Σενάριο ομαλής τροφοδοσίας της χώρας χωρίς την παραμικρή προμήθεια ρωσικού φυσικού αερίου από τον επόμενο μήνα, εξετάζει η κυβέρνηση. Αν και νωρίτερα το Κρεμλίνο αναδιπλώθηκε, δηλώνοντας ότι δεν ισχύει η αρχική προθεσμία που ήθελε την έναρξη των πληρωμών σε ρούβλια από αύριο, εντούτοις ο κόκκινος συναγερμός και οι ρωσικές απειλές παραμένουν. Το ελληνικό σχέδιο που θα εξεταστεί σε έκτακτη σύσκεψη το απόγευμα, αφορά τόσο την παρούσα συγκυρία, όσο και ευρύτερα την εξασφάλιση επάρκειας σε αέριο ενόψει του επόμενου χειμώνα.
Τέσσερα είναι τα μέτρα που συζητώνται. Δύο - τρία επιπλέον φορτία LNG για τον Απρίλιο, αύξηση της προμήθειας αζερικού αερίου από τον αγωγό TAP, αύξηση της λιγντικής παραγωγής καθώς και μετατροπής μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με φυσικό αέριο ώστε να χρησιμοποιούν πετρέλαιο. Το μέτρο αφορά πέντε μονάδες της ΔΕΗ, του Ήρωνα και της Elpedison.
Ταυτόχρονα εξετάζεται η μόνιμη αγκυροβόληση στον προβλήτα της Ρεβυθούσας ενός ειδικά διαμορφωμένου δεξαμενόπλοιου, χωρητικότητας 100.000 κυβικών μέτρων, που θα αυξήσει τη χωρητικότητα 225.000 κυβικών μέτρων των τριών δεξαμενών. Κατ' αυτό τον τρόπο θα αυξηθεί η αποθηκευτική δυναμικότητα της Ρεβυθούσας από τις 19-21 ημέρες στον 1,5 μήνα. Το μέτρο αυτό πάντως δεν μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα, καθώς πρέπει να προηγηθεί διαγωνισμός για την εκμίσθωση του δεξαμενόπλοιου.
Στην πράξη, το σενάριο μηδενικής προμήθειας ρωσικού αερίου σημαίνει ότι η Ρεβυθούσα θα πρέπει να δουλεύει στο φουλ. Η ημερήσια κατανάλωση φυσικού αερίου της χώρας ανέρχεται σε περίπου 200.000 MWh, εκ των οποίων σχεδόν οι 115.000 Mwh, είναι ρωσικές και εισέρχονται στη χώρα μέσω του αγωγού στο Σιδηρόκαστρο. Η κυβέρνηση δηλαδή αναζητά τρόπους κάλυψης από άλλες πηγές περίπου του 50% των ημερήσιων εισαγωγών.
Σε δεύτερο επίπεδο, και κατ' εφαρμογή των ανακοινώσεων στη Σύνοδο Κορυφής, η Ελλάδα, ακριβώς επειδή δεν διαθέτει η ίδια αποθήκες, θα πρέπει να έχει εξασφαλίσει σε μια γειτονική χώρα, την αποθήκευση τουλάχιστον του 15% της ετήσιας κατανάλωσης που κάνει σε φυσικό αέριο. Χοντρικά μιλάμε για αποθήκευση 1 bcm έναντι μιας ετήσιας εθνικής κατανάλωσης φυσικού αερίου το 2021 που ανήλθε σε 7 bcm. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση ξεκινά συζητήσεις με την Ιταλία, η οποία διαθέτει πολύ μεγάλες αποθηκευτικές εγκαταστάσεις και έχει τη δυνατότητα να εκμισθώσει χώρους σε κράτη που τις έχουν ανάγκη, όπως η Ελλάδα.
Η χώρα μας είναι η μοναδική στη ΝΑ Ευρώπη που δεν διαθέτει υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου. Η Τουρκία διαθέτει αποθηκευτικό χώρο χωρητικότητας 0,4 δισεκατομμυρίων κυβικών, ενώ ακόμη και η Βουλγαρία που εξαρτάται αποκλειστικά από το ρωσικό αέριο, έχει υπόγεια αποθήκη χωρητικότητας 0,6 δισ κυβικών.
Η Ελλάδα αποτελεί την εξαίρεση, ούσα ιδιαίτερα ευάλωτη σε περίπτωση παρατεταμένης κρίσης μερικών εβδομάδων. Και όμως, η κατάσταση θα μπορούσε να ήταν εντελώς διαφορετική, αν είχε προχωρήσει η επένδυση στη Νότια Καβάλα, η οποία παραμένει βαλτωμένη εδώ και χρόνια. Ως γνωστό το κοίτασμα της Ν. Καβάλας περιείχε φυσικό αέριο το οποίο όμως έχει στο μεγαλύτερο μέρος του εξαντληθεί αφού επί σειρά ετών (1981-2008) τροφοδότησε τη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ) με πρώτη ύλη. Εδώ και μια τουλάχιστον δεκαετία εκπονούνται σχέδια επί σχεδίων, ωστόσο μια επένδυση της τάξης των 400 εκατ. ευρώ και πλέον παραμένει στα χαρτιά. Επί χρόνια, το ΤΑΙΠΕΔ προσπαθεί μέσω ενός διαγωνισμού που καρκινοβατεί να προωθήσει την υλοποίηση ενός έργου υψίστης στρατηγικής σημασίας που θα έπρεπε κανονικά να είχε προχωρήσει με διαδικασίες εξπρές καθότι σε αυτό βασίζεται κυριολεκτικά ένα μεγάλο μέρος της ενεργειακής ασφαλείας της χώρας.
Τα παραπάνω συμβαίνουν σε μια χώρα με 2500 χλμ κύριων και δευτερευόντων αγωγών και μια κατανάλωση φυσικού αερίου που το 2021 έφθασε τα 7,0 δισ. κυβ. μέτρα - και εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 10,0 δισ. κυβ. μέτρα μέχρι το 2024. Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει έστω και μια υπόγεια μόνιμη δεξαμενή, ακριβώς επειδή είναι επικίνδυνο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, την υποχρεώνει να αναζητήσει αποθηκευτικούς χώρους στη γειτονική Ιταλία.
