Ειδικού Συνεργάτη
H κυβέρνηση παρά τις αρχικές εξαγγελίες του υπουργού Τουρισμού, για θέσπιση νέων ρυθμίσεων και κανονισμών σχετικά με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις (τις μισθώσεις που συνηθίζουμε να ονομάζουμε ως Airbnb) τελικά έδειξε να αντιλαμβάνεται την αναγκαιότητα της οικονομίας του διαμοιρασμού και σε αυτόν τον τομέα.
Έτσι στην αρχή είχε εξαγγελθεί την υιοθέτηση σειράς μέτρων όπως ήταν για παράδειγμα, ο περιορισμός του αριθμού των ακινήτων, που μπορεί ένα φορολογούμενος να ενοικιάσει μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων. Ένα άλλο μέτρο που είχε εξαγγελθεί, ήταν ο περιορισμός στο συνολικό αριθμό των ημερών που μπορούσε κάποιος να ενοικιάσει το ακίνητο του μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων, που κυμαινόταν από 60 έως 90 ημέρες.
Τελικά η κυβέρνηση εγκατέλειψε την φιλοσοφία των ρυθμίσεων και αποφάσισε να αυστηροποιήσει το φορολογικό περιβάλλον, για να ελέγξει την παραβατικότητα και την φοροδιαφυγή που γίνεται μέσω των μισθώσεων τύπου Airbnb, τοποθετώντας μέσα στο κάρο των ελέγχων ακόμα και τις ίδιες, τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες όπως της airbnb, της booking, της homeaway, και άλλες. Ο νόμος προβλέπει ότι οι «πλατφόρμες» θα πρέπει να δίνουν στις φορολογικές αρχές, στοιχεία σχετικά με τα ακίνητα, τους ιδιοκτήτες τους, τις διανυκτερεύσεις και τα έσοδα. Σε διαφορετική περίπτωση οι φορολογικές αρχές θα μπορούσαν να διακόψουν ακόμα και την διαδικτυακή παρουσία των πλατφορμών αυτών στην Ελλάδα. Μπορεί αυτό να φαίνεται ακραίο, όμως η Ελλάδα ακολουθεί σε αυτόν τον τομέα, τον δρόμο που ήδη ακολουθούν άλλες χώρες όπως η Γαλλία και η Ιρλανδία, αλλά και πολιτείες στις ΗΠΑ όπως η Χαβάη.
Σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), τα συνολικά έσοδα από βραχυχρόνιες μισθώσεις έφθασαν κατά το 12μηνο Ιουνίου 2018 - Μαΐου 2019, το 1,15 δισ. ευρώ, μέσω 170.000 ακινήτων. Τόσο το μέγεθος των εσόδων, όσο και ο αριθμός των ακινήτων, δικαιολογούν την κίνηση των φορολογικών αρχών.
Και ενώ φαινόταν πως ο ορίζοντας των βραχυχρόνιων γινόταν καθαρότερος και οι κανόνες του παιχνιδιού σταθεροί και δεδομένοι, δυο δικαστικές αποφάσεις ήρθαν να αναστατώσουν και πάλι την αγορά. Δεν είμαστε νομικοί. Ούτε επιθυμούμε να κρίνουμε τις δικαστικές αποφάσεις. Όμως έχουν γεννηθεί σημαντικά ερωτήματα, που αφορούν στο μέλλον των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb.
Mε την υπ'' αριθμόν 16158/2018 απόφασή του, το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης είχε απαγορεύσει τη βραχυχρόνια µίσθωση εξοχικής κατοικίας µέσω πλατφόρµας τύπου Airbnb. Σύµφωνα µε την απόφαση, το δικαστήριο υποχρέωνε την ιδιοκτήτρια του ακινήτου να παύσει την επαγγελματική χρήση της ιδιοκτησίας της ως τουριστικού καταλύματος και να περιοριστεί στη χρήση αυτής ως κατοικίας. Όμως ο νόμος είναι σαφής και δεν θεωρεί και δεν αντιμετωπίζει τις βραχυπρόθεσμες μισθώσεις, ούτε ως επαγγελματικές ούτε ως τουριστικές.
Ακολούθησε και η πρόσφατη απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ναυπλίου, όπου το δικαστήριο κάλεσε μια άλλη ιδιοκτήτρια που μίσθωνε το ακίνητο της μέσω Airbnb να μην επαναλάβει στο μέλλον την επαγγελματική χρήση, ως τουριστικού καταλύματος και να περιοριστεί στη χρήση αυτής ως κατοικίας. Στην απόφαση για το Airbnb διαμέρισμα, σύμφωνα με τη με δημοσιεύματα, γίνεται αναφορά στην παραβίαση των διατάξεων του κανονισμού της πολυκατοικίας, που απαγόρευε τη χρήση των οριζοντίων ιδιοκτησιών ως τουριστικών καταλυμάτων.
Είναι προφανές πως οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις μπαίνουν και πάλι στο μάτι του κυκλώνα και θα αποτελούν το μήλο της έριδος στις γενικές συνελεύσεις των πολυκατοικιών, των οικιστικών συγκροτημάτων αλλά και στις «ντόπιες κοινωνίες», που ενοχλούνται από την «αλλαγή της φυσιογνωμίας» μιας γειτονιάς, από τον «θόρυβο που κάνουν τα ροδάκια» από τις βαλίτσες και από την «εμπορευματοποίηση της καθημερινότητας».
Ολόκληρο το οικοσύστημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που προσφέρει σημαντικά εισοδήματα και μεγάλο αριθμό άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας σε σημαντικό μέρος της κοινωνίας, αφού ρυθμίστηκε φορολογικά και λειτουργικά, έρχεται τώρα να αντιμετωπίσει τις προσφυγές στη δικαιοσύνη. Και είναι απορίας άξιον, που οι δικαστικές αποφάσεις, αναφέρονται σε επαγγελματικές χρήσεις, ενώ ο νόμος αναφέρει ρητά πως οι μισθώσεις τύπου airbnb είναι κανονικές αστικές μισθώσεις και δεν απαιτείται η έναρξη επαγγέλματος. Και είναι γνωστό πως τα ακίνητα που εκμισθώνονται μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου airbnb, δεν είναι τουριστικά καταλύματα.
Οι βραχυχρόνιες αστικές μισθώσεις είναι νόμιμες, φορολογούνται και αποτελούν μια πραγματικότητα, που ανταποκρίνεται στις αλλαγές που συντελούνται στην κοινωνία μας. Η βραχυχρόνια αστική μίσθωση δεν αποτελεί επαγγελματική δραστηριότητα, δεν απαιτεί έναρξη επαγγέλματος και φορολογείται σύμφωνα με τους κανόνων των εισοδημάτων από ακίνητα. Τα ακίνητα που ενοικιάζονται μέσω των βραχυχρόνιων αστικών μισθώσεων δεν είναι τουριστικά καταλύματα και δεν έχουν σχέση με τον ΕΟΤ, σύμφωνα με το νόμο.
Το πιθανότερο όμως είναι, ότι ο χώρος των μισθώσεων τύπου Airbnb, θα αποτελέσει στόχο σφοδρών αντιπαραθέσεων, εφάμιλλου με την αντιμετώπιση των αιολικών πάρκων, της τεχνολογίας 5G και των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων στα πλαίσια της στασιμότητας και της οπισθοδρομικότητας της ελληνικής κοινωνίας, που αρνείται επιμόνως να προσαρμοστεί στην πραγματικότητα που αλλάζει ραγδαία.
