Του Θανάση Παπαδή
Η υλοποίηση μεγάλου μέρους του οικονομικού και αναπτυξιακού προγράμματος της ΝΔ περνάει μέσα από την μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και αυτό το γνωρίζουν άριστα στην κυβέρνηση. Εφέτος η άσκηση εκτιμούν όλοι ότι θα βγει, ωστόσο του χρόνου, το 2020, δηλαδή θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις και μάλιστα σοβαρές, εάν θέλει η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδιασμού της για την μείωση των φόρων.
Το σχέδιο που είναι στο τραπέζι από την πλευρά της κυβέρνησης αφορά την έμμεση μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος από το 3,5% ακόμη και στον προϋπολογισμό του 2020. Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει σε όλους τους τόνους ότι θα τηρήσει τα συμφωνηθέντα παραμένοντας δεσμευμένη στον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και το 2019 και το 2020. Ωστόσο, στο τραπέζι υπάρχει το σενάριο του συνυπολογισμού των κερδών από τα ANFAs και τα SMPς στον μνημονιακό ορισμό του πρωτογενούς πλεονάσματος. Αν αυτό συμβεί, αυτομάτως θα δημιουργηθεί ένα «μαξιλάρι» της τάξεως των 1,2 δις. ευρώ για την χρηματοδότηση των μέτρων φορολογικής ελάφρυνσης.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Καθημερινή της Κυριακής» ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ουσιαστικά άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά: «Απαιτούνται σοβαρότητα, αξιοπιστία και υλοποίηση μεταρρυθμιστικών πολιτικών σε πλαίσιο δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ήδη θέτουμε προς συζήτηση το κρίσιμο αυτό ζήτημα στους εταίρους και δανειστές. Ωριμάζουν οι συνθήκες για να τεθούν πιο ρεαλιστικοί στόχοι». Με αυτή τη δήλωση ο υπουργός Οικονομικών παραπέμπει και στο ενδεχόμενο να συζητηθεί μέσα στο 2020 το ενδεχόμενο μείωσης των πρωτογενών πλεονασμάτων ώστε αυτή να ισχύσει από το 2021 παραπέμπει όμως και στο ενδεχόμενο με έμμεσο τρόπο να ενεργοποιηθεί η μείωση από τον προϋπολογισμό του 2020.
Με την ισχύουσα συμφωνία, τα κέρδη από τα ANFAs και τα SMPs λογίζονται ως έσοδα του ελληνικού δημοσίου (σ.σ η πρώτη δόση των 650 εκατ. ευρώ έχει ενσωματωθεί στα αποτελέσματα της γενικής κυβέρνησης) ωστόσο δεν συμπεριλαμβάνονται στον ορισμό του μνημονιακού πλεονάσματος βάσει του οποίου κρίνεται και το επιτυγχάνονται ή όχι οι στόχοι. Έτσι, με το ισχύον καθεστώς, τα κέρδη από τα ANFΑς και τα SMPs μπορούν να χρησιμοποιηθούν μόνο για τον «κουμπαρά» του χρέους ο οποίος όμως είναι ήδη ασφυκτικά γεμάτος μετά και τις τρεις επιτυχημένες εκδόσεις των ελληνικών ομολόγων που απέφεραν 7,5 δις. ευρώ.
Στην συνέντευξή του, ο κ. Σταϊκούρας απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τον χρόνο ενεργοποίησης των φορολογικών μέτρων ακριβώς επειδή υπάρχει η μεγάλη εκκρεμότητα με τη συμφωνία για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο. Ξεκαθάρισε βέβαια ότι η κυβέρνηση θέλει να τηρηθεί η εξαγγελία του πρωθυπουργού για μείωση του συντελεστή φορολόγησης των επιχειρήσεων από το 28% στο 24% για τα κέρδη του 2019. Σχετικά με τον ΕΝΦΙΑ όμως, απέφυγε να δεσμευτεί ότι η δεύτερη δόση (σ.σ το πρόσθετο 10% που θα ανεβάσει το συνολικό ποσοστό στο 30%) θα ισχύσει από την 1/1/2020.
Ερωτηθείς για το χρόνο που θα απαιτηθεί προκειμένου η Ελλάδα να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα από τους οίκους αξιολόγησης (σ.σ την Παρασκευή ο οίκος Fitch δεν προχώρησε σε περαιτέρω αναβάθμιση κρατώντας τη βαθμολογία της Ελλάδας τρία κλιμάκια κάτω από την επενδυτική) ο κ. Σταϊκούρας εκτίμησε ότι αυτό μπορεί να συμβεί μέχρι το τέλος του 2020. Υποστήριξε ότι έχει ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα ο χρόνος για την πλήρη άρση των capital controls ενώ προανήγγειλε νέο πλάνο για την πλήρη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τους ιδιώτες. Οι οφειλές, παρά το γεγονός ότι έπρεπε να έχουν μηδενιστεί από τον Αύγουστο του 2018, παραμένουν ακόμη σε επίπεδα άνω των 2 δις. ευρώ. Άμεσο στόχο χαρακτήρισε ο κ. Σταϊκούρας και την πρόωρη αποπληρωμή του ακριβού τμήματος του χρέους προς το ΔΝΤ συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ.
