Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί μία θετική εξέλιξη για την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας. Είχε, άλλωστε, προηγηθεί μία μακρά περίοδος διαπραγματεύσεων και καθυστερήσεων τις οποίες η ίδια η Moody''s είχε χαρακτηρίσει «πιστοληπτικά αρνητικές».
Άρα, η συμφωνία, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, δίνει «ανάσες» καθώς απομακρύνει τον κίνδυνο μιας νέας κρίσης ρευστότητας και παράλληλα είναι μία ευκαιρία για την κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να κερδίσει την ελάφρυνση του χρέους. Απομακρύνει, με άλλα λόγια τον κίνδυνο να υπάρξει μία νέα «ελληνική κρίση» αυτό το καλοκαίρι, όπως είχε προβλέψει και ο Γερμανός υπουργός οικονομικών Wolfgang Schaeuble.
Όμως για μία ακόμη φορά τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Από τη θετική εξέλιξη της συμφωνίας έως την αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου σε τέτοιο επίπεδο που να επιτρέπει μία πιο αισιόδοξη προοπτική, ο δρόμος είναι μακρύς. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η υφιστάμενη αξιολόγηση της Moody''s είναι χαμηλότερη κατά τρεις βαθμίδες από την Standard & Poor''s και κατά μία βαθμίδα από την Fitch.
Στην αξιολόγηση που αναμένεται από τη Moody''s στις 24 Ιουνίου, θα ληφθούν υπόψη όλα τα δεδομένα. Διότι, τόσο η πορεία που θα ακολουθηθεί μέχρι την ουσιαστική ελάφρυνση του δημοσίου χρέους, όσο και ο βαθμός στον οποίο η κυβέρνηση θα μπορέσει να εφαρμόσει πιστά το πρόγραμμα, συνοδεύονται από αρκετούς... αστερίσκους. Τους ίδιους αστερίσκους επισήμανε και ο οίκος Fitch.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει το liberal.gr, ο πιο σημαντικός αστερίσκος αφορά στην κόπωση που έχει επιφέρει η μακροχρόνια ύφεση και οι καθυστερήσεις στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και όχι μόνο φοροεισπρακτικών μέτρων. Παράγοντας που εκτιμάται ότι θα δυσκολέψει την κυβέρνηση στην εφαρμογή των μέτρων.
Και αυτή η κόπωση δεν γίνεται αισθητή μόνο στο εσωτερικό της χώρας. Την επισημαίνουν αναλυτές ξένων επενδυτικών οίκων, την επισημαίνουν και ξένα μέσα.
Ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται διεθνώς κάθε... επεισόδιο του ελληνικού σίριαλ, είναι το σχόλιο των Financial Times για την αναφορά της αναλύτριας της Moody''s στον κίνδυνο εφαρμογής των συμφωνηθέντων: «όταν πρόκειται για την Ελλάδα, πάντα υπάρχει ένα αλλά».
Αυτό το «αλλά» είναι που συντηρεί την αβεβαιότητα. Κάθε φορά που επιτυγχάνεται συμφωνία υπάρχουν εκκρεμότητες-προαπαιτούμενα, με αποτέλεσμα η εκταμίευση των δόσεων να γίνεται τμηματικά, θυμίζοντας το μαρτύριο της σταγόνας. Είναι λοιπόν βέβαιο ότι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού δημοσίου από τη Moody's θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις ενέργειες που θα έχουν υλοποιηθεί μέχρι τις 24 Ιουνίου.
Γιατί μπορεί να επιτεύχθηκε πλήρης συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων μεταξύ Ελλάδας και Θεσμών, όμως η Κομισιόν έκανε λόγο για ένα συμπληρωματικό μνημόνιο για την υλοποίηση του προγράμματος. Είτε πρόκειται για μέτρα που αφορούν στο υφιστάμενο πρόγραμμα είτε για μέτρα που θα συμβάλλουν στην επίτευξη τελικής συμφωνίας για το χρέος, δεν παύουν να ενισχύουν τον κίνδυνο εφαρμογής στον οποίο αναφέρθηκε τόσο η Moody''s όσο και η Fitch.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Φεβρουάριο η Moody''s ανέβαλε την αξιολόγηση της χώρας λόγω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ενώ η Fitch διατήρησε τη χώρα στην ίδια βαθμίσα. Εντύπωση, μάλιστα, είχε κάνει τότε η αναβάθμιση από την S&P, η οποία «έβλεπε» συμφωνία με τους Θεσμούς μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
Όσο για την ελάφρυνση του χρέους, αναλυτές σημειώνουν ότι ο οδικός χάρτης δεν έχει χαραχτεί... σε ομαλό έδαφος, καθώς η Ελλάδα θα πρέπει να ικανοποιήσει για πολλοστή φορά συγκεκριμένες απαιτήσεις των δανειστών. Επιπλέον, εκκρεμεί μία ακόμη ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους (DSA) από το ΔΝΤ, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις «ενστάσεις» που ενδεχομένως προκύψουν. Στην εν λόγω ανάλυση, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους θα ληφθούν υπόψη όλα τα μέτρα που έχουν εφαρμοστεί από την ελληνική κυβέρνηση.
Σε αυτό το σημείο επανέρχεται το «αλλά» των οίκων αξιολόγησης που σχετίζεται με τον «κίνδυνο εφαρμογής». Η «οριακή κυβερνητική πλειοψηφία» και το «σκηνικό πολιτικής και κοινωνικής δυσαρέσκειας» είναι τα δύο στοιχεία που σύμφωνα με τη Moody's απειλούν την ομαλή πορεία της χώρας προς την τελική συμφωνία για το χρέος, από τη στιγμή που αυτή θα εξαρτηθεί από τις «αντοχές» της κυβέρνησης, παρά την «αυξανόμενη συναίνεση μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης και των Θεσμών για την ελάφρυνση του χρέους».
Η Fitch, από την πλευρά της, εκτιμά ότι η ελληνική κυβέρνηση ίσως δυσκολευτεί να συνεχίσει με πολιτικά αμφιλεγόμενα μέτρα ώστε να πετύχει τους στόχους του προγράμματος και προειδοποιεί ότι υπάρχει κίνδυνος να μην επιτευχθεί ο στόχος τους πλεονάσματος για το 2018, παρά τη συμφωνία για τον «κόφτη».
Κατά συνέπεια, αναλυτές τονίζουν ότι η ομαλότητα θα επιτευχθεί βήμα βήμα, χωρίς να αποκλείονται νέες εντάσεις στις σχέσεις Ελλάδας – Θεσμών, ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση έχει κερδίσει πολύτιμο, όπως μπορεί να αποδειχθεί, χρόνο.
