H αξιωματική αντιπολίτευση εξακολουθεί να κρατά τους τόνους ψηλά για το γεγονός ότι τα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν στα 54,608 δις. ευρώ δηλαδή περίπου 4,6 δις. ευρώ πάνω από τις προβλέψεις και περίπου 6,4 δις. ευρώ παραπάνω συγκριτικά με το 2021. Ουσιαστικά, ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετωπίζει ως «ληστεία» την αύξηση των εισπράξεων από τον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης καθώς από εκεί προέρχεται η μερίδα του λέοντος των επιπλέον φόρων.
Ο προϋπολογισμός, προβλέπει επίσης ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα συνεχιστεί και το 2023. Οι εισπράξεις από την έμμεση φορολογία θα ανέλθουν στα 32,138 δις ευρώ από 31,469 δις ευρώ το 2022 ενώ συνολικά τα φορολογικά έσοδα θα φτάσουν στα 56,19 δις ευρώ από 54,6 δις. ευρώ το 2022.
Και εδώ γεννάται το μεγάλο ερώτημα: είναι «ληστρική» η αύξηση των φορολογικών εσόδων από τον ΦΠΑ; Έχει δίκιο ο ΣΥΡΙΖΑ που ζητάει εδώ και τώρα να μειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές για να πέσουν οι τιμές στην αγορά; Θα ωφεληθούν τα φτωχότερα στρώματα αν πέσουν οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης;
Καταρχήν η σχετική συζήτηση έγινε πρόσφατα στη Βουλή ανάμεσα στον υπουργό Οικονομικών και την τομεάρχη οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ Έφη Αχτσιόγλου. Άλλο πράγμα τα φορολογικά έσοδα και άλλο οι φορολογικοί συντελεστές. Μπορούν κάλλιστα να αυξηθούν οι φορολογικοί συντελεστές και να μειωθούν τα φορολογικά έσοδα ή και το αντίθετο. Για το 2022, η πολύ μεγάλη αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ είναι πολυπαραγοντική.
Τρεις είναι οι βασικότεροι λόγοι: Πρώτον αυξήθηκε η κατανάλωση. Διανύουμε χρονιά πραγματικής ανάπτυξης 5,3% τουλάχιστον και αυτό θα αποτυπωθεί και ως αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης η οποία με τη σειρά της αποδίδει περισσότερα φορολογικά έσοδα παρά τις (προσωρινές) μειώσεις που έγιναν στους συντελεστές του ΦΠΑ.
Δεύτερον, αυξήθηκαν κατακόρυφα οι ηλεκτρονικές συναλλαγές κάτι που επίσης φέρνει εισπράξεις από ΦΠΑ καθώς χτυπά τη φοροδιαφυγή και το λεγόμενο «κενό του ΦΠΑ».
Και τρίτον έχουν αυξηθεί οι τιμές κάτι που σημαίνει επίσης περισσότερα έσοδα από ΦΠΑ.
Όσο για το αν οι μειώσεις των συντελεστών υπολογισμού των ειδικών φόρων κατανάλωσης ή του ΦΠΑ θα ευνοήσουν τους φτωχούς ή όχι, απάντηση δεν μπορεί να δοθεί. Τα μόνα προϊόντα που είναι διασφαλισμένο ότι η μείωση του ειδικού φόρου ή του ΦΠΑ θα περάσει στην τελική τιμή είναι οι βενζίνες και τα πετρέλαια. Το αν από αυτή τη μείωση ευνοούνται κυρίως οι φτωχοί ή οι πλούσιοι, είναι άλλη συζήτηση. Είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα οριζόντιο μέτρο από το οποίο κερδίζουν όλοι το ίδιο ανά μονάδα προϊόντος άρα το ποιος κερδίζει περισσότερο είναι άμεση συνάρτηση του όγκου της κατανάλωσης.
Πάμε τώρα στην άμεση φορολογία.
Ο φόρος εισοδήματος είχε προϋπολογιστεί να αποδώσει 15,3 δις. ευρώ το 2022 και τελικώς οι εισπράξεις θα φτάσουν στα 16,558 δις. ευρώ. Για του χρόνου προϋπολογίζεται περαιτέρω αύξηση στα 17,24 δις. ευρώ. Κρύβεται και εδώ φορολογική αφαίμαξη;
Προφανώς και όχι. Διότι αυτή η αύξηση είναι απόρροια πρώτον της μείωσης της ανεργίας και δεύτερον της αύξησης των ονομαστικών αποδοχών. Μέχρι και οι δικαιούχοι του κατώτατου μισθού υπόκεινται πλέον σε παρακράτηση φόρου. Άρα, η αύξηση των φορολογικών εσόδων είναι απόρροια της αύξησης των μισθών, των συντάξεων ή των επιχειρηματικών κερδών. Είναι προφανές ότι θα μπορούσε να ανοίξει η συζήτηση σχετικά με το κατά πόσο θα πρέπει να γίνει τιμαριθμική αναπροσαρμογή της φορολογικής κλίμακας ώστε οι όποιες ονομαστικές αυξήσεις να μην «κονταίνουν» εξαιτίας της επιβολής και υψηλότερου φόρου.
Και αυτό είναι μια συζήτηση που θα ανοίξει το επόμενο διάστημα, ειδικά αν ο πληθωρισμός επιμείνει σε τόσο υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα.
