Η στρατιωτική ιστορία μας διδάσκει εδώ και εκατοντάδες χρόνια ότι οι μεγαλύτερες ήττες έχουν συμβεί λόγω του overstretching. Της προσπάθειας δηλαδή να ρίξουμε σε μια γραμμή ανεφοδιασμού περισσότερα στοιχεία απ΄ αυτά που μπορεί να αντέξει και να την επεκτείνουμε σε βάθος που επίσης δεν μπορεί να αντέξει λόγω του ότι οι ίδιες γραμμές είναι τόσο βαθιές που δεν μπορούν να αντέξουν τον φόρτο. Συνέβη στον Χίτλερ, στην προσπάθεια να κατακτήσει τη Μόσχα το χειμώνα του 1941. Συνέβη και στους Συμμάχους κατά την προέλασή τους προς τη Γερμανία, μετά την απόβαση της Νορμανδίας το 1944. Συμβαίνει και στην Ελλάδα του 2020 όπου το λιανεμπόριο όλης της χώρας «ανακάλυψε τη λύση» των couriers για να προωθήσει τις πωλήσεις του. Και αυτοί, βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με έναν …αντίπαλο, αριθμητικά υπέρτερο, που δύσκολα αντιμετωπίζεται.
Με non papers και ανακοινώσεις, η μία την άλλη οι περισσότερες εταιρείες ταχυμεταφορών, ενημέρωσαν τις τελευταίες ημέρες για τις δυσχέρειες, ή και την περιστασιακή αδυναμία τους να αντεπεξέλθουν σε έναν φόρτο ο οποίος προέκυψε μεγαλύτερος κάθε πρόβλεψη. Η αλήθεια είναι, ότι όλες είχαν κάνει, όπως ανακοίνωσαν προετοιμασίες για τη διεύρυνση του διαχειριστικού αντικειμένου το καλοκαίρι, μετά το πρώτο lockdown, βασισμένες στα δεδομένα της περασμένης άνοιξης. Με τη διαφορά ότι τα δεδομένα προέκυψαν διαφορετικά.
Το δεύτερο lockdown, έχει αρκετά διαφορετικά δεδομένα από το πρώτο. Κατ’ αρχήν, η βιομηχανία λειτουργεί κανονικά με πλήρη δυνατότητα εφοδιασμού, οπως επισης και η εφοδιαστικη αλυσιδα απο το εξωτερικο προς τις μεγαλες εμπορικες επιχειρησεις, που πκεον διαθετουν στοκ. Και επίσης, η συγκυρία του δεύτερου lockdown συμπίπτει με εμπορικές φιέστες, όπως η Black Friday, αλλά και ειδικούς θεσμούς, όπως οι εορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς που φορτώνουν στο maximum τα εμπορικά δίκτυα. Με τη διαφορά ότι εν μέσω πανδημίας, όλα αυτά εξυπηρετούνται ηλεκτρονικά και όχι με φυσική παρουσία σε καταστήματα. Και κάπως έτσι, οι παραγγελίες των «εγκλωβισμένων» στα σπίτια τους πολιτών, πέφτουν πάνω στους ταχυμεταφορείς. Διαμορφώνοντας έτσι την επιτομή των συνθηκών του overstretching, για το πρώτο μεγάλο πείραμα του e-commerce που επιχειρήθηκε στη χώρα.
Επενδύσεις...αλλά
Μια αλήθεια είναι ότι οι μεγάλες εταιρείες ταχυμεταφορών, προχώρησαν σε επενδύσεις, σε logistics και προσωπικό τους περασμένους μήνες, για να διαχειριστούν το αναμενόμενο δεύτερο lockdown. Οι περισσότερες κατάφεραν να επεκτείνουν την διαχειριστική τους δυνατότητα σε επίπεδα από 50-70%. Δεν υπολόγισαν όμως ότι οι απαιτήσεις θα προέκυπταν ακόμη μεγαλύτερες. Κάτι που συμβαίνει τις τελευταίες 15 ημέρες, με τις εταιρείες λιανικής να ρίχνουν προαγγελίες και προσφορές στα ηλεκτρονικά κανάλια, με ρυθμούς που η δυνατότητα διαχείρισης, δεν μπορεί πλέον να εξυπηρετήσει. Αυτό τουλάχιστον αποκαλύπτουν τα στοιχεία των ταχυμεταφορέων που εμφανίζουν κίνηση μεγαλύτερη κατά 50-60% των δυνατοτήτων που διαμόρφωσαν, με συνέπεια ορισμένοι απ’αυτους να προχωρούν σε αμυντικές κινήσεις. Έχοντας όμως σωρρεύσει, έναν μεγάλο αριθμό αντικειμένων από την εβδομάδα της Black Friday, που ακόμη παραμένει στις αποθήκες.
Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία από όλες τις εταιρείες ταχυμεταφορών, ο αριθμός των αντικειμένων που παραμένει στις αποθήκες, προς αποστολή, ίσως να ξεπερνά και τα 2.000.000. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ορισμένες μεγάλες εταιρείες του κλάδου περιόρισαν (ή και σταμάτησαν) για ένα διάστημα τις παραλαβές, ώστε το επόμενο δεκαήμερο να επιχειρήσουν να διευθετήσουν τον όγκο αυτό.
Μια ένδειξη του φαινομένου της υπερβολής στην ηλεκτρονική παραγγελία είναι και το γεγονός ότι ακόμη και τα e-shops των μεγάλων ομίλων, δεν μπορούν να διευθετήσουν τη ροή του εμπορεύματος, όπως συνέβη πρόσφατα στο Jumbo και την Μουστάκας και χθες στην αλυσίδα οικιακών JYSK. Όπως αντίστοιχα συνέβη κατά την Black Friday με τις παραγγελίες ηλεκτρικών συσκευών από τους μεγάλους του retail που φόρτωσαν το σύστημα με όγκο που ήταν δύσκολο να εξυπηρετηθεί.
Στρατηγικό ζήτημα η διάρκεια του lockdown
Για τις εταιρείες ταχυμεταφορών, το μεγάλο και στρατηγικό πρόβλημα δεν αφορά μόνο την «ένταση» (δηλαδή την κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των δεμάτων που παραλαμβάνουν και πρέπει να παραδώσουν), αλλά και τη «διάρκεια». Το γεγονός δηλαδή ότι η αύξηση αυτή, που ξεπερνά τις δυνατότητές τους, δεν θα κρατήσει για μερικές ημέρες, αλλά για αρκετές εβδομάδες. Και εκτός από τη Black Friday, που ήδη δοκίμασε τα όριά τους θα περιλαμβάνει και την περίοδο Χριστουγέννων - Πρωτοχρονιάς. Η οποία, ακριβώς επειδή θα «περάσει» εν μέσω lockdown θα επιβαρύνει την κατάσταση περαιτέρω, με τις παραγγελίες να έχουν ήδη αρχίσει να τοποθετούνται…
Σε μία μαθηματική προσέγγιση της υπόθεσης, για την εβδομάδα της Black Friday (από την οποία προέρχονται τα στοιχεία των περισσοτέρων courier που βγήκαν στη δημοσιότητα αυτές τις ημέρες), μια αύξηση της τάξης του 60-80%, για μια (θεωρητική) εταιρεία που τεχνικά έχει τη δυνατότητα να διακινεί 100.000 πακέτα, σημαίνει ότι καλείται να μοιράσει 160-180.000 πακέτα. Άρα και ότι μεσοσταθμικά 60-80.000 δέματα δεν θα μπορέσουν να παραδοθούν. Επομένως κάθε ημέρα που περνά, θα συσσωρεύεται στις αποθήκες της ένας αντίστοιχος αριθμός τον οποίο δεν θα μπορεί να εξυπηρετεί, καθώς και η εταιρεία από την πλευρά της δουλεύει στο 100% των δυνατοτήτων της.
Σε βάθος χρόνου 10 ημερών, όμως η ίδια (θεωρητική) εταιρεία θα έχει σωρεύσει περισσότερα από 600.000 ανεπίδοτα δέματα, τα οποία πλέον θα είναι δύσκολο και να αποθηκεύει. Παράγοντες της αγοράς courier, αναφέρουν ότι ένας τέτοιος όγκος χρειάζεται δύο με τρείς εβδομάδες για να μοιραστεί, υπό την προϋπόθεση ενός «φρένου» στις παραλαβές νέων αντικειμένων. Αυτό μάλλον «είδαν» και οι υπεύθυνοι της πρώτης εταιρείας που έβαλε για μερικές ημέρες «στοπ» στις παραλαβές. Όμως και αυτό δεν είναι λύση… μια και το βάρος του «φρένου» αυτού, μετέφερε έναν επιπλέον αριθμό πακέτων στις άλλες εταιρείες.
Τις ώρες αυτές, στα επιτελεία των μεγάλων εταιρειών γίνονται συσκέψεις μετά συσκέψεων για να βρεθεί λύση. Ιδέες έχουν πέσει αρκετές, μια και κανείς δεν θέλει να βρεθεί στη θέση ενός μεταφορέα που θα κατηγορηθεί ότι δεν μπόρεσε να στείλει το χριστουγεννιάτικο δώρο του παππού στο εγγόνι. Το ερώτημα, όμως παραμένει πόσοι θα χρησιμοποιήσουν τις ταχυμεταφορές για το λόγο αυτό στα «δύσκολα» Χριστούγεννα του 2020, αλλά και το πόσο θα διαρκέσει το δεύτερο lockdown, με τα καταστήματα πλήρως κλειστά…
