Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Η παροχολογία ενόψει του κρίσιμου συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι έχει ξεκινήσει μέσω κυβερνητικών διαρροών, σε μία προσπάθεια να εξευμενίσει αναμενόμενες αντιδράσεις για τα σκληρά μέτρα που αποφασίσθηκαν και ψηφίσθηκαν στο πλαίσιο του τρίτου μνημονίου.
Τις τελευταίες ώρες η κυβέρνηση επιχειρεί να περιορίσει τις αντιδράσεις, αλλά και να εξευμενίσει τις διαθέσεις των διαφωνούντων με τα τελευταία μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ σε καύσιμα ποτά τσιγάρα και ΦΠΑ, καλλιεργώντας προσδοκίες για νέες ρυθμίσεις που θα προστατεύουν την πρώτη κατοικία για χρέη αποκλειστικά προς το Δημόσιο.
Δύσκολο το «πράσινο φως» από τους δανειστές
Αν και παραμένει άγνωστη η θέση των πιστωτών της χώρας, ωστόσο είναι γνωστή η άποψή τους για τις ευνοϊκές ρυθμίσεις που έχουν επίπτωση στην εισπραξιμότητα των χρεών προς το ελληνικό δημόσιο.
Συγκεκριμένα έχουν αρνηθεί τα τελευταία χρόνια αιτήματα για περαίωση ανέλεγκτων υποθέσεων, την αναβίωση της ρύθμισης των 100 δόσεων, ενώ παραμένουν αρνητικοί στη δημιουργία του ακατάσχετου λογαριασμού για τις επιχειρήσεις.
Με βάση τα ανωτέρω, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρει η κυβέρνηση να «περάσει» διάταξη για την προστασία της πρώτης κατοικίας από χρέη που αφορούν αποκλειστικά το Δημόσιο. Μέσω του νόμου Κατσέλη και των ειδικότερων εισοδηματικών κριτηρίων που προβλέπει, ήδη παρέχεται σχετική προστασία αποκλειστικά για φυσικά πρόσωπα για την πρώτη κατοικία και για χρέη προς εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία. Αλλά αυτό ισχύει μόνο με τον όρο ότι υπάρχουν ταυτόχρονα οφειλές και προς τις τράπεζες ή άλλους πιστωτές και το φυσικό πρόσωπο δεν έχει ιδιότητα εμπόρου, επαγγελματία κλπ.
Αντίστοιχη προσπάθεια είχε κάνει τον Δεκέμβριο του 2015 και μάλιστα με ανακοίνωση του ο υπουργός Οικονομικών δεσμευόταν ότι «το ίδιο θεσμικό πλαίσιο (με τα «κόκκινα δάνεια» που ψηφίσθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2015) θα ισχύσει (με νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί άμεσα) για τα χρέη προς το Δημόσιο ώστε να προστατευτεί η πρώτη κατοικία.
Προφανώς στις συζητήσεις που έγιναν τους τελευταίους 10 μήνες με τους πιστωτές της χώρας είτε το θέμα δεν τέθηκε ποτέ, είτε η κυβέρνηση εισέπραξε αρνητική απάντηση, καθώς διαφορετικά θα είχε ήδη κατατεθεί στη Βουλή σχετική διάταξη.
Ελάχιστες οι μέχρι τώρα κατασχέσεις πρώτης κατοικίας
Πάντως τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ελάχιστες κατασχέσεις ακινήτων που αφορούν ακόμη και την πρώτη κατοικία, καθώς είναι στη διακριτική ευχέρεια του εφόρου να λάβει την τελική απόφαση.
Στις περιπτώσεις που το ακίνητο που αποδεδειγμένα αποτελεί την κύρια και μοναδική κατοικία του οφειλέτη και η οποία καλύπτει τις στοιχειώδεις ανάγκες του οφειλέτη η εφορία αποφασίζει υπέρ του οφειλέτη.
Και γενικός γραμματέας δημοσίων εσόδων κ. Γ. Πιτσιλής (ΦΩΤ.) στο ΣΚΑΙ επιβεβαίωσε ότι έχουν γίνει ελάχιστες κατασχέσεις πρώτης κατοικίας και αφορούν οφειλές με 6 και 7 ψηφία. Επί της ουσίας κατασχέσεις και πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας για χρέη προς το Δημόσιο δεν διενεργούνται, παρά το γεγονός ότι η νομοθεσία το επιτρέπει υπό προϋποθέσεις για χρέη άνω των 500 ευρώ.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών θεωρούν ιδιαίτερα δύσκολο να κατατεθεί στη Βουλή σχετική διάταξη, εκτιμώντας ότι μία τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε τεράστια προβλήματα στον ελεγκτικό μηχανισμό, αλλά και στην είσπραξη των δημοσίων εσόδων.
Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι για τον σκοπό αυτό υπάρχει η ρύθμιση των 12 δόσεων, ενώ, εάν συντρέχουν λόγοι, όπως για παράδειγμα οικονομικής αδυναμίας, μπορεί το χρέος να ρυθμισθεί σε 24 δόσεις. Επίσης σημειώνουν ότι πολλοί οικονομικά αδύναμοι που προσέφυγαν στα διοικητικά δικαστήρια κέρδισαν το ελληνικό δημόσιο σε υποθέσεις κατασχέσεων ακινήτων, ιδίως εάν αυτές αφορούσαν πρώτη κατοικία.
Τι προβλέπει το σχέδιο της κυβέρνησης
Πάντως το σχέδιο της κυβέρνησης με βάση τις διαρροές προβλέπει προστασία από πλειστηριασμούς για ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 180.000 ευρώ για άγαμους και έγγαμους, όριο που προσαυξάνεται κατά 20.000 ευρώ για κάθε παιδί έως και το τρίτο. Επίσης προβλέπεται και εισοδηματικό όριο το οποίο εντάσσει στο καθεστώς προστασίας άγαμους με εισόδημα έως 13.900 ευρώ και έγγαμους με εισόδημα έως 23.600 ευρώ με προσαύξηση 5.700 ευρώ για όσους έχουν ως τρία παιδιά.
