Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Με την Ιταλία να βρίσκεται ήδη σε ύφεση, τη Γαλλία να αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα και τη Γερμανία να λειτουργεί σαν να περιμένει το... μοιραίο, η Ευρώπη καλείται μέσα στους επόμενους μήνες να κινηθεί έτσι όπως δεν μας έχει συνηθίσει μέχρι σήμερα: έγκαιρα και αποτελεσματικά. Στόχος είναι να προλάβει την ύφεση και να επιταχύνει την επιστροφή στην ανάπτυξη σε μία συγκυρία που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί με το Brexit και το παγκόσμιο εμπόριο.
Χθες, το πρακτορείο Bloomberg ανέφερε, επικαλούμενο πηγές προσκείμενες στη γερμανική κυβέρνηση, ότι η Μέρκελ εξετάζει σενάρια εκτάκτου ανάγκης για να προλάβει τα χειρότερα. Από τη συγχώνευση των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας, Deutsche Bank και Commerzbank, μέχρι μειώσεις φόρων και παροχή κινήτρων για επενδύσεις, το... μυστικό σχέδιο της καγκελαρίου είναι σαφές ότι αφορά μία οικονομία που είναι αναγκασμένη να αντιμετωπίσει την ύφεση και όχι μία οικονομία που ευημερεί.
Ενώ οι συζητήσεις βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο και μόνο το γεγονός ότι η Μέρκελ εμφανίζεται έτοιμη να αφήσει στην άκρη την πολυετή σφιχτή πολιτική που την χαρακτήρισε, υποδεικνύει ότι οι κίνδυνοι είναι ορατοί στην Ευρώπη, ακόμη και για την πιο ισχυρή οικονομία της ένωσης. Πόσω μάλλον, αν οι εξελίξεις με το Brexit και τον εμπορικό πόλεμο δεν είναι οι επιθυμητές. Την ίδια ώρα, υπάρχουν έντονες διαφωνίες στις τάξεις της γερμανικής κυβέρνησης για το αν τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας θα πρέπει να αφορούν περισσότερο τους καταναλωτές ή τις επιχειρήσεις.
Με το χρέος να έχει υποχωρήσει στο 60% του ΑΕΠ η Μέρκελ έχει τη δυνατότητα να προβάλλει το δικό της «μπαζούκα» για να αποφύγει την ύφεση, αφού όσο και οι προβλέψεις κάνουν λόγο για ανάκαμψη το 2020, σήμερα όλα είναι ρευστά. Ακόμη και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, ανέφερε ότι τα συμπαγή οικονομικά στοιχεία είναι ο καλύτερος τρόπος για να προετοιμαστεί κανείς για περιόδους σοβαρής οικονομικής αβεβαιότητας.
Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες και η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη δεν εμφανίσει άμεσα σημάδια ανάκαμψης, τότε η Ελλάδα θα έχει σίγουρα μία ευκαιρία να ζητήσει τη χαλάρωση των στόχων για τα πλεονάσματα και τη μείωση των δυσβάσταχτων φορολογικών συντελεστών που εμποδίζουν την ανάπτυξη. Αρκεί η επόμενη κυβέρνηση να παρουσιάσει ένα σοβαρό πλάνο πειθαρχημένων πολιτικών, εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων και επιτάχυνσης των ιδιωτικοποιήσεων για να βγάλει από τη χώρα τον μανδύα της αναποτελεσματικότητας που την κάλυψε τα τελευταία χρόνια.
Η Ιταλία, η χώρα που για τρίτη φορά μέσα στην τελευταία δεκαετία βρίσκεται αντιμέτωπη με την ύφεση, δεν είναι μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά απομονωμένη. Ο Ματέο Σαλβίνι προσπαθεί να βρει τα… πατήματά του με τον Λουίτζι Ντι Μάιο καθώς οι ευρωεκλογές πλησιάζουν. Οι εξελίξεις προφανώς σχετίζονται και με τις ευρωεκλογές, καθώς το «φάντασμα» του λαϊκισμού στοιχειώνει την Ευρώπη με την Ιταλία να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Στο μεταξύ, όπως έχει ενημερώσει το liberal.gr, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάνουν εδώ και καιρό σχέδια επί χάρτου, καθώς ο Μάριο Ντράγκι επιθυμεί να ολοκληρώσει τη θητεία του αφήνοντας ένα προστατευτικό δίχτυ για τους επόμενους. Τώρα, αν αυτό θα είναι μία αυτοματοποιημένη διαδικασία ενεργοποίησης του QE ή κάποια άλλη «ασπίδα» απέναντι στην ύφεση, μένει να το δούμε. Πριν 20 ημέρες, μάλιστα, ο Ντράγκι επιβεβαίωσε ότι δεν θα προχωρήσει στην αύξηση των επιτοκίων μέχρι τον Οκτώβριο και ταυτόχρονα προχώρησε στη μεγαλύτερη υποβάθμιση των προβλέψεων για την ανάπτυξη από τότε που εφαρμόστηκε το QE.
Πλέον, η ΕΚΤ εκτιμά ότι η Ευρωζώνη θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,1% το 2019, όταν μόλις πριν από τρεις μήνες τοποθετούσε τη μεγέθυνση του ΑΕΠ των χωρών-μελών του ευρώ στο 1,7%. Και δεν αποκλείεται να δούμε και περαιτέρω υποβάθμιση. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο επανέφερε τα φθηνά δάνεια TLTRO, ενώ αν επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο οι συνθήκες θα εξεταστούν και άλλα μέτρα. Βέβαια, ο Ντράγκι φεύγει και η Γερμανία θέλει να αναλάβει τα ηνία της ΕΚΤ, είτε με Γερμανό εκπρόσωπο είτε με κάποιον ουδέτερο αλλά κοντά στα δικά της θέλω.
