Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Οι υψηλοί φόροι, η γραφειοκρατία, αλλά και η Δικαιοσύνη -που δεν θεωρείται και ιδιαίτερα ανεξάρτητη- διατηρούν σε χαμηλά επίπεδα τον δείκτη οικονομικής ελευθερίας στην Ελλάδα για μία ακόμη χρονιά. Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση του καναδικού Ινστιτούτου Fraser, με τίτλο «Η οικονομική ελευθερία στον κόσμο», η οποία αφορά τα στοιχεία του 2017, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 102η θέση μεταξύ 162 χωρών. Μάλιστα, υποχώρησε μία θέση σε σύγκριση με το 2016 θέση παρόλο που το 2017 η ελληνική οικονομία σημείωσε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ύστερα από 2 χρόνια συρρίκνωσης.
Η Ελλάδα κατατάσσεται ανάμεσα στη Νότια Αφρική (101η) και την Γκάνα (103η θέση) σε ό,τι αφορά τον βαθμό οικονομικής ελευθερίας. Την ίδια στιγμή, η χώρα μας συνεχίζει να έχει τη χειρότερη επίδοση όχι μόνο μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, αλλά και μεταξύ των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε καθεμία από τις πέντε βασικές υποκατηγορίες του δείκτη η Ελλάδα καταλαμβάνει μία από τις 3 χειρότερες θέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Η Σλοβενία, χώρα με την αμέσως καλύτερη επίδοση από την Ελλάδα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ, κατατάσσεται 35 θέσεις πάνω από τη χώρα μας και συγκεκριμένα στην 67η θέση παγκοσμίως.
Η γενική βαθμολογία που συγκεντρώνει η Ελλάδα σε μία κλίμακα από το 1 έως το 10, όπου το 10 σημαίνει μέγιστη οικονομική ελευθερία είναι 6,59 βαθμοί. Η συνολική αυτή βαθμολογία προκύπτει από την αξιολόγηση των επιδόσεων της χώρας σε πέντε τομείς:
• Το μέγεθος του κράτους: Ο βαθμός της Ελλάδας σε αυτή την κατηγορία είναι κάτω από τη βάση και συγκεκριμένα 4,39 με τη χειρότερη επίδοσή της να αφορά το επίπεδο των φόρων εισοδήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι ως προς αυτό το κριτήριο η Ελλάδα βαθμολογείται με βαθμό 2. Οι αποκρατικοποιήσεις και η προσέλκυση επενδύσεων συνεχίζουν να πνέουν τα λοίσθια τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα η βαθμολογία να διαμορφώνεται στο 4 σε ό,τι αφορά το κριτήριο «Κρατικές επιχειρήσεις και επενδύσεις».
• Κράτος δικαίου και δικαιώματα περιουσίας: η επίδοση της Ελλάδας είναι 5,73, όμως στα επιμέρους κριτήρια προκαλούν τεράστιο προβληματισμό κσι θα πρέπει άμεσα η νέα κυβέρνηση να εστιάσει σε τρία συγκεκριμένα στοιχεία. Πρώτον, η βαθμολογία ως προς την αμεροληψία των δικαστών βρίσκεται στα τάρτα και είναι μόλις 2,16, δεύτερον, ως προς την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης ο βαθμός είναι 4,52, ενώ πολύ χαμηλός 4,13, είναι και ο βαθμός που λαμβάνει η χώρα σε ό,τι αφορά τη νομική εφαρμογή των συμφωνιών.
• Ελευθερία στο διεθνές εμπόριο: η Ελλάδα λαμβάνει σχετικά υψηλό βαθμό, 7,68, με τη χώρα μάλιστα να λαμβάνει το πρώτο της «δεκάρι», λόγω της απουσίας «μαύρης αγοράς» συναλλάγματος.
• Ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, στα εργασιακά και στην επιχειρηματικότητα: η επίδοση της Ελλάδας είναι 7,17 με τις χειρότερες επιδόσεις να καταγράφονται στις απαιτήσεις που έχει η δημόσια διοίκηση από μια επιχείρηση (και ο βαθμός να διαμορφώνεται σε 2,21, στο «δικαίωμα» της επιστράτευσης εργαζομένων με τον βαθμό να είναι 3 και στους κανόνες πρόσληψης και απόλυσης με βαθμός 4,16.
• Πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα: πρόκειται για τον τομέα όπου η Ελλάδα σημειώνει την καλύτερή της επίδοση, λαμβάνοντας βαθμό 7.98. Η επίδοση αυτή συνδέεται σε σημαντικό βαθμό με τον χαμηλό πληθωρισμό στην Ελλάδα.
Οι τέσσερις χώρες με τις καλύτερες επιδόσεις παγκοσμίως παραμένουν φέτος ίδιες με πέρσι, αφού το Χόνγκ Κόνγκ βρίσκεται ξανά στην κορυφή του δείκτη και ακολουθούν κατά σειρά η Σιγκαπούρη, Νέα Ζηλανδία και η Ελβετία, με τις ΗΠΑ να συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα. Τελευταία ανάμεσα στις 162 χώρες βρίσκεται για μία ακόμη χρονιά η Βενεζουέλα.
Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΚΕΦίΜ Νίκος Ρώμπαπας αναφερόμενος στα στοιχεία του ινστιτούτου δήλωσε ότι: «Όσοι ακόμη και σήμερα ισχυρίζονται ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι ο πολύς 'νεοφιλελευθερισμός' της, καλά θα κάνουν να δουν τη για μια ακόμη φορά απογοητευτική κατάταξη της χώρας μας στον δείκτη Οικονομικής Ελευθερίας στον Κόσμο – στην 102η θέση παγκοσμίως, ανάμεσα στη Γκάνα και τη Νότια Αφρική. Το διάστημα που έχουμε να καλύψουμε απλώς και μόνο για να φτάσουμε την τελευταία χώρα αναφοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι μεγάλο, και για να διανυθεί χρειάζονται στοχευμένες, τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Αν όμως πραγματικά θέλουμε περισσότερη ευημερία για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες, η μόνη αποδεδειγμένα αποτελεσματική συνταγή είναι η περισσότερη οικονομική ελευθερία».
Ο βαθμός οικονομικής ελευθερίας υπολογίζεται βάσει των θεσμών και των πολιτικών που εφαρμόζει κάθε χώρα σε πέντε πεδία: το μέγεθος του κράτους· το κράτος δικαίου· την πρόσβαση σε ισχυρό νόμισμα· την ελευθερία στο διεθνές εμπόριο· και το ρυθμιστικό περιβάλλον στην τραπεζική πίστη, τα εργασιακά και την επιχειρηματικότητα. Έγκριτες έρευνες επιβεβαιώνουν σταθερά ότι οι άνθρωποι που ζουν σε χώρες με μεγάλο βαθμό οικονομικής ελευθερίας απολαμβάνουν υψηλότερο επίπεδο ευημερίας, έχουν ευρύτερα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, καθώς και μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
