Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Η... πολυφωνία σε ότι αφορά τα διαφορετικά σχέδια που επεξεργάζονται το ΤΧΣ, η κυβέρνηση και η ΤτΕ, για τα «κόκκινα» δάνεια, πέντε ολόκληρα χρόνια από την διόγκωση του φαινομένου, δίνει στην επενδυτική κοινότητα και στους εταίρους την εικόνα χώρας που δεν είναι ούτε οργανωμένη ούτε σοβαρή. Ο αντίκτυπος των ερασιτεχνικών χειρισμών και της κυβερνητικής απραξίας στο χρηματιστήριο υποχρέωσε τις τράπεζες να χάσουν τη μισή τους αξία μέσα στο 2018. Μέσα στο έτος που πέρασαν με επιτυχία τα stress tests και η χώρα βγήκε από τα μνημόνια.
Η συγκυρία είναι εξαιρετικά κρίσιμη για τις τράπεζες και την οικονομία. Για να αμβλυνθούν οι ανησυχίες θα πρέπει να υπάρξει ένα σχέδιο που θα είναι τεχνικά τεκμηριωμένο και θα δίνει κάποια λύση γρήγορα. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για την επόμενη ημέρα του τραπεζικού κλάδου και της οικονομίας το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για την «αναίμακτη» έξοδο του 50% των «κόκκινων» δανείων από τους τραπεζικούς ισολογισμούς, την ώρα που η κατάρρευση των τραπεζικών μετοχών και οι ακατάπαυστες χρηματιστηριακές πιέσεις καθιστούν αναγκαία την εξεύρεση διεξόδου.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η έγκριση του σχεδίου της ΤτΕ από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DGComp) θα δώσει τεράστια ανάσα σε τράπεζες και χρηματιστήριο. Με το τολμηρό και τεχνικά σύνθετο σχέδιο που αποκαλύπτει σήμερα, μέσω της Έκθεσης για τη Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα, η ΤτΕ θέλει να δώσει λύση στο πρόβλημα που ταλανίζει την οικονομία, πολύ πριν από τον τριετή ορίζοντα των πλάνων μείωσης των «κόκκινων» δανείων που έχουν συμφωνηθεί με τον SSM. Η αγορά αναμένει με αγωνία τις λεπτομέρειες του σχεδίου, καθώς στην περίπτωση που προχωρήσει και λάβει το «πράσινο φως» από την Κομισιόν, θα προσφέρει μία ουσιαστική διέξοδο τόσο για τις τράπεζες, όσο και για την πραγματική οικονομία.
Με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει πολιτική βούληση και παράλληλα θα γίνουν οι απαραίτητες «παρεμβάσεις» από πλευράς κράτους, το σχέδιο της ΤτΕ σε συνδυασμό με την εφαρμογή ενός βελτιωμένου πλαισίου για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), εκτιμάται ότι θα διασφαλίσει την ομαλότερη εξέλιξη της διαδικασίας. Μπορεί η υφιστάμενη κυβέρνηση να συμφωνήσει με την ΤτΕ και να λάβει δραστικά μέτρα. Αν μπορούσε μάλλον θα το είχε κάνει, που σημαίνει ότι η πραγματική λύση θα δοθεί κατά πάσα πιθανότητα από τους επόμενους.
Στόχος του σχεδίου της ΤτΕ είναι να μετριαστούν οι ανησυχίες για τον κίνδυνο μιας νέας ανακεφαλαιοποίησης - που αποτελεί μία διαρκή θηλιά για τις τραπεζικές μετοχές - και να ανοίξουν πιο γρήγορα οι κάνουλες του δανεισμού για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Η κεντρική ιδέα του σχεδίου προβλέπει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα μεταφέρουν κεφάλαια ύψους 7,5 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στον αναβαλλόμενο φόρο, σε οχήματα ειδικού σκοπού (SPV) τα οποία θα εκδώσουν ομόλογα για να αντλήσουν χρήματα με τα οποία θα αγοράσουν από τις τράπεζες NPEs της τάξης των 42 δισ. ευρώ. Οι αγορές των δανείων θα γίνουν σε τιμές αγορές με την ΤτΕ να θεωρεί διαχειρίσιμη την επίπτωση στα εποπτικά κεφάλαια. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το σχέδιο θα μπορούσε να υλοποιηθεί σε ορίζοντα 6-8 μηνών.
Αρμοδίως, επίσης, σημειώνεται ότι βάσει του σχεδίου της ΤτΕ, οι ελληνικές τράπεζες θα ανακτήσουν πλήρη πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου, με αποτέλεσμα να έχουν τη δυνατότητα να ανοίξουν πολύ πιο γρήγορα τις κάνουλες για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, μία εξέλιξη που θεωρείται δεδομένο ότι θα τονώσει την ανάπτυξη σε μία συγκυρία που η χώρα απειλείται με οικονομική στασιμότητα.
Απαλλαγμένες από τον βραχνά των «κόκκινων» δανείων οι ελληνικοί όμιλοι θα έχουν μπροστά τους μία μοναδική ευκαιρία να αφήσουν πίσω τα... πέτρινα χρόνια της κρίσης και να επικεντρωθούν στον βασικό τους ρόλο. Παράλληλα, θεωρείται βέβαιο ότι η ταχύτερη «κάθαρση» των τραπεζικών ισολογισμών θα μπορούσε να προσελκύσει επενδυτές και καταθέτες αλλάζοντας τα δεδομένα.
Προχθές, η απερχόμενη επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, δήλωσε ότι τα ελληνικά σχέδια για τα «κόκκινα» δάνεια βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΤτΕ έχει τη στήριξη του Μάριο Ντράγκι, αρκεί να καμφθούν οι όποιες ενστάσεις της Κομισιόν.
Στο μεταξύ, το υπουργείο Οικονομικών προωθεί το σχέδιο του ΤΧΣ, ωστόσο οι πληροφορίες θέλουν το εν λόγω πλάνο να συγκεντρώνει λιγοστές πιθανότητες έγκρισης. Το σχέδιο του ΤΧΣ θυμίζει το μοντέλο που εφαρμόστηκε στην Monte Paschi και προβλέπει τη χρήση κρατικών χρημάτων, από το κεφαλαιακό «μαξιλάρι», με στόχο τη μεταφορά σε όχημα ειδικού σκοπού NPEs ύψους 15 δισ. ευρώ, πολύ λιγότερα δηλαδή από το σχέδιο της ΤτΕ. Από το ΥΠΟΙΚ εκφράζεται η αισιοδοξία ότι η DGComp δεν θα θεωρήσει κρατική ενίσχυση τη χρήση κεφαλαίων από το κεφαλαιακό απόθεμα, ποντάροντας στο παράδειγμα της Ιταλίας.
