Μπορεί ο κλάδος των αερομεταφορών να χτυπήθηκε όσο κανένας άλλος σε παγκόσμιο επίπεδο το 2020 διανύοντας τη χειρότερη κρίση στην ιστορία του, όμως οι τελευταίες κινήσεις εγχώριων αλλά και διεθνών αεροπορικών εταιρειών δείχνουν ότι οι εταιρείες προσβλέπουν στην επόμενη ημέρα και στη μετά Covid-19 εποχή.
Το ότι κάθε κρίση γεννά ευκαιρίες και δημιουργεί τους επόμενους leaders είναι γνωστό. Έτσι και στην τωρινή κρίση λόγω της πανδημίας, η αεροπορική βιομηχανία βρίσκεται σε φάση επανεξέτασης προτεραιοτήτων, αναδιάρθρωσης στόλου, αλλά και επανατοποθέτησης πάνω στα νέα δεδομένα που η πανδημία προκαλεί.
Η ανακάλυψη του εμβολίου είναι ο καταλύτης για να βλέπει σύσσωμος ο κλάδος διαφορετικά το άμεσο αλλά και το απώτερο μέλλον, δίνοντας σημαντικές ελπίδες μερικής ανάκαμψης κατ’ αρχήν το 2021 και κατόπιν τα επόμενα έτη. Μολονότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για συμπεράσματα αναφορικά με το ποσοστό ανάκαμψης των ταξιδιών το 2021, το σίγουρο είναι ότι θα είναι πολύ καλύτερο από το 2020, ενώ οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών ήδη κάνουν λόγο για ανάκαμψη του τουρισμού και των ταξιδιών περίπου στο 60% συγκριτικά με το 2019.
Δεδομένων των συνθηκών που επικράτησαν το 2020, όπου ήταν η χειρότερη χρονιά στην ιστορία της αεροπορικής βιομηχανίας σε καιρό ειρήνης, οι προσδοκίες για το 2021 δίνουν το έναυσμα για μερικό ανασκούμπωμα στον κλάδο. Οι τιμές των αεροσκαφών – ειδικά των παλαιότερων – έχουν πέσει στα τάρταρα, οπότε υπάρχει κινητικότητα αγοραπωλησιών, ενώ και τα καινούργια συμβόλαια έρχονται με πολύ πιο βατούς όρους για τις αεροπορικές, κάτι που «ξεκλειδώνει» ένα νέο κύκλο επενδύσεων.
Άλλες εταιρείες εκμεταλλεύονται τη συγκυρία ώστε να εκσυγχρονίσουν ή να αναβαθμίσουν το στόλο τους, άλλες διαφοροποιούν το επίκεντρο των επιχειρήσεών τους, άλλες μετατρέπουν παλαιότερα επιβατικά αεροσκάφη σε εμπορικά λόγω της έκρηξης των αναγκών σε μεταφορές αγαθών, ενώ όλες επανατοποθετούνται υπό τα νέα δεδομένα της επόμενης ημέρας.
Μιας ημέρας που – πιθανότατα – για πολλά χρόνια δε θα έχει τον αριθμό των ταξιδιών που υπήρχαν έως ότου έρθει η πανδημία, όμως νομοτελειακά ο κόσμος θα συνεχίσει να ταξιδεύει, να αναζητά συνθήκες αλλαγής περιβάλλοντος είτε για λόγους αναψυχής, είτε για λόγους εργασίας, είτε για άλλους λόγους. Πάντως, κυρίαρχο γεγονός είναι πως η πανδημία έχει επιφέρει τεράστια ώθηση στην ψηφιοποίηση, η οποία εκ των πραγμάτων πλέον ακυρώνει τη χρησιμότητα χιλιάδων χρονοβόρων και κοστοβόρων ταξιδιών που γίνονταν για επαγγελματικούς λόγους. Αυτός ο τομέας, θα ανακάμψει πολύ βραδύτερα από τον τομέα των ταξιδιών αναψυχής.
