(Φωτ.: Η αίθουσα του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ στη Φρανκφουρτη. Οι αποφάσεις του είναι σχεδόν προεξοφλημένες, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με βεβαιότητα την πιθανότητα μιας μεγάλης έκπληξης.)
Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Από τα χείλη του Mario Draghi κρέμονται οι αγορές και τα «στοιχήματα» δίνουν και παίρνουν αναφορικά με τις... ακριβείς λέξεις που αναμένεται να χρησιμοποιήσει ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης την ερχόμενη Πέμπτη. Οι αποφάσεις του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι σχεδόν προεξοφλημένες, αλλά κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει με βεβαιότητα την πιθανότητα μιας μεγάλης έκπληξης.
Όμως, ο Draghi εκτιμάται πως θα αναφερθεί και στο «ελληνικό ζήτημα», επαναλαμβάνοντας τις σοβαρές ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, την ανάγκη ολοκλήρωσης της αξιολόγησης και την ετοιμότητα της ΕΚΤ να επαναφέρει το waiver για τους ελληνικούς τίτλους, από τη στιγμή που θα υπάρχει ορατότητα στο θέμα των διαπραγματεύσεων με την τρόικα. Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι ενδεχόμενη αναφορά του Draghi στην Ελλάδα θα αποτελέσει μία ακόμη ένδειξη αποκλιμάκωσης των πιέσεων για την επιτυχή ολοκλήρωση της αξιολόγησης.
Και αυτό γιατί στις δεδομένες ανησυχίες (αδύναμη ανάπτυξη, NPLs, τιμές πετρελαίου, αναδυόμενες οικονομίες) ήλθαν να προστεθούν η πιθανότητα ενός Brexit, η κλιμάκωση του προσφυγικού και οι πολιτικές αναταράξεις σε Ιρλανδία και Ισπανία. Οι συγκεκριμένες εξελίξεις φέρνουν το κοινό νόμισμα αντιμέτωπο με πολλαπλά μέτωπα και προκαλούν φρενίτιδα στον διεθνή Τύπο.
Άλλοι καλούν τον Draghi να σώσει ξανά το ευρώ και άλλοι προειδοποιούν ότι είναι επικίνδυνο να υποτιμήσει κανείς τον επικεφαλής της ΕΚΤ. Αναλυτές της Rabobank, μάλιστα, παρομοιάζουν τον Draghi με τον Walter White, τον κεντρικό ήρωα της παγκοσμίου φήμης τηλεοπτικής σειράς «Breaking Bad», τονίζοντας ότι ο Ιταλός δεν έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει να «μαγειρεύει».
Όπως έχει αναφέρει το liberal.gr, στην ΕΚΤ εξετάζουν εδώ και καιρό ένα σχέδιο «άμεσης δράσης» το οποίο θα ξεφεύγει από τα... συνηθισμένα μη-συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής. Το σχέδιο αυτό έχει βρει τη σθεναρή αντίσταση της γερμανικής πλευράς, ωστόσο η προσφυγική κρίση εκτιμάται ότι το έχει επαναφέρει στο τραπέζι.
Ένα νέο «whatever it takes» μπορεί να μην έχει την άμεση επίδραση που είχε στις αγορές το 2012, όταν ο Draghi δεσμεύτηκε ότι η ΕΚΤ θα κάνει τα πάντα για να σώσει το ευρώ – οδηγώντας άμεσα σε πτώση τις αποδόσεις των ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου. Θα στείλει, ωστόσο, μήνυμα ότι στην περίπτωση που συνεχιστεί η αβεβαιότητα, η ΕΚΤ θα αναλάβει εκ νέου δράση.
Έμειναν, λοιπόν, δύο ημέρες για μία από τις πιο ιστορικές συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ και ο Draghi προβλέπεται να ανακοινώσει την περαιτέρω... διολίσθηση του επιτοκίου καταθέσεων σε αρνητικό έδαφος, στο -0,4%. Παράλληλα, η διεύρυνση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE) με την αύξηση του ορίου μηνιαίων αγορών κατά 10 - 20 δισ. ευρώ, από 60 δισ. ευρώ, θεωρείται βέβαιη.
