Μπορεί να μην είναι ακριβώς ύφεση αλλά θα μοιάζει με τέτοια. Η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας φέτος και το 2024 θα χαρακτηριστεί από την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία θα είναι εξουθενωτική, δεν αποκλείεται να εξελιχθεί σε ύφεση σε πολλές χώρες και σίγουρα θα προκαλέσει αρκετές αναταράξεις διεθνώς. «Slowcession» είναι ο νέος όρος που επινόησε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’ s, Μαρκ Ζάντι, για να περιγράψει την κατάσταση που θα επικρατήσει στην αμερικανική οικονομία την ερχόμενη διετία.
Το slowcession είναι μία περίοδος παρατεταμένης επιβράδυνσης του ΑΕΠ που θα έχει στοιχεία ύφεσης, θα προκαλέσει σοβαρά προβλήματα αλλά θα εξελιχθεί σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου από μία σύντομη ύφεση που ανέμεναν έως σήμερα οι αναλυτές. Κατά συνέπεια, θα είναι ελαφρώς ευκολότερο για τους καταναλωτές και τους επενδυτές να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Η Moody’ s προβλέπει ότι το αμερικανικό ΑΕΠ θα αναπτυχθεί με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1% σε όλα τα τρίμηνα του 2023, που συνεπάγεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποφύγουν επισήμως την ύφεση.
Όμως σε συνθήκες παρατεταμένης και σχεδόν… βασανιστικής επιβράδυνσης, θα λειτουργήσει δεδομένα και η Ευρώπη και ενδεχομένως ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία. Επομένως, θα πρέπει μάλλον να συνηθίσουμε τον όρο «slowcession» τουλάχιστον έως τα μέσα του 2024. Πολύ λίγες θα είναι οι εξαιρέσεις των χωρών που θα καταφέρουν την περίοδο 2023-24 να ξεχωρίσουν με ικανοποιητική ανάπτυξη. Αιτία είναι η πιο συγχρονισμένη και επιθετική αύξηση επιτοκίων που έχει σημειωθεί ποτέ, με τις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες να ετοιμάζονται για νέες αυξήσεις στους επόμενους μήνες στην προσπάθειά τους να ρίξουν τον πληθωρισμό.
Η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί, με βάση τις εκτιμήσεις, κατά περίπου 1,8% το 2023, σημειώνοντας ρυθμό αρκετά πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Έχει έτσι την ευκαιρία να αποφύγει την ύφεση και να ανακάμψει από καλύτερη θέση το 2024.
Οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν ήδη επιφέρει πλήγμα στην οικονομική δραστηριότητα αλλά οι επιπτώσεις θα φανούν πλήρως μέσα στη φετινή χρονιά, την ώρα που ο γενικός δείκτης πληθωρισμού έχει αρχίσει να υποχωρεί αλλά ο δομικός πληθωρισμός (τον οποίο παρακολουθούν όλο και πιο στενά οι κεντρικές τράπεζες γιατί εξαιρεί τις ευμετάβλητες τιμές της ενέργειας και των τροφίμων) παραμένει υπερβολικά υψηλός. Πλέον, είναι πολύ λίγοι οι αναλυτές που αναμένουν μειώσεις επιτοκίων μέσα στο 2023, εκτός και αν επιδεινωθούν ραγδαία οι συνθήκες στην οικονομία και δεν επιβεβαιωθεί το σενάριο της ήπιας ύφεσης.
Περίπου το 65% των οικονομολόγων που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση της Wall Street Journal βλέπουν ύφεση στις ΗΠΑ φέτος και υψηλότερο ποσοστό αναμένει ύφεση στην Ευρώπη. Όμως ο Ζάντι επιμένει ότι η αμερικανική οικονομία θα αποφύγει την ύφεση, αν και υποστηρίζει ότι πλέον η ύφεση εξελίσσεται σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθώς οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις περιορίζουν τις δαπάνες γιατί ακούν καθημερινά ότι έρχονται δύσκολες στιγμές.
Άρα, είναι πιθανό να δούμε ύφεση σε κάποιες οικονομίες, η οποία θα έχει προκληθεί από την συντηρητική στάση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων εξαιτίας των προβλέψεων. Πάντως, όλα δείχνουν ότι η αποστολή της Fed να προσγειώσει ομαλά την οικονομία, ήτοι να ρίξει τον πληθωρισμό χωρίς να προκαλέσει ύφεση, είναι ευκολότερη από την ΕΚΤ, παρά τα θετικά στοιχεία για τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Δεκέμβριο που έδειξαν μεγαλύτερη των εκτιμήσεων εξασθένηση του φαινομένου στο 9,2%, από 10,1% τον Νοέμβριο, όταν οι εκτιμήσεις της αγοράς έκαναν λόγο για 9,5%.
Τέλος, να πούμε ότι ενώ διεθνώς έχει επικρατήσει ο ορισμός της ύφεσης να είναι δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης του ΑΕΠ, στις ΗΠΑ, η Εθνική Υπηρεσία Οικονομικών Μελετών είναι αυτή που αποφασίζει πότε ξεκινά και πότε τελειώνει μία ύφεση, αν και η ετυμηγορία της εκδίδεται συνήθως μεταγενέστερα.