Ποιες είναι οι κινήσεις των εταιρειών στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η Aegean Airlines αποφάσισε να «αποκεντρώσει» τις υπηρεσίες της αναπροσαρμόζοντας τα δρομολόγιά της για το 2021, όπου 17-20 αεροσκάφη θα επιχειρούν απευθείας και αποκλειστικά από τις επτά περιφερειακές της βάσεις, σε συνολικά 65 δημοφιλή δρομολόγια του εξωτερικού με τακτικές πτήσεις.
Μια κίνηση υψηλού συμβολισμού αλλά και μεγάλης στρατηγικής και επιχειρηματικής σημασίας για τη στήριξη του τουρισμού και την ανάκαμψη της οικονομίας στη μετά Covid-19 εποχή. Παράλληλα, «ανοίγει» τρεις νέες βάσεις σε Κέρκυρα, Μύκονο και Σαντορίνη, ενώ θα προσθέσει 50 επιπλέον δρομολόγια, αυξάνοντας τον αριθμό αυτών που θα εξυπηρετούνται απευθείας από την περιφέρεια, σε περισσότερα από 100. Με την επιλογή αυτή, η Aegean συμβάλλει στις προϋποθέσεις για ανάκαμψη του τουρισμού προς την περιφέρεια.
Παράλληλα, η εταιρεία εξακολουθεί να έχει σε πλήρη ισχύ τη μεγάλη παραγγελία των 42 αεροσκαφών νέας γενιάς της οικογένειας Α320neo και Α321neo, με τα οποία θα πετά τα προσεχή 15-20 χρόνια. Ήδη έχουν παραληφθεί έξι από αυτά, ενώ η παραλαβή θα ολοκληρωθεί το 2025.
Από την πλευρά της, η Sky express προέβη σε μια εντυπωσιακή (για τα δικά της δεδομένα) κίνηση, καθώς συμφώνησε με την Airbus για την εξαγορά έξι αεροσκαφών Α320neo, αναβαθμίζοντας ολοσχερώς το στόλο της που έως τώρα αποτελούνταν από 11 ιδιόκτητα ελικοφόρα αεροσκάφη. Μια κίνηση που η διοίκηση της εταιρείας μελετούσε καιρό, όμως η κρίση επέσπευσε την εξαγορά, λόγω των μειωμένων τιμών που υπάρχουν διεθνώς.
Αυτό, της παρέχει τη δυνατότητα να μπει με ανταγωνιστικούς όρους σε πιο εμπορικά και δημοφιλή δρομολόγια όπως το Αθήνα – Θεσσαλονίκη που ήδη ξεκίνησε από τις 14 Δεκεμβρίου, ενώ στοχεύει να ξεκινήσει με προσεκτικά βήματα και δρομολόγια εξωτερικού. Και τα έξι αεροσκάφη θα έχουν έρθει έως το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Οι κινήσεις των εταιρειών διεθνώς
Η Ryanair προχώρησε στην πιο μεγάλη παραγγελία που έχει γίνει μέσα στην κρίση, δείχνοντας ότι προσβλέπει στην επόμενη ημέρα, όποτε κι αν έρθει αυτή. Πιο αναλυτικά, υπέγραψε συμφωνία με την Boeing για την αγορά 75 νέων αεροσκαφών MAX-8200, συνολικής αξίας 22 δισ. δολαρίων, τα οποία θα παραδοθούν σε μια περίοδο τεσσάρων ετών, από την άνοιξη του 2021 έως το Δεκέμβριο του 2024.
Η Ryanair θα χρησιμοποιήσει τα νέα αεροσκάφη για να αυξήσει τις υπηρεσίες χαμηλών ναύλων σε νέες χώρες και αγορές της Ε.Ε., στοχεύοντας να ενθαρρύνει τους καταναλωτές της Ευρώπης και τη βιομηχανία ταξιδιών της να ανακάμψει πιο γρήγορα, συνεπικουρίας και του εμβολίου για τον Covid-19. Επίσης, αυτά τα αεροσκάφη έχουν πολύ χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα αλλά και θορύβου.