Επίσης, ο Ιταλός ενδέχεται να τοποθετηθεί για το μείζον ζήτημα των «κόκκινων» δανείων, όπου η Ελλάδα πρωταγωνιστεί μαζί με την Ιταλία. Την ίδια ώρα, οι ευρωπαϊκές τράπεζες κινούνται στον ρυθμό των stress tests (εξαιρούνται οι ελληνικές) και σταθμίζουν τις επιπτώσεις από τη νέα μείωση του επιτοκίου καταθέσεων.
Τι προεξοφλούν οι αγορές
Σε αρνητικό έδαφος έως το 2018 προβλέπεται να διατηρήσει το επιτόκιο καταθέσεων η ΕΚΤ, σύμφωνα με τις συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών. Το debate στις τάξεις των αναλυτών σχετίζεται με το κατώτερο σημείο που μπορεί να φτάσει η ΕΚΤ, καθώς άλλοι το τοποθετούν στο -0,5% και άλλοι στο -0,6%. Σημειώνεται ότι σε αρνητικό έδαφος διατηρούν τα επιτόκια και οι κεντρικές τράπεζες της Ελβετίας, της Δανίας, της Σουηδίας και της Ιαπωνίας, πυροδοτώντας την «αντίδραση» της Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (Bank for International Settlements/BIS).
Η Σουηδία και η Δανία έχουν φθάσει ήδη στο κατώτατο επίπεδο των επιτοκίων τους, ενώ για την Ιαπωνία αναμένεται μείωση του επιτοκίου της έως το -0,30%, από -0,10%. Η ελβετική κεντρική τράπεζα ξεχωρίζει για τη θέλησή της να προχωρήσει περαιτέρω στη μείωση των επιτοκίων της σε σχέση με τις άλλες τράπεζες.
Σύμφωνα με όσα δήλωσε στο πρακτορείο Bloomberg ο παγκόσμιος επικεφαλής προϊόντων σταθερού εισοδήματος της HSBC, Steven Major, τα στατιστικά στοιχεία από την Ελβετία δείχνουν ότι το κόστος για τις τράπεζες από το αρνητικό επιτόκιο δεν ήταν τόσο μεγάλο.
Αναφορικά με το QE, οι αναλυτές στέκονται στην πρόθεση του Draghi να επεκτείνει χρονικά την εφαρμογή του και μετά τον Μάρτιο του 2017, αν αυτό κριθεί απαραίτητο, ενώ η αναμενόμενη αύξηση του μηνιαίου ορίου υποδεικνύει την κρισιμότητα της κατάστασης.
«Καμπανάκι» από την BIS
Την ίδια ώρα, η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα διαθέσιμα «όπλα» των κεντρικών τραπεζών. Η «κεντρική τράπεζα των κεντρικών τραπεζών» βλέπει καταιγίδα στον ορίζοντα και προειδοποιεί ότι οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο... ξεμένουν από πολεμοφόδια για να ενισχύσουν την οικονομική δραστηριότητα.
«Η αναταραχή των τελευταίων μηνών είχε εν μέρει ως βάση την αυξανόμενη αντίληψη στις χρηματοπιστωτικές αγορές ότι οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να μην έχουν άλλες αποτελεσματικές επιλογές μέτρων πολιτικής», αναφέρει η έκθεση της BIS, στην οποία μετέχουν κεντρικές τράπεζες από όλο τον κόσμο.
«Οι αγορές μετέθεσαν περαιτέρω για το μέλλον τις προσδοκίες τους για τη συνέχιση της σταδιακής εξομάλυνσης (σ.σ.: αύξησης των επιτοκίων) της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed). Και καθώς η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η ΕΚΤ σηματοδότησαν τη βούλησή της του να επεκτείνουν τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, οι αγορές έδειξαν μεγαλύτερες ανησυχίες για τις παράπλευρες συνέπειες των αρνητικών επιτοκίων», σημειώνει η BIS.
«Παρά τις ακραία χαλαρές νομισματικές συνθήκες, η ανάπτυξη είναι υποτονική και ο πληθωρισμός παραμένει επίμονα πολύ χαμηλός σε κρίσιμες περιοχές», δήλωσε ο Claudio Borio, επικεφαλής οικονομολόγος της BIS, προσθέτοντας: «Οι παράγοντες της αγοράς το έχουν σημειώσει και η εμπιστοσύνη τους στις θεραπευτικές δυνάμεις των κεντρικών τραπεζών κλονίζεται, πιθανόν για πρώτη φορά».
