την μη καταβολή δόσεων ρύθμισης ληξιπρόθεσμων οφειλών. Που θα «χτυπήσει» η «τρύπα» στα φορολογικά έσοδα; Καταρχήν στο πρωτογενές έλλειμμα το οποίο για φέτος έχει προϋπολογιστεί ότι θα κινηθεί στην περιοχή των 6,5 δις. ευρώ.
Ήδη, στο οικονομικό επιτελείο έχουν βγάλει χαρτί και μολύβι για να αναθεωρήσουν τις προβλέψεις καθώς όταν γραφόταν ο προϋπολογισμός δεν είχε προβλεφθεί ότι η οικονομία και ειδικά το λιανεμπόριο θα υπολειτουργεί για το πρώτο δίμηνο της χρονιάς. Το πρωτογενές έλλειμμα θα πιεστεί ακόμη περισσότερο και από την ανάγκη να χρηματοδοτηθούν πρόσθετα μέτρα στήριξης.
Ήδη από χθες ο Χρήστος Σταϊκούρας έχει δηλώσει ανοικτά ότι τα 7,5 δις. ευρώ που έχουν ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό ως πρόβλεψη για την χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης δεν θα φτάσουν. Γεννάται λοιπόν το εξής βασικό ερώτημα: πώς θα καλυφθούν οι «τρύπες». Καλά πληροφορημένες πηγές επισημαίνουν τα εξής:
1. Κατά την χάραξη του στρατηγικού σχεδιασμού του ΟΔΔΗΧ, οι χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους για το 2021 υπολογίστηκαν με την πρόβλεψη ότι το πρωτογενές έλλειμμα θα κινηθεί στην περιοχή των 8 δις. ευρώ. Άρα, υπάρχει ένας «αέρας» περίπου 1,5 δις. ευρώ που προκύπτει από την διαφορετική πρόβλεψη που έχει κάνει ο ΟΔΔΗΧ έναντι της αντίστοιχης που έχει κάνει το υπουργείο Οικονομικών κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού.
2. Με το πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων με τις τράπεζες (το γνωστό swap που έφερε και την έκδοση ομολόγου διάρκειας 30 ετών το οποίο καλύφθηκε από τις συστημικές τράπεζες) προέκυψε πρόσθετη ρευστότητα 2 δις. ευρώ η οποία δεν είχε προϋπολογιστεί.
3. Υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα να μην προχωρήσει η μείωση της έκθεσης της χώρας στα έντοκα γραμμάτια του ελληνικού δημοσίου με αποτέλεσμα να προκύψει και από εκεί πρόσθετη ρευστότητα 1-2 δις. ευρώ και μάλιστα με μηδενικό κόστος καθώς οι αποδόσεις όλων των νέων εκδόσεων εντόκων γραμματίων είναι πλέον αρνητικές.
4. Στο καλάθι των ταμειακών διαθεσίμων υπάρχουν περί τα 31 δις. ευρώ τα οποία την Πέμπτη που θα γίνει η εκταμίευση των 3 δις. ευρώ που αντλήθηκαν μέσω του 10ετούς ομολόγου, θα γίνουν και πάλι 34 δις. ευρώ. Η κόκκινη γραμμή του οικονομικού επιτελείου είναι τα ταμειακά διαθέσιμα να μην πέσουν κάτω από τα 25-26 δις. ευρώ κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει και από εκεί ένα περιθώριο να χρηματοδοτηθεί η οικονομία χωρίς να αυξηθεί ακόμη περισσότερο το δημόσιο χρέος.
Δεδομένου πάντως ότι το τέλος της περιπέτειας της πανδημίας δεν φαίνεται ακόμη στον ορίζοντα – αντίθετα η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από το αν θα χρειαστούν πρόσθετα περιοριστικά μέτρα- τα επόμενα μέτρα στήριξης που θα ανακοινωθούν θα επιδιωχθεί να είναι ακόμη πιο «στοχευμένα» προκειμένου να λεφτά «να πιάσουν τόπο» όπως λέει χαρακτηριστικά και μέλος του οικονομικού επιτελείου.
