Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Η φτωχοποίηση των νοικοκυριών είναι γεγονός που ουδείς μπορείς να αμφισβητήσει. Στα χρόνια της κρίσης οι ιδιωτικοί υπάλληλοι, οι συνταξιούχοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και οι υπάλληλοι του δημοσίου τομέα είδαν τα εισοδήματα τους να μειώνονται με μεγάλη ταχύτητα, κατάσταση που όχι μόνο δεν ανακόπτεται αλλά θα επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια.
Και δεν ανακόπτεται καθώς τα νέα μέτρα που ψηφίστηκαν για τις νέες περικοπές στους μισθούς (αφορολόγητο) και τις συντάξεις κάνουν όλες τις κατηγορίες φορολογούμενων ακόμα φτωχότερους. Η έξοδος από το Μνημόνιο (η ολοκλήρωση του προγράμματος το 2018), δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση το τέλος της λιτότητας. Αντίθετα ξεκινούν καινούργια βάσανα που θα πλήξουν σφόδρα όλες τις εισοδηματικές και παραγωγικές τάξεις, με αποτέλεσμα το 2020 η φτωχοποίηση να κορυφωθεί.
Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν ότι η βλάβη που έχει συντελεστεί στην οικονομία είναι ανεπανόρθωτη.
Ελεύθερος επαγγελματίας: από τα 1.136 ευρώ το 2010 στα 754 ευρώ το 2020
Το 2010 ένας ελεύθερος επαγγελματίας που αμείβονταν με μπλοκάκι και έβγαζε 20.000 το χρόνο μεικτά, στο τέλος είχε 13.640 ευρώ. Φόροι και εισφορές αντιστοιχούσαν στο 32,3% του εισοδήματός του. Πλήρωνε φόρο 360 ευρώ, ασφαλιστικές εισφορές 3.028,80 ευρώ και διάφορες άλλες δαπάνες ύψους 2.971 ευρώ, και του έμεναν στην τσέπη κάθε μήνα 1.136 ευρώ. Από το δικό του «κατοστάρικο» μπορούσε τότε να ζει με 68 ευρώ.
Το 2020 ο ίδιος επαγγελματίας θα τα βγάζει πέρα με μεγάλη δυσκολία. Μέχρι τότε οι ασφαλιστικές του εισφορές θα έχουν αυξηθεί κατά 51,5% και ο φόρος του κατά 660% με αποτέλεσμα το εισόδημα των 20.000 ευρώ να μειωθεί τουλάχιστον κατά το ένα τρίτο σε σύγκριση με το 2010.
Συγκεκριμένα οι ασφαλιστικές εισφορές θα διαμορφωθούν στα 4.589,26 ευρώ (αφού αφαιρεθούν οι διάφορες δαπάνες που είναι στα ίδια επίπεδα με το 2010) και ο φόρος από τα 360 ευρώ θα εκτιναχθεί στα 2.736 ευρώ. Αν συνυπολογισθεί και το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ, αυτά που θα μείνουν στην τσέπη του αυτοαπασχολούμενου είναι μόλις 9.053 ευρώ, ήτοι το 45% των αποδοχών του. Στην πράξη ο ελεύθερος επαγγελματίας θα έχει χάσει 4.578 ευρώ σε διάστημα 10 χρόνων για τα ίδια ακριβώς εισοδήματα που είχε όταν ξεκινούσε το πρώτο μνημόνιο.
Από τα 100 ευρώ που έβγαζε το 2010 και τα 68 που έβαζε στην τσέπη, πλέον θα έχει 45 ευρώ καθώς το μηνιαίο εισόδημά του το 2020 θα είναι μόλις 754 ευρώ.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι το 2010 οι φόροι για όλους σχεδόν τους φορολογούμενους ήταν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα δεδομένου ότι το αφορολόγητο ήταν στα 12.000 ευρώ. Αλλά μέσα σε μια δεκαετία περάσαμε από το ένα άκρο στο άλλο.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο ελεύθερος επαγγελματίας του 2010 είχε μία ιδιαίτερα θετική αντιμετώπιση από την εφορία με αποτέλεσμα το κράτος να έχει χαμηλότερα έσοδα, αλλά όπως φαίνεται η σκληρή αντιμετώπιση το 2020 θα οδηγήσει στο ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα για τα δημόσια ταμεία. Ο ελεύθερος επαγγελματίας εξωθείται να φοροδιαφύγει και να αποκρύψει εισοδήματα από την εφορία προκειμένου να αποφύγει τη βαριά φορολόγηση των εισοδημάτων του.
