Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μετά από επτά χρόνια μνημονίων και «μεταρρυθμίσεων», θα περίμενε κανείς η Ελλάδα να είναι η πιο «ελεύθερη» οικονομία στον κόσμο. Από τη στιγμή που οι κακοί δανειστές μας επέβαλλαν πολιτικές που προωθούν την απελευθέρωση των αγορών και στην ουσία εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ανά τον κόσμο επενδυτικών κεφαλαίων, η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει γίνει κάτι σαν τη... Σιγκαπούρη.
Υπερβολή θα πει κανείς, αλλά τουλάχιστον θα μπορούσε να είναι μία οικονομία «πρότυπο» που όλοι θα ήθελαν να επενδύσουν. Που οι θυσίες των πολιτών θα είχαν πιάσει τόπο και θα υπήρχε αισιοδοξία πως κάποια στιγμή θα φτάσουμε στο προ κρίσης βιοτικό επίπεδο.
Η αλήθεια, ωστόσο, είναι τελείως διαφορετική. Η Ελλάδα μπορεί να έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο στην ανάκτηση της μακροοικονομικής σταθερότητας και στην υλοποίηση της δημοσιονομικής προσαρμογής που χρειαζόταν. Όμως ο δημόσιος τομέας παραμένει πάνω από το 50% του ΑΕΠ και η χώρα συνεχίζει να έχει ένα τεράστιο χρέος αλλά και να υπολείπεται σε ανταγωνιστικότητα.
Τα στοιχεία μελέτης του ινστιτούτου Fraser που παρουσίασε χθες το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών «Μάρκος Δραγούμης», είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Επιπρόσθετα, άλλες τέσσερις σχετικές μελέτες δείχνουν ότι η Ελλάδα βρίσκεται διαρκώς στον πάτο της Ευρώπης. Είναι τελευταία σε όλες τις κατηγορίες που «ευθύνονται» για την ανάπτυξη και την ευημερία, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις συγκρίνεται με χώρες που έχουν μείνει σε άλλες εποχές.
Σε τέσσερις από τις πέντε βασικές κατηγορίες που εξετάζει η μελέτη του Fraser για την οικονομική ελευθερία, η οποία σημειωτέον θεωρείται από τις κορυφαίες παγκοσμίως, η κατάσταση επιδεινώθηκε ή βελτιώθηκε πολύ λίγο από το 2010, όταν υπογράφηκε το πρώτο μνημόνιο, μέχρι και το 2015.
Τα επί μέρους στοιχεία της έρευνας αποδεικνύουν ότι ο αντίκτυπος της διαπραγμάτευσης του 2015 στην ελληνική οικονομία ήταν απόλυτα καταστροφικός. Παράλληλα, ωστόσο, δείχνουν ότι η Ελλάδα μετά από μία τόσο δραματική κρίση, με σκληρά μέτρα και τρομακτικές θυσίες από τους πολίτες της, δεν έχει σημειώσει ουσιαστική πρόοδο, σε ότι αφορά την οικονομική ελευθερία.
Κι αν για ορισμένους η οικονομική ελευθερία είναι κάτι κακό, στοιχεία του Fraser Institute δείχνουν ότι αποτελεί βασική προϋπόθεση της οικονομικής ανάπτυξης . Το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι πολύ υψηλότερο στις χώρες με τη μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία, όπως και η ανάπτυξη, ενώ και το εισόδημα του φτωχότερου 10% του πληθυσμού είναι πολλαπλάσια υψηλότερο στις χώρες με τη μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΚΕΦίΜ, Αλέξανδρος Σκούρας, οι επιδόσεις της Ελλάδας το 2015 ήταν τραγικές. Η χώρας μας εμφάνισε την 5η μεγαλύτερη πτώση στον κόσμο σε σχέση με το 2014, τη χαμηλότερη επίδοση στην Ε.Ε., τη δεύτερη χαμηλότερη στην Ευρώπη – μετά την Ουκρανία. Ήταν, ταυτόχρονα, η χειρότερη επίδοση από το 1995, ενώ μόνο η προστασία της ιδιοκτησίας και το κράτος δικαίου σημείωσαν μικρή αύξηση.
Κολλημένη στον... πάτο η οικονομία
Ακολουθούν πέντε μελέτες που δείχνουν ότι η χώρας έχει συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να βρίσκεται στον πάτο, όμως παραμένει εκεί παρά τις «μεταρρυθμίσεις» που εφαρμόζονται:
1.Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 116η θέση (επί συνόλου 159) στον παγκόσμιο δείκτη οικονομικής ελευθερίας που εκδίδει κάθε χρόνο το ινστιτούτο Fraser. Όπως προαναφέρθηκε, είναι τελευταία στην Ευρωζώνη και στην Ευρώπη (η Σλοβενία για παράδειγμα είναι 73η).
2.Η Ελλάδα βρίσκεται στην 127η θέση στο δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας για το 2017 της Wall Street Journal (Index of Economic Freedom). Και σε αυτή την κατάταξη είναι τελευταία στην Ευρώπη (η Σλοβενία είναι 97η).
3.Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, στην παγκόσμια κατάταξη όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, η Ελλάδα έχασε μία ακόμη θέση και βρίσκεται πλέον στην 87η, σε σύνολο 137 χωρών. Και πάλι η χώρας μας είναι τελευταία στην Ε.Ε. (η Κροατία είναι 74η). Το μέγεθος της υστέρησης της Ελλάδας σε όρους ανταγωνιστικότητας αποδεικνύεται ότι βρίσκεται πίσω από από το Ιράν (69η θέση), την Αλβανία (75η θέση) και το Τατζικιστάν (79η θέση).
4.Στον δείκτη ICC Open Markets του International Chamber of Commerce για το 2017, που δείχνει τις επιδόσεις των χωρών σε ότι αφορά την ελευθερία στις εμπορικές συναλλαγές και την αποδοχή ξένων επενδύσεων, η χώρα μας είναι ξανά στον πάτο. Καταλαμβάνει την 50η θέση επί συνόλου 75 χωρών που παρακολουθούνται. Είναι τελευταία στην Ευρώπη με την Ιταλία να βρίσκεται στην 45η θέση.
5.Τέλος, στον δείκτη Legatum Prosperity Index 2016, ο οποίος δίνει εικόνα για το πως δημιουργείται και μεταβάλλεται η ευημερία των λαών ανά τον κόσμο, η Ελλάδα «καταφέρνει» να πλασαριστεί στην 77η θέση, επί συνόλου 143 χωρών. Και... ως εκ θαύματος είναι και πάλι τελευταία στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, η Βουλγαρία βρίσκεται στην 73η θέση.
