Του Γιώργου Φιντικάκη
Παρελθόν αποτελεί ένα από τα μέτρα της προηγούμενης κυβέρνησης, οι περίφημες δημοπρασίες ρεύματος ΝΟΜΕ, που συνέβαλαν στο να καταστήσουν την ΔΕΗ συστημικό κίνδυνο.
Είναι το εργαλείο με το οποίο η ΔΕΗ πωλούσε επί 3,5 χρόνια ηλεκτρικό ρεύμα στους ανταγωνιστές της, κάτω του κόστους, με το σκεπτικό να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνό ρεύμα, και να καταφέρουν έτσι να της αποσπάσουν γρηγορότερα μερίδιο, ανοίγοντας την αγορά ηλεκτρισμού, τακτική που έχει μέχρι σήμερα ζημιώσει την επιχείρηση κατά 600 εκατ ευρώ.
Οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ ήταν μέρος της συμφωνίας ΣΥΡΙΖΑ-Κομισιόν του 2015, που η τότε κυβέρνηση είχε πανηγυρίσει, παρουσιάζοντας την ως απάντηση στην κατάργηση του μισητού νόμου της "Μικρής ΔΕΗ", και η οποία προέβλεπε να πέσει το μερίδιο της ΔΕΗ από το 90% στο 50% της αγοράς, με μηδενικό όμως για την ίδια οικονομικό αντάλλαγμα. Τρεισήμισι χρόνια μετά την έναρξη των δημοπρασιών, ούτε το μερίδιο της ΔΕΗ έπεσε στο 50% (σήμερα βρίσκεται στο 74%), ούτε και η ΔΕΗ απέφυγε να πουλήσει λιγνιτικές μονάδες, δίχως φυσικά επιτυχία, με αποτέλεσμα να έχει απέναντι στην Κομισιόν, τις ίδιες ακριβώς εκκρεμότητες με εκείνες που είχε και το 2014.
Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Ενέργειας, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που προωθείται σήμερα προς υπογραφή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ακυρώνεται η προγραμματισμένη για τις 16 Οκτωβρίου 2019 δημοπρασία προθεσμιακών προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας (ΝΟΜΕ) και καταργείται η δυνατότητα να προγραμματιστούν νέες με το ίδιο μοντέλο.
H κατάργηση των δημοπρασιών ρεύματος ΝΟΜΕ -είναι ένα από τα βασικά μέτρα για την εξυγίανση της επιχείρησης που έχει ανακοινώσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, και για το οποίο προηγήθηκε διαβούλευση με τη ΡΑΕ και τους αρμόδιους φορείς.
Δίχως να είναι σαφές ποιο μεταβατικό μέτρο θα τις αντικαταστήσει, έως την πλήρη λειτουργία του χρηματιστηρίου Ενέργειας, τον Ιούνιο του 2020, το βέβαιο είναι ότι καταβάλλονται προσπάθειες να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την έναρξη εφαρμογής του. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει δώσει εντολή να επισπευσθούν οι απαραίτητες ενέργειες για τη λειτουργία νωρίτερα από τον Ιούνιο του 2020 της Ενεργειακής Χρηματοπιστωτικής Αγοράς, όπου θα μπορούν αρχικά να διαπραγματεύονται συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης με χρηματικό διακανονισμό.
Ταυτόχρονα, το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται πρόσθετη δέσμη μέτρων με στόχο τη βελτίωση του πλαισίου λειτουργίας της λιανικής αγοράς, και την ενίσχυση του ανταγωνισμού.
Αναφορικά με τις δημοπρασίες, η προηγούμενη κυβέρνηση επέμενε ότι είναι το ιδανικό εργαλείο για να ανοίξει η αγορά ηλεκτρισμού και να μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ κατά 50% έως το τέλος του 2019.
Επειδή όμως οι δανειστές είχαν δει πως το αρχικό εκείνο μοντέλο δεν έφερνε καρπούς, και επειδή το Δεκέμβριο του 2016, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε για δεύτερη φορά τη ΔΕΗ για δεσπόζουσα θέση στο λιγνίτη, έβαλαν στην εξίσωση του 3ου Μνημονίου και τη πώληση λιγνιτικών μονάδων. Το σκεπτικό τους ήταν να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στη παραγωγή. Κάπως έτσι, και μετά από μπόλικα παζάρια στις Βρυξέλλες, επιχειρήθηκε το 2018 να πωληθούν, χωρίς επιτυχία, οι μονάδες της Φλώρινας και της Μεγαλόπολης. Παρά το πρώτο ναυάγιο, ο διαγωνισμός επαναλήφθηκε, αλλά είχε την ίδια ακριβώς τύχη με τον πρώτο, επιβεβαιώνοντας πόσο μη ελκυστικό καύσιμο είναι ο λιγνίτης.