100% αύξηση της φορολογίας για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους
Η ίδια σκληρή αντιμετώπιση και για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους. Ένας μισθωτός με ετήσια εισοδήματα 20.000 ευρώ θα δει τη φορολογία να αυξάνεται κατά 98% σε δέκα χρόνια. Από 1680 ευρώ που πλήρωνε φόρο το 2010, θα πληρώσει το 2020 φόρο 3.326 ευρώ (φόρος εισοδήματος και εισφορά αλληλεγγύης). Αν μάλιστα έχει και κάποιο μικρό ακίνητο οι φόροι πολλαπλασιάζονται.
Σημειώνεται ότι το 2010 το αφορολόγητο όριο για όλα τα φυσικά πρόσωπα ήταν στα επίπεδα των 12.000 ευρώ. Τώρα έχει πέσει στα 5.685 ευρώ και ισχύει μόνο για μισθωτούς συνταξιούχους και αγρότες, με αποτέλεσμα οι επιβαρύνσεις να εκτινάσσονται στα ύψη.
Η επόμενη μέρα για τους συνταξιούχους είναι ακόμα χειρότερη καθώς πολλοί από αυτούς θα διαπιστώσουν ότι θα χάσουν μέχρι και τρεις συντάξεις, Η σκληρή φορολογία σε συνδυασμό με τις νέες περικοπές «τελειώνουν» του συνταξιούχους.
Και όλα αυτά συμβαίνουν καθώς αφενός η κυβέρνηση αρνείται να προχωρήσει σε δομικές μεταρρυθμίσεις, να ελέγξει τα συστήματα προμηθειών να κλείσει υπηρεσίες που ακόμα και σήμερα δεν προσφέρουν τίποτα στον Έλληνα πολίτη, αφετέρου έχασε πολύτιμο χρόνο στην τελευταία διαπραγμάτευση. Και δυστυχώς κάθε ευρώ νέου φόρου που επιβάλλεται δρα πολλαπλασιαστικά στα ήδη σκληρά βάρη που είχαν επιβληθεί τα προηγούμενα.
Βέβαια, και οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν τη δική τους «στρατηγική» που σε αρκετές περιπτώσεις δεν βοήθησε στο να καταφέρει η χώρα να βγει μία ώρα νωρίτερα από τον έλεγχο των δανειστών αλλά αντιθέτως έβαζε τη χώρα ακόμα πιο βαθιά.
Ωστόσο, η σημερινή κυβέρνηση έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο, καθώς με τα νέα μέτρα που ψηφίζει δεν δημιουργεί συνθήκες διεξόδου για τους πολίτες της και την ελληνική αλλά αντίθετα δημιουργεί στέρεες βάσεις παραμονής σε πολυετή επιτροπεία. Αυτό που αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αλλά και οικονομολόγοι είναι ότι τα νούμερα πλέον δεν βγαίνουν για τα νοικοκυριά. Τα τελευταία χρόνια οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξάνονται με καταιγιστικούς ρυθμούς και όπως όλα δείχνουν τα επόμενα χρόνια πολλά νοικοκυριά θα αναγκασθούν να «παραδώσουν» και τα σπίτια τους για να πληρώσουν την εφορία.
Επί της ουσίας θα αυξηθούν οι κατασχέσεις που ήδη το 2016 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο.
Χάθηκαν 400.000 νοικοκυριά από τη «μεσαία τάξη»
Η φτωχοποίηση των νοικοκυριών φαίνεται και από τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών σύμφωνα με τα οποία εξαφανίσθηκε μέσα σε πέντε χρόνια μία εισοδηματική τάξη. Από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων του 2016 προκύπτει ότι τα νοικοκυριά που δηλώνουν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα άνω των 50.000 ευρώ είναι περίπου 132.000 σε σύνολο 6,2 εκατομμυρίων. Το 2010 ο αντίστοιχος αριθμός που καταγράφηκε από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων ήταν περίπου 290.000, ενώ τα εισοδήματα από 20.000 έως 50.000 ευρώ έχουν δηλώσει 400.000 νοικοκυριά λιγότερα.
