Δεύτερη φορά εν μέσω της υγειονομικής κρίσης, διεθνής οίκος αξιολόγησης αναβαθμίζει την ελληνική οικονομία, παρά τις συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας που επικρατούν παγκοσμίως.
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας από την Standard & Poor's, που σε μια απόφαση - έκπληξη, αναθεώρησε την βαθμολογία του για την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας σε «BB» από «BB-», στέλνει μήνυμα εμπιστοσύνης στις προοπτικές ανάκαμψης της οικονομίας.
Είναι κίνηση που ανοίγει το δρόμο για μεγάλες επενδύσεις και εισροές ξένων κεφαλαίων και καλλιεργεί εύφορο έδαφος για την επικείμενη έξοδο του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές.
Ελάχιστα 24ωρα μετά τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για μειώσεις στους εταιρικούς φόρους και ενώ επίκειται μέσα στις επόμενες μέρες μια ακόμη έξοδος της Ελλάδας στις αγορές, η Standrard & Poor's αναβάθμισε κατά μια κλίμακα την πιστοληπτική αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, προχωρώντας σε μία κίνηση που δεν την ανέμενε η αγορά.
Κυρίως, όμως κλείνει κι άλλο την απόσταση από την λεγόμενη «επενδυτική βαθμίδα» (investment grade), από την οποία πλέον η Ελλάδα απέχει μόνο δύο βαθμίδες. Κάνει δηλαδή η χώρα ένα πολύ σημαντικό βήμα για να καλύψει την εναπομείνασα απόσταση, κάτι που όταν συμβεί, θα θεωρείται πιο αξιόπιστη, θα προσελκύει πιο σοβαρούς επενδυτές και η ΕΚΤ θα κάνει αποδεκτά- και όχι κατ' εξαίρεση, όπως σήμερα- τα ελληνικά ομόλογα. Εξέλιξη, που είναι πλέον πιο ορατή στον ορίζοντα, καθώς η S&P αναβάθμισε ταυτόχρονα και τις προοπτικές της οικονομίας, από «σταθερές» σε «θετικές», ανοίγοντας παράθυρο για νέα αναβάθμιση το επόμενο διάστημα.
Τα παραπάνω αντανακλά και η ίδια η έκθεση του αμερικανικού οίκου. Εκτιμά ότι φέτος η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμούς 4,9%, επίδοση υψηλότερη των εκτιμήσεων του κρατικού προϋπολογισμού, οργανισμών και αναλυτών. Η εκτίμηση στηρίζεται σε πρόβλεψη για σημαντική αύξηση των επενδύσεων, για βελτίωση των επιδόσεων στις αποκρατικοποιήσεις, με την παραδοχή φυσικά ότι θα αξιοποιηθούν αποτελεσματικά οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης - εκ των οποίων τα πρώτα 4 δισ. ευρώ θα πέσουν από φέτος στην οικονομία - αλλά και θα ενεργοποιηθούν οι δομικές μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνει το κυβερνητικό πρόγραμμα, όπως στα εργασιακά και στην ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης.
Ειδική μνεία κάνει ο ξένος οίκος στη σημαντική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων καθώς και στις δημοσιονομικές παρεμβάσεις στις οποίες προέβη η κυβέρνηση, συγκρατώντας την ύφεση και προστατεύοντας την παραγωγική βάση της χώρας, αλλά και στην ευνοϊκή διάρθρωση του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, το ασφαλές ύψος των ταμειακών διαθεσίμων και την εν γένει αντιστάθμιση των διαφόρων κινδύνων, περιορίζοντας έτσι ενδεχόμενες μελλοντικές δυσάρεστες εκπλήξεις για την ελληνική οικονομία.
Κίνδυνοι
Στους βραχυπρόθεσμους κινδύνους, βλέπει την απειλή από την εξέλιξη των μεταλλάξεων COVID-19 που πιθανώς να επηρεάσουν το τουριστικό προϊόν, παρ' όλα αυτά ωστόσο μιλά για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας στην επόμενη τριετία πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Εγχώρια κατανάλωση, εξαγωγές και επενδύσεις θα τροφοδοτήσουν την αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια.
Μείωση κόκκινων δανείων
Kαθοριστικό ρόλο στην αναπτυξιακή δυναμική σύμφωνα με την ανάλυση θα αποτελέσει η μείωση των κόκκινων δανείων καθώς θα συνέβαλε στην αύξηση της πιστωτικής επέκτασης προς τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας. Προβλέπει ότι ο λόγος NPEs σε ολόκληρο το NPEs ελληνικό τραπεζικό σύστημα θα μειωθεί κάτω από το 20% έως το τέλος του 2022.
