Του Γιώργου Φιντικάκη
Σπάνια συναντά κανείς βασικούς μετόχους ενός επιχειρηματικού ομίλου, σαν τους αδελφούς Καλλιτσάντση της Ελλάκτωρ, να καταφεύγουν σε μεθόδους "μετοχικού ακτιβισμού" για να διαφυλάξουν την εταιρεία τους από την πλήρη οικονομική καθίζηση. Ειδικά στη χώρα, είναι ίσως η πρώτη φορά όπου μέτοχοι μιας εταιρείας παίρνουν τη δημόσια πρωτοβουλία να συστήσουν μέτωπο για την "επιστροφή" της εταιρείας από την απαξίωση, στην αποκατάσταση του κύρους της. Όπως επίσης δεν υπάρχουν άλλα τέτοια παράδειγμα ιστορικών ιδιωτικών ομίλων όπου η κεφαλαιοποίησή τους από 758 εκατ. το 2008 έχει κατακρημνιστεί σήμερα στα 371 εκατ. που έχουν να δώσουν 7 χρόνια μέρισμα, και που τη τελευταία πενταετία έχουν γράψει ζημιές 350 εκατ., εκ των οποίων 232 εκατ. μόνο από τις κατασκευές.
Στην εξυγίανση αυτής της εταιρείας απευθύνεται η πρόταση που ανακοινώνουν σήμερα σε επενδυτικό κοινό και μετόχους, τα αδέλφια Καλλιτσάντση, προκειμένου στη γενική συνέλευση της 29ης Ιουνίου, να καθαιρεθεί η σημερινή διοίκηση, να εκλεγεί νέα διοικητική ομάδα, με στόχο ο όμιλος να αλλάξει σελίδα, να "γυρίσει" σε κερδοφορία, και να ενισχυθεί η θέση των ξένων θεσμικών στο μετοχικό του κεφάλαιο.
Στη λογική αυτή, η πρόταση, που διατίθεται στο επενδυτικό κοινό μέσω της ιστοσελίδας, περιλαμβάνει δύο σκέλη, αφενός την αποτίμηση της σημερινής οικονομικής καχεξίας, αφετέρου το σχέδιο ανάκαμψης και δημιουργίας ενός σύγχρονου ομίλου, βασισμένου σε διεθνή πρότυπα, που δεν θα ελέγχεται από μια στενή ομάδα μετόχων, λειτουργώντας όπως σήμερα, ως ένας μικρόκοσμος.
"Επιστροφή" σε δύο φάσεις
Το πλάνο εξυγίανσης περνά μέσα από δύο φάσεις. Η πρώτη αφορά την άμεση ενδυνάμωση της εταιρικής διακυβέρνησης και την αλλαγή της οργανωτικής δομής της Ελλάκτωρ, με απομάκρυνση των στεγανών μεταξύ των διαφόρων δραστηριοτήτων, σαφείς ρόλους και ολοκληρωμένο οργανόγραμμα. Σε δεύτερη φάση, και προκειμένου να σταλούν τα σωστά μηνύματα στους ξένους θεσμικούς επενδυτές, στόχος είναι να τροποποιηθεί η δομή του ομίλου, να αναθεωρηθεί η κοστολογική του βάση, κυρίως όμως να καταρτισθεί ένα νέο business plan για τις κατασκευές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και κάθε άλλη δραστηριότητα. Ειδικά στον κλάδο των κατασκευών, προτείνουν την εκ βάθρων αναμόρφωσή του, με προσανατολισμό στις ανεπτυγμένες χώρες και την κερδοφορία (αντί απλά της αύξησης του ανεκτέλεστου), σε έργα με καλύτερη ορατότητα, και σε project υψηλής τεχνογνωσίας, από σήραγγες, μετρό και βιολογικούς καθαρισμούς, έως κτίρια υψηλών προδιαγραφών και facility management. Στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (όπου και δραστηριοποιείται η ΕΛ.ΤΕΧ. Άνεμος), το νέο business plan δίνει έμφαση στην ολοκλήρωση του επενδυτικού πλάνου των αιολικών, ενώ ειδική μνεία γίνεται για τη διαχείριση απορριμμάτων, και τη μεγιστοποίηση αξίας των assets στο real estate.
