Του Γιώργου Φιντικάκη
Τα ρέστα της παίζει η ΔΕΗ που όντας με την πλάτη στον τοίχο, επιχειρεί να ξαναγράψει τα σενάρια απελευθέρωσης της αγοράς λιανικής, προκειμένου να μην της κοστίσει πανάκριβα η αναγκαστική μείωση του μεριδίου της από το 91% σήμερα στο 50% ως το 2020.
Η χθεσινή εξαγγελία σύστασης μιας νέας εταιρείας, που η ΔΕΗ θα "προικίσει" με σταθερά τιμολόγια χονδρικής για τουλάχιστον ένα χρόνο, και στην οποία θα εντάξει 400.000 πελάτες της, προκειμένου εν συνεχεία να την πουλήσει στον ανταγωνισμό, εντάσσεται σε αυτήν ακριβώς τη λογική "επιθετικής άμυνας". Ανάλογα μάλιστα με το πως θα εξελιχθεί ο πρώτος διαγωνισμός, η ΔΕΗ θα προχωρήσει και σε επόμενους.
Τι θέλει να πετύχει άραγε η ΔΕΗ; Αν όχι να ακυρώσει την εφαρμογή των υποχρεωτικών δημοπρασιών ρεύματος από το Σεπτέμβριο, τουλάχιστον να περιορίσει την εφαρμογή τους. Ουδέποτε η ΔΕΗ έκανε δική της "ιδιοκτησία" τις υποχρεωτικές δημοπρασίες, τις θεωρούσε πάντα ως τη πιο βίαια μορφή ανοίγματος της αγοράς, χώρια που πίστευε και πιστεύει πως η τιμή εκκίνησης θα είναι εξαιρετικά ασύμφορη. Τόσο ώστε να πριμοδοτήσει μαζικά τους ανταγωνιστές της να αποσπάσουν ακόμη περισσότερους από τους καλούς της πελάτες αφήνοντας της τα "σαπάκια", όπως τους κακοπληρωτές.
Διότι στη νέα εταιρεία που ανακοίνωσε ότι προτίθεται να συστήσει και εν συνεχεία να πουλήσει, η ΔΕΗ δεν θα εντάξει μόνο "καλούς" πελάτες με υψηλά περιθώρια κέρδους σαν εκείνους που της αποσπούν κάθε μήνα οι ιδιώτες. Αλλά και καταναλωτές κάθε είδους από άποψη συνέπειας (καλοπληρωτές και μη), αλλά και προφίλ, (από οικιακούς, και αγρότες μέχρι επαγγελματίες, και επιχειρήσεις). Η συλλογιστική της είναι ότι έτσι επιλέγει εκείνη τον τρόπο απώλειας των πελατών της, χώρια που πουλώντας μια έτοιμη εταιρεία λιανικής με το "κλειδί στο χέρι", θα αποκομίσει και κάποια σημαντικά έσοδα.
Αστερίσκοι
Σύμφωνοι, μπορεί η κίνηση της ΔΕΗ να δείχνει ότι η εταιρεία δεν έχει πετάξει "λευκή πετσέτα", είναι ωστόσο γεμάτη με "αστερίσκους": Αφενός είναι άγνωστο αν οι δανειστές θα δεχθούν τη πρότασή της με δεδομένο ότι η συμφωνία για τις δημοπρασίες (ΝΟΜΕ) ψηφίστηκε μόλις πρόσφατα και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση. Αν τα εγγυημένα τιμολόγια που θα παράσχει στη νέα εταιρεία η ΔΕΗ είναι πιο ελκυστικά από τις τιμές των δημοπρασιών, τότε κανείς δεν θα ενδιαφερθεί για τις τελευταίες, και το μέτρο θα ναυαγήσει εν τη γενέσει του. Ενώ όμως με τη κίνηση της ΔΕΗ θα ανοίξει η αγορά για δύο-τρεις μεγάλους ανταγωνιστές της, το μέτρο των δημοπρασιών αποσκοπεί σε μια πιο δομική αλλαγή. Είναι μια διαδικασία που ανοίγει τον ανταγωνισμό στο σύνολο των παικτών, μικρών και μεγάλων, και δεν περιορίζει την απελευθέρωση της αγοράς σε δύο-τρεις παίκτες. Υπό αυτή την έννοια έχει μεγαλύτερη αξία.
