(Φωτ. Απέναντι στη ΔΕΗ δεν στέκονται μόνον μεγάλοι ανεξάρτητοι παραγωγοί ενέργειας αλλά και εταιρείες από άλλους κλάδους, με μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το δίκτυο τους, αλλά και την προσφορά επιπλέον υπηρεσιών)
Της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου
Νέοι παίκτες - αουτσάιντερ εισέρχονται στη λιανική αγορά του ηλεκτρισμού, απειλώντας να σταθούν ανταγωνιστικά όχι μόνον απέναντι στη ΔΕΗ, αλλά και στους υφιστάμενους εναλλακτικούς παρόχους, με ένα βασικό πλεονέκτημα. Το εκτεταμένο πανελλαδικά δίκτυο τους.
Το ποιος θα κερδίσει ή θα χάσει από αυτόν τον ανταγωνισμό είναι προς το παρόν το μεγάλο ζητούμενο. Γιατί μπορεί να έχει επιβληθεί στη ΔΕΗ να απολέσει το 50% του μεριδίου της ως το 2020, δηλαδή, σε πέντε χρόνια από τώρα, ωστόσο ερωτηματικό παραμένει η στάση που θα τηρήσουν οι ίδιοι οι καταναλωτές, αλλά και το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα «οχυρώσει» όλη την αγορά.
Οι νέοι παίκτες
Τα ΕΛ.ΤΑ. ανακοίνωσαν χθες ότι το αργότερο ως την Άνοιξη θα μπουν δυναμικά και επιθετικά στη λιανική του ηλεκτρισμού, ενώ ακολουθεί και η θυγατρική του ΟΤΕ στο real estate (ΟΤΕ Ακίνητα Α.Ε.). Οι αιτήσεις και των δύο είναι ακόμη στο στάδιο της αξιολόγησης από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, αλλά είναι θέμα χρόνου να εγκριθούν. Πρόκειται για εταιρείες μεγάλους πελάτες ως αυτήν τη στιγμή της ΔΕΗ, που δραστηριοποιούνται σε εντελώς διαφορετικούς κλάδους και τώρα αποφασίζουν να διεκδικήσουν κομμάτι από την πίτα της προμήθειας ηλεκτρισμού. Είναι σαφές ότι τα αποτελέσματα της δραστηριοποίησης τους θα «ανοίξουν την όρεξη» ενδεχομένως και σε άλλες εταιρείες - αουτσάιντερ, με ευρύτατα δίκτυα, που θα επιδιώξουν να δοκιμάσουν την τύχη τους στον τομέα αυτό.
Τα τοπίο, συνεπώς, στη λιανική αγορά ηλεκτρισμού αναμένεται να αλλάξει, ίσως, με έναν απροσδόκητο τρόπο. Απέναντι στη ΔΕΗ δεν στέκονται μόνον μεγάλοι ανεξάρτητοι παραγωγοί ενέργειας, που αναπτύσσουν και δραστηριότητα προμήθειας (οι εναλλακτικοί πάροχοι χωρίς παραγωγή είναι προς το παρόν πολύ περιορισμένοι), αλλά και εταιρείες από άλλους κλάδους, με μοναδικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα το δίκτυο τους, αλλά και την προσφορά επιπλέον υπηρεσιών, από το ήδη διαμορφωμένο χαρτοφυλάκιο τους.
Θα λειτουργήσει ελκυστικά, για παράδειγμα, η προσφορά ηλεκτρισμού και ταχυδρομικών υπηρεσιών ή ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, προς τους καταναλωτές, σε μια περίοδο κατά την οποία μέγιστο μέλημα όλων είναι η περικοπή ή η συγκράτηση των δαπανών; Τι επιπλέον εκπτώσεις θα μπορέσουν να προσφέρουν, στον αντίποδα, οι ανεξάρτητοι προμηθευτές, όταν λίγο ως πολύ τα δεδομένα είναι γνωστά στην αγορά; Πώς θα αντιδράσει η ΔΕΗ στη φυγή πελατών της; Θα δούμε, ενδεχομένως, φαινόμενα «εκμετάλλευσης» αυτής της αθρόας προσφοράς, όπως αναμένεται, από καταναλωτές, που αδυνατούν σήμερα, λόγω της κρίσης, να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους;
Επιφυλακτικοί οι καταναλωτές, παρά τις εκπτώσεις
Είναι σαφές ότι σε αυτήν τη φάση κανείς από τους παίκτες της αγοράς δεν αποκαλύπτει τη στρατηγική προσέλκυσης πελατών του, ούτε και την άμυνα του στον έντονο ανταγωνισμό που αναμένεται. Όσοι διαθέτουν συντηρητική πολιτική, με άλλα λόγια, δεν τους ενδιαφέρει να ανοίξουν το πελατολόγιο τους απλά και μόνο για να επιδείξουν μερίδια, θα περιοριστούν σε ανάλογα νούμερα. Η δυσκολία, πάντως, προσέλκυσης πελατών είναι εμφανής, δεδομένου ότι μέσα στο 2015 όλοι οι εναλλακτικοί πάροχοι κατάφεραν αθροιστικά να αποκτήσουν το 6% της αγοράς, από 3% που είχαν στις αρχές του έτους. Και μπορεί να έχει διπλασιαστεί το ποσοστό αυτό μέσα σε ένα χρόνο, ωστόσο, η επιφυλακτικότητα των καταναλωτών, μετά και το σκάνδαλο της Energa και της Hellas Power εξακολουθεί και υφίσταται. Ακόμη κι αν οι εκπτώσεις που δίνονται από τους ανεξάρτητους παραγωγούς είναι μεγαλύτερες από τα τιμολόγια της ΔΕΗ.
Με αργούς ρυθμούς το άνοιγμα της αγοράς
Εάν κινηθεί το άνοιγμα της αγοράς με αυτούς τους ρυθμούς στην επόμενη 5ετία, ούτε το μισό από το 50% που πρέπει να χάσει η ΔΕΗ δεν θα καλυφθεί. Συνεπώς, πρέπει να γίνουν άλλους είδους μεταρρυθμίσεις. Το NOME (Nouvelle Organisation du Marche de l''Electricite - Νέα Οργάνωση της Αγοράς Ηλεκτρισμού), πάντως, δεν φαίνεται να εφαρμόζεται, καθώς όλο και λιγότεροι στην αγορά το πιστεύουν. Οι δραστικές αλλαγές στην αγορά, ώστε να αποκτήσουν όλοι οι παίκτες της ισοδύναμο χαρτοφυλάκιο καυσίμων, άρα υπό αυτήν την έννοια και ανταγωνιστικό, παραμένουν στην ομίχλη. Οι νέες ρυθμίσεις στη χονδρεμπορική αγορά, στο πλαίσιο της εφαρμογής του target model, προορίζονται για το 2017 και μετά.
Συνεπώς, μιλάμε για μια λιανική αγορά η οποία έχει πολύ δρόμο ακόμη για να ανοίξει πραγματικά, για να ωφεληθούν οι καταναλωτές από τα ανταγωνιστικά πακέτα εταιριών, για να υπάρξει εν τέλει απελευθέρωση. Έως τότε θα πρέπει τόσο οι εταιρίες όσο και οι καταναλωτές να κινούνται με ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα, για να μην ανατραπούν όσα έχουν κερδηθεί ως τώρα.