Σφάλμα η πώληση της κερδοφόρου ΕΛ.ΤΕΧ. Άνεμος
Τα στοιχεία που καθιστούν άμεση και επιβεβλημένη την αλλαγή προσανατολισμού, είναι πολλά. Όπως για παράδειγμα ότι την τελευταία πενταετία, η Ελλάκτωρ από διπλάσια σε αξία κεφαλαιοποίηση συγκριτικά με τη ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, έφτασε να αντιστοιχεί σχεδόν στο μισό της τελευταίας. Σε αυτόν επίσης τον όμιλο, όπου το κόστος του κεφαλαίου κίνησης έχει εκτιναχθεί κατά 84% την τελευταία πενταετία, έχει ενδιαφέρον ότι παρ'' ότι ο τζίρος ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ, απουσιάζει ανώτερος οικονομικός διευθυντής, ενώ παρ'' ότι το προσωπικό φτάνει τα 5.000 άτομα, δεν υπάρχει διεύθυνση ανθρωπίνων πόρων. Στην ίδια εταιρεία, που πριν από δέκα χρόνια (2008) εμφάνιζε κέρδη 95 εκατ. ευρώ, αλλά πέρυσι έγραψε ζημιές 41 εκατ. ευρώ, η απουσία επενδυτικού πλάνου και οράματος για το μέλλον, έχει σαν αποτέλεσμα η πλειοψηφία του σημερινού διοικητικού συμβουλίου να τάσσεται υπέρ της πώλησης της ΕΛΤΕΧ Άνεμος. Αναζητώντας δηλαδή ρευστότητα για τη δραστηριότητα των κατασκευών, το Δ.Σ. συντάσσεται με την εκποίηση μιας εταιρείας που σε διάστημα επτά ετών κατάφερε να αυξήσει κατά 135% τα λειτουργικά της κέρδη.
Πολλοί διαφορετικοί "μικρόκοσμοι"
Στη χώρα μας δεν υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα εταιρειών, με τόσες πολλές ενδείξεις που να υποδηλώνουν πως η αλλαγή ρότας του καραβιού είναι επιβεβλημένη. Κάθε δραστηριότητα της Ελλάκτωρ λειτουργεί σήμερα ως ένας μικρόκοσμος, όπως επισημαίνει η παρουσίαση των αδελφών Καλλιτσάντση προς τους μετόχους, κάνοντας λόγος για ελλιπή και αναποτελεσματική οργανωτική δομή, δίχως σαφείς εξουσίες, και απουσία διαδικασιών αξιολόγησης προσωπικού και καθορισμού αμοιβών με βάση την απόδοση. Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω ο όμιλος λειτουργεί με μια αμφίσημη στρατηγική. Κάθε δραστηριότητα έχει δικές της προτεραιότητες, ενώ στον τομέα των κατασκευών δίνεται έμφαση στο ανεκτέλεστο αντί στη κερδοφορία, δίχως πλάνο για την επόμενη ημέρα, παρ'' ότι ο κλάδος συρρικνώνεται συνεχώς. Δείγμα ακριβώς αυτής της διφορούμενης τακτικής, όπως αναφέρει η πλευρά των αδελφών Καλλιτσάντση, είναι και το γεγονός ότι οι βασικοί μέτοχοι είναι ταυτόχρονα μέλη του ΔΣ και διοικούντες επιμέρους δραστηριοτήτων, με αποτέλεσμα να επικρατούν οι επιμέρους στρατηγικές και προτεραιότητες κάθε διοίκησης των θυγατρικών σε βάρος του κοινού καλού. Την εικόνα συμπληρώνουν κι άλλες παθογένειες, όπως η αδυναμία συνεργειών, και ο μη αποδοτικός έλεγχος του κόστους.
Καινούργιο ανεξάρτητο Δ.Σ.
Εννοείται ότι κλειδί για όλα τα παραπάνω, αποτελεί η καινούργια εννεαμελής ομάδα διοίκησης της Ελλάκτωρ που έχουν προτείνει οι αδελφοί Καλλιτσάντση, με στίγμα την ενίσχυση της εταιρικής διακυβέρνησης, πολλώ δε μάλλον όταν το 56% αφορά ανεξάρτητα μέλη, χωρίς δηλαδή να έχουν καμία μετοχική ή εργασιακή σχέση με την εταιρεία. Σήμερα, μόλις το 20% των μελών του ΔΣ θεωρούνται ανεξάρτητα.
Εξηγώντας τις αιτίες για τις οποίες παραιτήθηκαν από τις θέσεις ευθύνες, αλλά παρέμειναν ως απλά μέλη στο Δ.Σ., οι αδελφοί Καλλιτσάντση εξηγούν προς το επενδυτικό κοινό της Ελλάκτωρ ότι σε μια τόσο εκτεταμένη αλλαγή, είναι κρίσιμο να εξασφαλιστεί η συνέχεια, και η καινούργια διοίκηση να έχει την υποστήριξη των βασικών μετόχων. Στόχος τους επομένως είναι η μετάβαση από το σημερινό συμβούλιο των μετόχων-διοικούντων, "όπου ο καθένας διοικεί το δικό του βασίλειο και δεν επικοινωνεί με τους υπολοίπους", σε ένα μεταβατικό συμβούλιο, όπου οι ίδιοι θα έχουν το ρόλο της γέφυρας από τη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση, στην επόμενη ημέρα. Κάνουν πάντως σαφές ότι απώτερος στόχος τους, και αφού εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα της εταιρείας, είναι η σταδιακή τους αποχώρηση από το Δ.Σ., και η πλήρως ανεξάρτητη λειτουργία του.