Ένας δεύτερος "αστερίσκος" σχετίζεται με τη θέση που θα πάρει πάνω στο θέμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, ενώ ένα τρίτο ερώτημα είναι τι θα πει η ίδια αγορά. Αν και υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν προηγηθεί συζητήσεις με τη ΔΕΗ, μία ανάγνωση λέει πως δεν είναι σαφές αν θα υπάρξει ανταπόκριση από τους ιδιώτες. Ούτως ή άλλως κάθε μήνα, οι ανταγωνιστές αποσπούν μερίδιο από τη ΔΕΗ, προσελκύοντας μόνο καλοπληρωτές, και αποφεύγοντας κακοπληρωτές, αγρότες, και γενικά κατηγορίες με χαμηλά περιθώρια κέρδους. Γιατί να μη συνεχίσουν ό,τι ξέρουν ήδη καλά να κάνουν, στο ίδιο δηλαδή τέμπο, παρά να χρυσοπληρώσουν τη ΔΕΗ για να αγοράσουν μαζί με το φιλέτο και κόκκαλο;
Τα σούπερ-μάρκετ δεν είναι αμέτρητα
Υπάρχει όμως και μια δεύτερη ανάγνωση. Όλοι στην αγορά λιανικής αντιλαμβάνονται πλέον ότι ο ρυθμός αύξησης των μεριδίων τους δεν μπορεί να είναι ο ίδιος και το επόμενο διάστημα. Και αυτό καθώς η μεγάλη διείσδυση των ιδιωτών επιτεύχθηκε κυρίως χάρη στις επιχειρήσεις της μέσης τάσης, όπου οι καταναλώσεις ρεύματος είναι μεγάλες. Η ένταξη σε ιδιώτη ενός και μόνο καταναλωτή μέσης τάσης, για παράδειγμα ενός σούπερ-μάρκετ, αυξάνει απότομα το μερίδιο του πρώτου, δίχως αυτό να σημαίνει ταυτόχρονα ότι έχει και πολλούς πελάτες. Αν δει κανείς τα ποσοστά διείσδυσης στη μέση τάση διαπιστώνει ότι είναι πολλαπλάσια εκείνων στη χαμηλή. Αλλά οι επιχειρήσεις μέσης τάσης δεν είναι αμέτρητες, κάποτε θα τελειώσουν. Αυτό που μένει έπειτα είναι ο αγώνας για τους μεμονωμένους οικιακούς καταναλωτές, πόρτα-πόρτα. Ξέρουν επομένως οι ιδιώτες παίκτες, πως είναι καταλυτικό να πάρει κάποιος μεμιάς ένα μερίδιο 5%-6% της αγοράς.
Αυτός είναι και ο λόγος που όπως είπε χθες ο πρόεδρος της ΔΕΗ, έχουν γίνει συζητήσεις πάνω στη πρότασή του, με αρκετούς από τους μεγαλύτερους παίκτες.
Προαιρετική η παραμονή
Όσο για τους 400.000 πελάτες που θα ενταχθούν στη νέα εταιρεία, λόγος ανησυχίας δεν συντρέχει, αφού θα έχουν δικαίωμα να ξαναγυρίσουν άμεσα στη ΔΕΗ ή να αλλάξουν προμηθευτή. Με άλλα λόγια, η μεταφορά τους θα είναι υποχρεωτική, όχι όμως και η παραμονή τους, κατά παρόμοιο ακριβώς τρόπο με την πρόβλεψη που είχε ο νόμος για τη "Μικρή ΔΕΗ”.
