Πρωτοφανής, όσο και η κρίση που βιώνουμε, είναι η ταχύτητα με την οποία αλλάζουν οι διαθέσεις των επενδυτών αλλά και οι εκτιμήσεις των αναλυτών για την πορεία των αγορών και την… έξοδο της παγκόσμιας οικονομίας σε «ξέφωτο» καθώς όλα εξαρτώνται από έναν εξωγενή και «ύπουλο» εχθρό. Από τον απόλυτο πανικό, το κραχ και την πιο απότομη πτώση σε bear market που έχει καταγραφεί ποτέ, περάσαμε τις τελευταίες εβδομάδες στη φάση της συνειδητοποίησης της κατάστασης και σήμερα το ενδιαφέρον στρέφεται στην επόμενη ημέρα.
Στην ανάκαμψη πρωτοστατούν οι δείκτες της Wall Street οι οποίοι μετά την ιστορική «βουτιά», τώρα προσπαθούν να ολοκληρώσουν ένα επίσης ιστορικό comeback. Κέρδη άνω του 22% καταγράφει ο βιομηχανικός Dow Jones από τις 23/3 και ακολουθεί ο S&P 500 με άνοδο κοντά στο 20%. Στην Ευρώπη, το Χρηματιστήριο της Αθήνας σημειώνει κέρδη 24,7% από τις 18/3, η Φρανκφούρτη ενισχύεται 22,6%, το Παρίσι 18,2%, το Μιλάνο 15,2% και στο ίδιο διάστημα ο Euro Stoxx 50 είναι στο +19,75%.
Συνεπώς, ο πανικός τελείωσε – τουλάχιστον προς ώρας – και έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους ορισμένοι θετικοί οιωνοί. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Ιταλίας. Οι έρευνες επενδυτικού κλίματος στη χώρα που έχει υποφέρει όσο καμία άλλη από τον κορονοϊό δείχνουν ότι η ανοδική τάση των τελευταίων εβδομάδων θα μπορούσε να έχει συνέχεια και να μην ξαναδούμε πτώση προς τα χαμηλά στους επόμενους μήνες. Βέβαια, για την αποκλιμάκωση της έντασης που σχετίζεται με τον κορονοϊό ο δρόμος είναι μακρύς καθώς όλοι συμφωνούν ότι η άρση των περιοριστικών μέτρων θα είναι μία αργή και καθόλου εύκολη διαδικασία.
Σύμφωνα, λοιπόν, με έρευνα της ιταλικής εφημερίδας Il Sole 24 Ore, σε συνεργασία με την Assiom Forex, η οποία διενεργήθηκε στα τέλη Μαρτίου, το ποσοστό των χρηματιστών που βλέπουν πτώση των αγορών έχει υποχωρήσει στο 28% από 52% πριν από ένα μήνα. Από αυτούς το 17% αναμένει πτώση έως 10% και το 11% βλέπει διψήφιο ποσοστό απωλειών. Την ίδια ώρα, αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό των αισιόδοξων traders, στο 62%, έναντι 30% στην προηγούμενη έρευνα. Τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες αναμένουν άνοδο από 3% έως 10% ενώ σε ποσοστό 23% κάνουν λόγο για διψήφια κέρδη.
Τα συμπεράσματα της έρευνας είναι σημαντικά διότι αντανακλούν τον τρόπο που βλέπουν τα πράγματα οι επενδυτές στην πιο λαβωμένη οικονομία. Η έρευνα μας δείχνει ότι αυξάνονται όσοι πιστεύουν ότι μετά τη μεγάλη κατρακύλα την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου και στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, οι αποτιμήσεις μοιάζουν και πάλι ελκυστικές και συνεπώς αυξάνονται οι πιθανότητες το rebound να έχει διάρκεια. Αν ακόμη και στην Ιταλία παρατηρείται στροφή προς την αισιοδοξία, όχι άμεσα αλλά για τους επόμενους μήνες, τότε κάτι αρχίζει να γίνεται.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν δύο παράγοντες που δύσκολα μπορούν να αγνοηθούν. Ο πρώτος αφορά στην Ευρώπη και χώρες όπως η ίδια η Ιταλία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Γερμανία. Αν δεν υπάρξουν ουσιαστικές θετικές εξελίξεις, όπως η μεγάλη μείωση των κρουσμάτων και των θανάτων ή μία πολύ καλή είδηση από την επιστημονική κοινότητα για κάποια αποτελεσματική θεραπεία, δύσκολα οι αγορές θα σηκώσουν κεφάλι και θα παραμείνουν σε στενό εύρος για αρκετό διάστημα. Επίσης, τα δεδομένα πολύ αρνητικά μάκρο των επόμενων εβδομάδων θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσουν το κλίμα.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι αντιδράσεις των ηγετών, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και οι ηγέτες της Ε.Ε. Ειδικά στην Αμερική του Τραμπ, όπου ακόμη και πριν την πανδημία κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τις κινήσεις του Αμερικανού προέδρου, η κατάσταση είναι έτσι και αλλιώς απρόβλεπτη και η όποια αισιοδοξία εξαιρετικά εύθραυστη.
Έξι στους δέκα αναλυτές πιστεύουν ότι ήδη η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και πως θα χρειαστούν συντονισμένες προσπάθειες αλλά και αρκετός χρόνος για να ξεπεραστεί η κρίση. Παρ’ όλα αυτά, οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν το πολιτικό μπρα-ντε-φερ σαν να έχουμε επιστρέψει στην κρίση χρέους ενώ γνωρίζουν ότι χρειάζονται τολμηρές αποφάσεις.
