Τα στοιχεία του προϋπολογισμού που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα και τα οποία είναι σε γνώση των δανειστών της χώρας εδώ και 10 ημέρες δείχνουν ότι η υστέρηση στα φορολογικά έσοδα έχει δυναμική και όπως φαίνεται δεν μπορεί να ανατραπεί.
Μπορεί για το τρέχον έτος η εξέλιξη τους να μην έχει τόσο μεγάλη σημασία επειδή το σύστημα έχει βρει άλλες πηγές να τρέφεται προσωρινά, έχει όμως για το 2018 και για τα επόμενα χρόνια όταν τα φορολογικά έσοδα θα πρέπει να στηρίζουν τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.
Και αυτό διότι η αδυναμία των φορολογούμενων να ανταποκριθούν στα πρόσθετα βάρη, γίνεται ορατή στους δανειστές οι οποίοι βλέπουν ότι η υστέρηση στα έσοδα δεν είναι πλέον ένα παροδικό φαινόμενο, αλλά θα επαναληφθεί και τα επόμενα έτη.
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις δεν κατάφεραν να πληρώσουν φόρους 807 εκατ. ευρώ στο 9μηνο του έτους σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Δεν πρόκειται για κάποιο ασήμαντο ποσό. Ακόμη κι αν φέτος η παρτίδα μπορεί να σωθεί από το πλεόνασμα του ΕΦΚΑ και την μείωση των δαπανών για τις συντάξεις, το ερώτημα είναι τι θα γίνει το 2018, έτος κατά το οποίο θα πρέπει το πρωτογενές πλεόνασμα να σκαρφαλώσει στο 3,5% του ΑΕΠ;
Οι θεσμοί έχουν προεξοφλήσει ότι τα φετινά υπερέσοδα του ΕΦΚΑ θα είναι μειωμένα το 2018 ενώ η συνταξιοδοτική δαπάνη θα αυξηθεί σημαντικά. Αυτό σημαίνει ότι το μαξιλάρι της κυβέρνησης ξεφουσκώνει αισθητά το επόμενο έτος.
Αντίστοιχα, αναμένεται να περιορισθούν και τα φορολογικά έσοδα καθώς το διαθέσιμο εισόδημα θα περιορισθεί περαιτέρω. Και αυτό θα συμβεί καθώς οι ευπαθείς κυρίως ομάδες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να καταναλώσουν λόγω των περικοπών που θα υποστούν.
Το πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση θα είναι διπλό καθώς θα κινδυνεύσουν τα έσοδα τόσο του φόρου εισοδήματος όσο και του ΦΠΑ.
Αν θεωρήσουμε ότι η κυβέρνηση ξεκινά από ένα κενό περίπου 800 εκατ. ευρώ, σε αυτό θα πρέπει να προστεθούν οι απώλειες που θα επιφέρουν η κατάργηση του ΕΚΑΣ για πολλούς συνταξιούχους, το μειωμένο επίδομα θέρμανσης και τα χαμηλότερα προνοιακά επιδόματα.
Δηλαδή, οι κατηγορίες που λάμβαναν μέχρι σήμερα τα ανωτέρω επιδόματα θα περιορίσουν σημαντικά τις δαπάνες τους, ενώ αρκετοί θα αναγκαστούν να αφήσουν για πρώτη φορά απλήρωτους κάποιους φόρους όπως τον φόρο εισοδήματος ή τον ΕΝΦΙΑ.
Σε αυτή την περίπτωση είναι πολύ πιθανό ότι θα σκάσει στα χέρια της κυβέρνησης ο «κόφτης». Στη μέση του έτους, ίσως και λίγο πριν την ολοκλήρωση του προγράμματος πολύ πιθανό να απαιτηθεί από τους δανειστές να ενεργοποιηθεί ο αυτόματος μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής. Δηλαδή θα αναγκαστεί να καλύψει άμεσα το κενό μειώνοντας για παράδειγμα τις συντάξεις.
Όπως προαναφέρθηκε τα τεχνικά κλιμάκια εντοπίζουν δημοσιονομικό κενό της τάξης του 0,3% του ΑΕΠ με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία στον προϋπολογισμό του 2018. Δεν αποκλείεται το κενό να διευρυνθεί, κάτι όμως που θα διαπιστωθεί από τα στοιχεία του προϋπολογισμού των επομένων μηνών.
Ωστόσο, αυτό που είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι ο κόφτης μπορεί να εφαρμοστεί λίγο πριν το τέλος του προγράμματος. Και είναι ανησυχητικό διότι μπορεί σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες (όπως η κατάσταση των τραπεζών) να βγει η χώρα από τα μνημόνια για λίγο καιρό, και μετά από μερικούς μήνες να ξαναζητήσει να μπει, καθώς δεν θα μπορεί να ικανοποιήσει τους στόχους για τους οποίους έχει δεσμευθεί.
Και εάν αναλογιστεί κανείς ότι από το 2019 έρχονται νέες μειώσεις στις συντάξεις και χαμηλότερο αφορολόγητο όριο (από το 2020 αλλά δεν αποκλείεται όμως και από το 2019) τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται καθώς η φοροδοτική ικανότητα, και το «λίπος» που κινεί την πραγματική οικονομία θα έχει εξαφανισθεί τελείως.
Διαβάστε ακόμα:
- Μεγάλη υστέρηση στα έσοδα του προϋπολογισμού
- Συμφωνία με δανειστές για απεργίες-ασφαλιστικές οφειλές - «Αγκάθι» οι περικοπές στα επιδόματα
