Δεν μας έφτανε η κρίση που βιώνουμε λόγω της υγειονομικής πανδημίας και η αγωνία που αισθανόμαστε για το πότε θα επιστρέψει η οικονομική και κοινωνική κανονικότητα στη χώρα μας. Δεν μας έφτανε, που οι πάσης φύσεως στρεβλώσεις βγήκαν και πάλι στον αφρό λόγω της τρικυμίας στην οικονομία. Ήρθε και η ΕΛΣΤΑΤ, να επιβαρύνει έτι περαιτέρω την εικόνα.
Πως την επιβαρύνει; Μα με την αναθεώρηση των στοιχείων για τα έτη 2010-2019 και με την αλλαγή του έτους βάσης των υπολογισμών της. Αυτές οι δυο αναθεωρήσεις και αλλαγές, μπορεί να είναι προγραμματισμένες να γίνονται ανά πενταετία, όμως επηρεάζουν σημαντικά μεγέθη όπως είναι Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) και ο λόγος (δηλαδή το κλάσμα) του Δημοσίου Χρέους προς το ΑΕΠ.
Η ΕΛΣΤΑΤ είχε ενημερώσει «για τις εργασίες αναθεώρησης των Εθνικών Λογαριασμών που περιλάμβαναν την αξιοποίηση νέων και επικαιροποιημένων στοιχείων από διάφορες πηγές για την κατάρτιση των εθνικών λογαριασμών με ποιοτικό έλεγχο των πηγών και των μεθόδων, όπου ήταν απαραίτητο. Η αναθεώρηση του έτους βάσης αποτελεί μία τακτική εργασία που διεξάγεται κάθε πέντε χρόνια και στην οποία δύνανται να ενσωματώνονται μεθοδολογικές αλλαγές και βελτιώσεις σύμφωνα με την Εναρμονισμένη Ευρωπαϊκή Πολιτική Αναθεώρησης όπως αποτυπώνεται στο μεθοδολογικό εγχειρίδιο της Eurostat “Practical guidelines for revising ESA 2010 data”».
Η αναθεώρηση που έγινε είναι επιβαρυντική, διότι μειώνει το ΑΕΠ σε απόλυτο μέγεθος, εμφανίζοντας την οικονομία μας είναι ακόμα πιο αδύνατη. Και ταυτόχρονα διογκώνει το κλάσμα “Χρέος/ΑΕΠ”, που αποτελεί ένα δείκτη που έχει θέση πάντοτε στο μικροσκόπιο όσων παρακολουθούν τα μακροοικονομικά στοιχεία και την ευρωστία μιας χώρας.
Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) που είναι μια ανεξάρτητη Αρχή και αποτελεί την εθνική στατιστική υπηρεσία σύμφωνα με τον κανονισμό για τις Ευρωπαϊκές Στατιστικές, έκανε βέβαια τη δουλειά της. Και δεν πρόκειται αυτή τη φορά για κρυφά “Greek statistics” ή για στοιχεία που είχαν κρυφτεί κάτω από το χαλί. Η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε τον τρόπο υπολογισμού του ΑΕΠ.
Τι είναι το ΑΕΠ; Το ΑΕΠ με απλά λόγια, είναι η συνολική αξία όλων των τελικών αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται σε μια χώρα σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Και υπολογίζεται με τη μέθοδο της Παραγωγής, τη μέθοδο της Κατανάλωσης και τη μέθοδο του Εισοδήματος.
Όταν καταγράφεται αύξηση του ΑΕΠ, αυτό σημαίνει ότι η οικονομία μιας χώρας μεγαλώνει. Παράγει περισσότερα, δαπανά περισσότερα και δημιουργεί μεγαλύτερα εισοδήματα. Αντίθετα, όταν διαπιστώνεται μείωση του ΑΕΠ, τότε αυτό σημαίνει ότι η οικονομία παράγει λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες και ότι βρίσκεται σε ύφεση.
Τι συνέβη τώρα; Με βάση την αναθεώρηση της ΕΛΣΤΑΤ και δίχως να έχει υπάρξει πραγματική μείωση της παραγωγής, της δαπάνης ή του εισοδήματος, το ΑΕΠ υποχωρεί, καθώς επανυπολογίζεται με βάση την αναθεωρημένη μέθοδο.
Έτσι το ύψος του ΑΕΠ για το έτος 2019, που υπολογιζόταν στα 187,46 δισ. ευρώ, με τη νέα μέθοδο υπολογίστηκε σε 183,41 δισ. ευρώ. Δηλαδή είναι μικρότερο κατά 4,04 δισ. ευρώ. Παρομοίως το ΑΕΠ του 2018, μειώθηκε κατά 4,99 δισ. ευρώ, το ΑΕΠ του 2017 μειώθηκε κατά 3,07 δισ. ευρώ και το ΑΕΠ του 2016 μειώθηκε κατά 2,25 δισ. ευρώ. Συνολικά δηλαδή, εν μία νυκτί, το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 14,35 δισ. ευρώ, με σημείο αναφοράς την τελευταία τετραετία.
Και αυτό χωρίς να μεσολαβήσει κάποιο αρνητικό γεγονός ή κάποια υστέρηση. Και όμως η εικόνα της χώρας χειροτερεύει, λόγω μιας -επιτρέψτε μου να πω- «γραφειοκρατικής παρέμβασης». Και δυστυχώς αυτήν την αυτόματη μείωση του ΑΕΠ κατά 4,04 δισ. για το 2019 και κατά 14,35 δισ. κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας, θα την πληρώσουμε πολύ ακριβά.
Ήδη το υπουργείο Οικονομικών, έχει συντάξει το προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2021, στηριζόμενο στο γεγονός ότι το ΑΕΠ του 2019 ήταν στα 187,46 δισ. ευρώ. Έτσι με την εκτιμώμενη ύφεση στο 8,2%,το υπουργείο υπολόγιζε το ύψος του ΑΕΠ να κινηθεί στα 170,72 δισ. ευρώ.
Με την αναθεώρηση που έγινε για το ΑΕΠ του 2019, το ΑΕΠ του 2020 θα κινηθεί πιθανότατα προς τα 165 δισ., γεγονός που θα φέρει το Δημόσιο Χρέος στο 200% του ΑΕΠ. Ένα ποσοστό που από μόνο του θα γεννά δεύτερες σκέψεις, τόσο στις αγορές όσο και στην ευρύτερη επενδυτική κοινότητα.
Το συμπέρασμα είναι ότι η εικόνα της Ελλάδας χειροτέρεψε ξαφνικά σε δυο κομβικά μακροοικονομικά δεδομένα. Και παρ’ όλο που δεν μειώθηκε το ΑΕΠ της το 2019, αυτό μειώθηκε. Και παρ’ όλο που δεν αυξήθηκε το Δημόσιο Χρέος ως προς το ΑΕΠ, αυτό αυξήθηκε. Και μπορεί να φαίνεται σαν μια μαγική εικόνα, γραφειοκρατικού αρώματος, όμως είναι μια εικόνα που θα συνοδεύει τη χώρα μας για τα επόμενα χρόνια, κάνοντας τη δουλειά της κυβέρνησης ακόμα πιο δύσκολη.