Ωστόσο επισημαίνει ότι η συνεχιζόμενη πανδημία πιθανόν να προκαλέσει πρόσθετα προβληματικά δάνεια.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά «χωρίς πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης, οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις - ο μεγαλύτερος εργοδότης της οικονομίας - παραμένουν εκτεθειμένες σε διάφορους κινδύνους» . Αναγνωρίζει ότι η ύφεση του 2020 έχει δυσχεράνει τις προσπάθειες για τη μείωση του μεγάλου αποθέματος NPEs,
Ως εκ τούτου, υποστηρίζει ότι η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη δημιουργία μίας Εταιρείας Διαχείρισης Ενεργητικού για τη μείωση του NPE είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και θα μπορούσε να αναπτυχθεί το 2021.
Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση σχεδιάζει ακόμα ένα πρόγραμμα για να μειωθούν τα NPEs τον Ηρακλή ΙΙ , για να επιταχυνθεί η εκκαθάριση των ισολογισμών των τραπεζών.
Επιπλέον, η αξιοποίηση δανείων αξίας 12,6 δισεκατομμυρίων ευρώ από τη διευκόλυνση ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της ΕΕ και η διοχέτευσή τους στον ιδιωτικό τομέα με χαμηλό κόστος δανεισμού μέσω τραπεζικού συστήματος αναμένεται να ωθήσει την οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα χρόνια.
Δημόσιο Χρέος - Ελλείμμα
Όπως αναφέρει στην έκθεση της η S&P λαμβάνοντας υπόψη την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη και το περιορισμένο δημοσιονομικό έλλειμμα, αναμένουμε ότι το ακαθάριστο δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 201% περίπου του ΑΕΠ το 2021, από περίπου 206% το 2020, πριν μειωθεί περαιτέρω κατά την περίοδο 2022-2024.
Χωρίς ταμειακά διαθέσιμα, προβλέπουμε μείωση του καθαρού χρέους της γενικής κυβέρνησης το 2021 σε περίπου 184% του ΑΕΠ από περίπου 188% του ΑΕΠ το 2020.
Υπολογίζει ότι το κόστος εξυπηρέτησης χρέους της Ελλάδας ήταν κατά μέσο όρο περίπου 1,3% στα τέλη του 2020.
Αυτό, παρά το αρκετά μεγάλο χρέος, είναι σημαντικά χαμηλότερο από το μέσο κόστος αναχρηματοδότησης για την πλειονότητα των κρατικών ομολόγων στην κατηγορία «BB».
Οσον αφορά στο έλλειμμα του Προϋπολογισμού εκτιμά ότι η μερική απόσυρση των δημοσιονομικών μέτρων που εφαρμόζει η Κυβέρνηση για την ανακούφιση όσων έχουν πληγεί από την πανδημία θα έχουν ως αποτέλεσμα το έλλειμμα του Προϋπολογισμου να υποχωρήσει φεέτος στο 6,9% του ΑΕΠ, σε σύγκριση με έλλειμμα 9,7% το 2020.
Τραπεζικό Σύστημα
Αναφέρει ότι οι ελληνικές συστημικές τράπεζες ανέφεραν ισχυρά έσοδα προ προβλέψεων χάρη στα κέρδη από πού προήλθαν από το χαρτοφυλάκιο των κρατικών ομολόγων. Οι καταθέσεις σε ολόκληρο το σύστημα σημείωσαν αύξηση 9% το 2020 και δεν αποκλείει δε μεγαλύτερη αύξηση έως το τέλος έτους 2022. Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διατηρούν την πρόσβαση στις γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ, ενώ οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που είναι πιο εκτεθειμένες στην πανδημία, ιδίως στον τουρισμό, έχουν πρόσβαση σε ειδικές στοχευμένες γραμμές μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO III) με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους.
Με την αναβάθμιση της η S&P φέρνει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στο ίδιο επίπεδο με αυτό της Fitch 'BB' δηλαδή δύο βαθμίδες χαμηλότερα από την επενδυτική βαθμίδα investment grade (IG).
Λιγότερο αισιόδοξες είναι η DBRS (‘BB low’, ‘stable’) και η Moody’s (‘Ba3’, ‘stable’) των οποίων η αξιολόγηση βρίσκεται τρείς βαθμίδες πιο χαμηλά από την επενδυτική.
