Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Η αβεβαιότητα έχει επιστρέψει για τα καλά στην τουρκική οικονομία μετά την ακύρωση των δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη και πλέον εκφράζονται έντονες ανησυχίες για την κατάσταση των τουρκικών τραπεζών καθώς τα κεφάλαιά τους ροκανίζονται διαρκώς.
Με την τουρκική λίρα να έχει επιστρέψει στην καθοδική τροχιά που δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην οικονομία τον τελευταίο χρόνο, αναλυτές προειδοποιούν ότι αν δεν υπάρχει άμεση αποκλιμάκωση των πιέσεων, τότε είναι θέμα μηνών αν όχι εβδομάδων να αναγκαστούν οι τουρκικές αρχές να επέμβουν για να ενισχύσουν τα κεφάλαια των τραπεζών πριν συμβεί... το μοιραίο.
Η κατάσταση είναι άκρως προβληματική με την ισοτιμία με το δολάριο να ξεπερνά ξανά το επίπεδο των 6 λιρών και την Goldman Sachs να έχει θέσει το «όριο της κρίσης» για ορισμένες τουρκικές τράπεζες στις 6,3 λίρες ανά δολάριο. Σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα τα τουρκικά πιστωτικά ιδρύματα που κινδυνεύουν περισσότερο είναι η Yapi Kredi, η Isbank και η Akbank, των οποίων τα κεφάλαια τείνουν να «εξαϋλωθούν» όσο συνεχίζεται η κατρακύλα του τουρκικού νομίσματος.
Η τουρκική οικονομία σήμερα είναι μία οικονομία που παραπαίει καθώς προέρχεται από τεράστιους ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι διακόπηκαν βίαια πέρσι και πλέον κανείς δεν γνωρίζει που θα σταματήσει η πτώση. Χθες, η ισοτιμία με το δολάριο διαμορφώθηκε στις 6,029 λίρες, μία ανάσα από τις 6,23 λίρες της περασμένης εβδομάδας και όχι πολύ μακριά, ιδιαίτερα με τις μεγάλες διακυμάνσεις που καταγράφονται, από το επίπεδο των 7,239 λιρών ανά δολάριο που έφτασε στο αποκορύφωμα της νομισματικής κρίσης.
Ο πληθωρισμός καλπάζει, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας δεν παρεμβαίνει παρά μόνο για να σώσει την λίρα από το γκρεμό και τα δάνεια σε δολάριο και ευρώ πνίγουν τρεις από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας. Όπως αναφέρει η Goldman σε παλαιότερη ανάλυσή της, αν η ισοτιμία με το δολάριο φτάσει στο επίπεδο των 6,3 λιρών η Yapi Kredi και η Isbank θα... ξεμείνουν από κεφάλαια ενώ το ίδιο θα συμβεί με την Akbank στο επίπεδο των 6,9 λιρών.
Μέχρι στιγμής μέσα στο 2019 η λίρα σημειώνει πτώση έως και 17%, έχοντας χάσει το περασμένο έτος 285 της αξίας της. Είναι εύλογο, λοιπόν, να εκφράζονται φόβοι για τις τράπεζες που προσπαθούν να πληρώσουν τα δάνεια που λήγουν αλλά και να αντιμετωπίσουν το κύμα αιτημάτων για αναδιαρθρώσεις δανείων από τουρκικούς επιχειρηματικούς κολοσσούς.
Μέχρι και ο ίδιος ο Ερντογάν ξαφνιάστηκε όταν την περασμένη Κυριακή βρέθηκε στην πλατεία Ταξίμ και άκουσε από ένα καστανά πόσο πουλάει ένα κιλό κάστανα. Από τον μικροπωλητή του κέντρου της τουρκικής μεγαλούπολης μέχρι τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, τα αιτήματα αναδιάρθρωσης δανείων έχουν ήδη φτάσει τα 30 δισ. δολάρια και το ντόμινο συνεχίζεται.
Έως τις εκλογές της 23ης Ιουνίου στην Κωνσταντινούπολη, η κατάσταση εκτιμάται ότι θα παραμείνει τεταμένη ενώ συνεχίζεται η κόντρα με τις ΗΠΑ για τους S-400. Στην Τουρκία λέγεται ότι ο σουλτάνος φοβάται τον Εκρέμ Ιμάμογλου, ο οποίος κέρδισε στις εκλογές τον δήμο της Κωνσταντινούπολης, γιατί και ο ίδιος προέρχεται από την Πόλη. Τι θα συμβεί αν το ποσοστό του δημοφιλούς Ιμάμογλου αυξηθεί στις επικείμενες επαναληπτικές εκλογές;
Στο διάστημα που μεσολαβεί, οι τουρκικές επιχειρήσεις καλούνται να βρουν λύση στα δάνεια σε ξένο νόμισμα τα οποία ξεπερνούν τα 310 δισ. δολάρια και αντιστοιχούν στο 40% του τουρκικού ΑΕΠ. Στην περίπτωση δε, που στον δρόμο προς τις κάλπες ο Ερντογάν σηκώσει τους τόνους, είναι πολύ πιθανό η λίρα να υποχωρήσει περαιτέρω προκαλώντας ασφυξία σε τράπεζες και επιχειρήσεις. Έμειναν σχεδόν 4 εβδομάδες μέχρι τις εκλογές και η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έχει περιορισμένη δυνατότητα απορρόφησης των κραδασμών αν η λίρα χάσει έδαφος.
Όπως σημειώνουν αναλυτές, τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας έχουν μειωθεί στα 14 δισ. δολάρια και οι παροτρύνεις-εντολές του Ερντογάν για αγορές λίρας και πωλήσεις δολαρίων με στόχο να αποφευχθεί πιθανό κραχ στην οικονομία πέφτουν στο κενό ενώ οι ξένοι επενδυτές εγκαταλείπουν την Τουρκία. Και αν όλα αυτά συμβαίνουν για τις μεγάλες τράπεζες και επιχειρήσεις ο τρόμος είναι ακόμη μεγαλύτερος για τους μικρούς της τουρκικής οικονομίας που έχουν περιορισμένες αντοχές.
Φωτογραφία: APImages
