Στο μοτίβο των θετικών επιδόσεων που μας έχει συνηθίσει την τελευταία διετία συνεχίζει η ελληνική οικονομία φέτος, εμφανίζοντας ανάπτυξη 2,1% στο πρώτο τρίμηνο του 2023. Την ίδια ώρα, τα μηνύματα από τους ξένους αναλυτές και τους οίκους αξιολόγησης διασφαλίζουν πως ακόμη και στο χειρότερο σενάριο, η Ελλάδα έχει μπροστά της μία μεγάλη ευκαιρία να βελτιώσει τη θέση της και να αλλάξει επίπεδο.
Το ελληνικό ΑΕΠ είναι πολύ πιθανό να κάνει και πάλι την έκπληξη και να μεγεθυνθεί με ρυθμό άνω του 2,2% που προβλέπει σήμερα ο ΟΟΣΑ ή ακόμη και του 2,5% που εκτιμά η Morgan Stanley, πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, όταν π.χ. το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών βλέπει οριακή ανάπτυξη 0,4% το 2023 για τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.
Δεν είναι όμως στιγμή για πανηγυρισμούς. Η ελληνική οικονομία κουβαλάει το βάρος ενός τεράστιου δημόσιου χρέους (το οποίο λόγω της ισχυρής ανάπτυξης βαίνει μειούμενο ως προς το ΑΕΠ και μπορεί να φτάσει στο 153% το 2024) αλλά και ενός δυσβάσταχτου ιδιωτικού χρέους που πνίγει την αγορά. Παράλληλα, έχει ανάγκη από μία σειρά μεταρρυθμίσεων που θα συμβάλλουν έτσι ώστε οι επενδύσεις να φτάσουν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, να αυξηθούν δηλαδή από το 13,7% περίπου στο 23% του ΑΕΠ, κλείνοντας το επενδυτικό κενό και διαμορφώνοντας τις βάσεις για μακροπρόθεσμη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Με άλλα λόγια, αν η κυβέρνηση που θα προκύψει από τις εκλογές της 25ης Ιουνίου πράξει τα δέοντα, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να ξεφύγει από τη «μίζερη» ανάπτυξη του 1% που έβλεπαν πριν λίγα χρόνια οι αναλυτές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και άλλων διεθνών οργανισμών.
Ταυτόχρονα καλείται να αποφύγει τη μεγάλη παγίδα του εφησυχασμού και των επιδοματικών πολιτικών που ενώ τονώνουν την εγχώρια κατανάλωση, δημιουργούν ψευδαισθήσεις. Η ίδια παγίδα ενδέχεται να οδηγήσει σε κυβερνητική κόπωση σε ό,τι αφορά τις τομές που χρειάζονται.
Επιβεβαιώνοντας πλήρως το ρεπορτάζ του Liberal.gr (https://www.liberal.gr/agores/ellinika-omologa-oi-agores-proexofloyn-tin-ependytiki-bathmida), η JPMorgan ανέφερε χθες ότι βλέπει μεγάλη πιθανότητα τριπλής αναβάθμισης της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα μέσα στο 2023, από S&P, DBRS και Fitch. Υπό την προϋπόθεση ότι η χώρα θα έχει ισχυρή κυβέρνηση που θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις. Οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας προβλέπουν «παρατεταμένη και ισχυρή ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας» στην περίπτωση που το κόμμα της ΝΔ λάβει νέα εντολή να κυβερνήσει και κυρίως αν ο πρωθυπουργός παραμείνει σταθερός στις δημοσιονομικές και μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις του.
Η επενδυτική βαθμίδα θα βοηθήσει στην αύξηση των εισροών επενδυτικών κεφαλαίων, όμως την ίδια στιγμή η ανάπτυξη κινδυνεύει να βρεθεί σε τέλμα, όπως συμβαίνει πανευρωπαϊκά. Οι σχετικές έρευνες δείχνουν ότι ήδη από το 2022 περίπου 6 στους 10 Έλληνες τρώνε από τα έτοιμα, ξοδεύουν δηλαδή από τις αποταμιεύσεις τους για να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες ανάγκες τους σε περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού. Αν οι αποταμιεύσεις δεν αυξηθούν σημαντικά, η ελληνική οικονομία θα δυσκολευτεί μακροπρόθεσμα να εμφανίσει τους ρυθμούς επενδύσεων που χρειάζονται για να κάνει το απαιτούμενο άλμα και να αναβαθμιστεί ουσιαστικά, ενώ θα κινδυνεύει ξανά από τα ελλείμματα.
Ένα άλλο πεδίο που χρειάζεται συνέχιση των προσπαθειών είναι τα δημοσιονομικά. Μετά την εξαιρετική διαχείριση των τελευταίων ετών η χώρα εξέπληξε τους πάντες με το έστω οριακό πρωτογενές πλεόνασμα του 2022. Η Morgan Stanley προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 0,9% το 2023 και 1,5% το 2024 καθώς και σημαντική πτώση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών στο -6,1% το 2023 και -3% το 2024.
Η αγορά στρέφει το βλέμμα στην «ετυμηγορία» της Fitch την Παρασκευή 9 Ιουνίου. Ο οίκος δίνει βαθμολογία ΒΒ+ με «σταθερό» outlook που σημαίνει ότι το πιθανότερο είναι να δούμε αναβάθμιση του outlook σε «θετικό» αντί για την πολυπόθητη αναβάθμιση σε ΒΒΒ- που είναι το χαμηλότερο σκαλί της επενδυτικής βαθμίδας. Αυτό υποδεικνύει και η περαιτέρω μείωση του spread αυτή την εβδομάδα στις 130 μονάδες βάσης. Αν η Fitch δώσει στην Ελλάδα το εισιτήριο για την επενδυτική βαθμίδα, τότε η Citi προβλέπει ότι το spread με τα γερμανικά ομόλογα θα υποχωρήσει άμεσα στις 115 μ.β.