Η Emirates, ίσως η κορυφαία αεροπορική εταιρεία στον κόσμο, αγοράζει μέσα στη «φωτιά» της κρίσης τρία ακόμη Α380 φτάνοντας τα 116 τέτοια αεροσκάφη έως το τέλος του 2020. Μάλιστα, το ένα από τα νέα Α380 θα διαθέτει και την Premium Οικονομική Θέση. Παράλληλα, η Emirates SkyCargo δίνει δυναμικό παρόν στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα διανομής του εμβολίου, δημιουργώντας τον πρώτο αποκλειστικό κόμβο αεροπορικού φορτίου στο κόσμο, για το εμβόλιο.
Η Wizz Air ανοίγεται περαιτέρω δημιουργώντας νέα βάση στο Κάρντιφ προγραμματίζοντας εννέα καινούργια δρομολόγια μεταξύ των οποίων πτήσεις προς Ηράκλειο και Κέρκυρα. Η νέα βάση στο Κάρντιφ, δημιουργεί περισσότερες από 40 άμεσες θέσεις εργασίας και συμβάλει σε περίπου 250 έμμεσες. Από την αρχή της πανδημίας η Wizz Air ξεκίνησε 260 νέες πτήσεις και δημιούργησε 13 νέες βάσεις, όπως αυτές σε Κατάνια, Ντόνκαστερ, Ντόρτμουντ, Λάρνακα, Λονδίνο Γκάτουικ, Μιλάνο Μαλπένσα, Όσλο και Τίρανα.
Επίσης, εταιρείες όπως η Air Canada, η κινεζική CDB Aviation και πολλές άλλες σπεύδουν να μετατρέψουν παλιότερα επιβατικά αεροσκάφη σε εμπορικά, εναποθέτοντας τις ελπίδες τους στην έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς η αξία των μεταχειρισμένων αεροσκαφών βουλιάζει εν μέσω της πανδημίας.
Η μεγάλη γερμανική αεροπορική εταιρεία Condor επανήλθε πλέον σε κανονική λειτουργία από τις αρχές Δεκεμβρίου, μετά τους τεράστιους κλυδωνισμούς που υπέστη λόγω της χρεοκοπίας της Thomas Cook και της αποτυχίας πώλησης της LOT.
Οι προβλέψεις για το 2021 της Διεθνούς Ένωσης Αερομεταφορών ΙΑΤΑ
Άνευ προηγουμένου ήταν το πλήγμα που επέφερε η πανδημία σε ολόκληρη την αεροπορική βιομηχανία το 2020, καθώς σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Αερομεταφορών (ΙΑΤΑ), μετακινήθηκαν «μόλις» 1,8 δισ. άνθρωποι με αεροπλάνα, από 4,5 δισ. το 2019. Σύμφωνα με την Ένωση, η δραματική αυτή συρρίκνωση του αριθμού των επιβατών κατά 60,5% οδήγησε σε πτώση του τζίρου κατά 500 δισ. στα 328 δισ. δολάρια.
Οι εκτιμώμενες απώλειες ανέρχονται στα 118,5 δισ. δολάρια (99,9 δισ. ευρώ). Στα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνονται οι απώλειες των αεροδρομίων και όλης της «αλυσίδας» υπηρεσιών πέριξ αυτών.
Πάντως, η IATA αναμένει αύξηση της ζήτησης και σταδιακή ανάκαμψη στις αερομεταφορές, από τα μέσα του 2021, υπό την προϋπόθεση να «τρέξουν» οι διαδικασίες με τα εμβόλια το επόμενο διάστημα. Ο εκτιμώμενος τζίρος για το 2021 ανέρχεται στα 459 δισ. δολάρια, με τις ζημίες να περιορίζονται στα 39 δισ. δολάρια.
