Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε ανοιχτή επικοινωνία βρίσκονται οι τράπεζες με την πλειονότητα των καταθετών που «ευθύνονται» για τις εκροές ύψους 40 δισ. ευρώ που σημειώθηκαν μέσα στο 2015, καθώς η ολοκλήρωση της αξιολόγησης αποτελεί «μία καλή αφορμή για να έρθουν οι δύο πλευρές πιο κοντά», όπως χαρακτηριστικά δηλώνουν ανώτερα τραπεζικά στελέχη.
Οι ίδιοι σημειώνουν ότι οι επόμενοι μήνες είναι πολύ σημαντικοί για τη συνέχεια, καθώς η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης θα εξαρτηθεί από δύο εξαιρετικά κρίσιμους παράγοντες: α) την εμφάνιση και άλλων θετικών ειδήσεων για την οικονομία και β) την απουσία αρνητικών ειδήσεων και γεγονότων. Εκτιμούν ότι έτσι θα αρχίσει να γίνεται αισθητή η πολυαναμενόμενη αλλαγή της ψυχολογίας.
Ο αντίλογος λέει ότι η συμφωνία με τους Θεσμούς δεν προδικάζει τη συνέχεια αλλά απλώς περιορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τις πιθανότητες να υπάρξει μία νέα κρίση ρευστότητας τους προσεχείς μήνες. Στον αντίλογο, επίσης, συγκαταλέγονται και οι εκτιμήσεις που θέλουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τις τράπεζες να έχει πληγεί σημαντικά μετά τα περσινά γεγονότα που οδήγησαν στην επιβολή των capital controls.
Όπως και να'' χει, το πρώτο βήμα για τη σταδιακή ανάκτηση της εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα έγινε με τη συμφωνία του Eurogroup. Τώρα μένει να λάβουν χώρα και άλλες θετικές εξελίξεις για την ελληνική οικονομία (την ερχόμενη Πέμπτη αναμένεται η επαναφορά του waiver από την ΕΚΤ) που θα επιτρέψουν τη σταδιακή χαλάρωση των capital controls. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τράπεζες δεν εγκαταλείπουν την προσπάθεια επίτευξης του στόχου για εισροές 8-10 δισ. ευρώ μέσα στο 2016, παρά το κακό πρώτο τρίμηνο, το οποίο παραδοσιακά θεωρείται το χειρότερο τρίμηνο του έτους σε επίπεδο εκροών.
Πληροφορίες αναφέρουν, ότι το τελευταίο διάστημα - και όσο οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές έδειχναν να φτάνουν στο τέλος τους – τα αρμόδια τμήματα των τραπεζών προετοιμάζονταν... κατάλληλα για να προσελκύσουν καταθέτες αμέσως μετά την επίτευξη συμφωνίας. Η αποστολή τους, βέβαια, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη καθώς ο δρόμος προς την κανονικότητα θα είναι μακρύς.
Στην πρώτη γραμμή των πελατών που θέλουν να προσεγγίσουν οι τράπεζες είναι όσοι διατηρούν χρήματα σε θυρίδες, «σεντούκια» και επενδυτικά προϊόντα.
Αν και οι τραπεζικές διοικήσεις δεν έδωσαν διευκρινίσεις για τις πρωτοβουλίες που να αναλάβουν μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες, εξέφρασαν την αισιοδοξία τους ότι μέσα στο 2016 θα καταφέρουν να αυξήσουν τις καταθέσεις. Είναι, ωστόσο, αμφίβολο πόσα από τα χρήματα αυτά θα παραμείνουν στο σύστημα ή θα εξυπηρετήσουν πληρωμές φόρων. Άλλωστε, οι νέες αυξήσεις φόρων αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα τόσο για την αύξηση των καταθετικών υπολοίπων όσο και για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων.
Τι θα γίνει με το «φρέσκο» χρήμα
Όπως έχει αναφέρει το liberal.gr, το πρώτο μέτρο που αναμένουν οι τράπεζες για να κινηθούν ακόμη πιο επιθετικά είναι ο διαχωρισμός «νέου» και «παλαιού» χρήματος. Το συγκεκριμένο μέτρο επανήλθε στο προσκήνιο γύρω στα μέσα Μαΐου, όταν διαρροές από τις Βρυξέλλες ανέφεραν ότι εξετάζεται, ενώ αποτέλεσε και ένα από τα «όπλα» του πρωθυπουργού, στην προσπάθειά του να πείσει για τις θετικές επιπτώσεις της συμφωνίας με τους Θεσμούς.
Νεότερες πληροφορίες, ωστόσο, αναφέρουν ότι ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής του μέτρου δεν έχει οριστικοποιηθεί, με ορισμένες εκτιμήσεις να την τοποθετούν μέσα στον Ιούνιο και άλλες να τη μεταθέτουν για αργότερα. Ο διαχωρισμός θεωρείται πολύ σημαντικός για τη συνέχεια, ωστόσο, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη ορισμένοι παράμετροι – όπως η δυνατότητα να μεταφερθούν τα συγκεκριμένα χρήματα στο εξωτερικό – που ενδεχομένως περιορίζουν την αποτελεσματικότητά του.
Όλες ανεξαιρέτως οι τραπεζικές διοικήσεις αναφέρθηκαν, κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων α'' τριμήνου, στο σημαντικό για την επιστροφή καταθέσεων β'' εξάμηνο του έτους. Η διοίκηση της Τρ. Πειραιώς, μάλιστα, εκτίμησε ότι ο στόχος των 10 δισ. ευρώ είναι εφικτός, δεδομένου ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα υπάρξει πολιτική σταθερότητα. Ανέφερε, δε, ότι οι εκροές 15 δισ. ευρώ που σημειώθηκαν το περασμένο έτος αντιστοιχούν σε 400.000 πελάτες.
Πολλοί εξ αυτών, εμφανίζονται διατεθειμένοι να... βγάλουν κάποια χρήματα από τις θυρίδες, ή από ομόλογα και αμοιβαία κεφάλαια, αφού πρώτα δουν να επιταχύνεται η διαδικασία χαλάρωσης των capital controls.
Παρ'' όλα αυτά, τα στοιχεία του πρώτου τριμήνου δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά, καθώς οι πελάτες των τραπεζών έχουν την τάση να εξαντλούν το όριο ανάληψης μετρητών, δείχνοντας ότι δύσκολα θα εμπιστευτούν εκ νέου τις τράπεζες.
Τραπεζικά στελέχη αποδίδουν το γεγονός αυτό στην αβεβαιότητα που για μία ακόμη φορά κυριάρχησε εξαιτίας των καθυστερήσεων στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης και υπογραμμίζουν ότι πλέον μπορούμε να δούμε αλλαγή του κλίματος προς το καλύτερο.
Σε ότι αφορά τα υπόλοιπα μέτρα χαλάρωσης των κεφαλαιακών περιορισμών, όπως η αύξηση του εβδομαδιαίου ορίου ανάληψης μετρητών, ή η δυνατότητα σωρευτικής ανάληψης του μηνιαίου ορίου, βρίσκονται σε δεύτερη μοίρα, καθώς αφενός δεν θεωρείται ότι θα έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο και αφετέρου προέχει η διευκόλυνση των επιχειρήσεων.
